Η Πόλις θα σε ακολουθεί ...

Ο λόγος για τις επικείμενες εκλογές και την σημειολογία τους.
Θέλει ανοιχτό ορίζοντα για να δέχεσαι τα συμβαίνοντα και να επαναπροσδιορίζεις σκέψεις. Κι ως χώρα στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν μας είχαμε βολικά τακτοποιήσει χρώματα, παρατάξεις, κόμματα και ιδεολογίες. Στην Κρήτη μάλιστα, δεν είναι μακρινές οι εποχές που μοιράζαμε και τα καφενεία στα χωριά για να δέχονται θαμώνες της ιδίας .. αποχρώσεως, μην τυχόν κι ανάψουν τα αίματα την ώρα του "καφέ και της Δημοκρατίας". Όμως η κρίση μαζί με τις πλείστες όσες "σταθερές" που διέλυσε, φαίνεται πως ξεθώριασε και το πάθος μας για τα παραδοσιακά κόμματα και ... χρώματα. Έτσι το "πράσινο" περιορίστηκε να εγκατασταθεί στα φύλλα της .. ελιάς, το μπλε έγινε .. αχνογάλαζο ή κοβάλτιο των άκρων, το κόκκινο τείνει στο "ρούχα μαζί που πλύθηκαν κι έχουνε γίνει ροζ" κι δεν είναι λίγοι εκείνοι που στέκονται χαμένοι πλάι σε ποτάμια, γέφυρες και ρυάκια που δεν έχουμε ιδέα πως ξεφύτρωσαν στο πολιτικό μας τοπίο. 

Είπες· «Θα πάγω σ' άλλη γή, θα πάγω σ' άλλη θάλασσα, 
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ' είν' η καρδιά μου -- σαν νεκρός -- θαμένη.

Πέρα από κόμματα και χρώματα όμως, πελαγωμένοι πλάι μας στέκονται κι οι υποψήφιοι των επικείμενων αυτοδιοικητικών εκλογών. Έτοιμοι να αποκηρύξουν το όποιο τους κομματικό παρελθόν, οσμιζόμενοι την δυσαρέσκεια του εκλογικού τους σώματος, που πρέπει να πεισθεί πως μεταλλάχτηκαν κι είναι το ίδιο αγανακτισμένοι με τον μέσο ψηφοφόρο, κι άρα έτοιμοι να αποκόψουν κάθε κομματικό ομφάλιο λώρο που τους συνδέει με το σαθρό κεντρικό σύστημα. Και αν κάτι είναι εντυπωσιακό πράγματι, είναι αυτή ακριβώς η ... μετάλλαξη. Αυτές οι αυτοδιοικητικές εκλογές -πέρα από τα απτά τους αποτελέσματα- θα προσφέρουν πιθανότατα στην ιστορία τον βατήρα, που θα απογαλακτίσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση από τους κομματικούς μανδύες. Κι ακόμη κι αν αυτό μοιάζει προς στιγμήν άκομψο και υποκριτικό, στο μέλλον μπορεί να αποδειχθεί πολλαπλά ωφέλιμο για τις τοπικές κοινωνίες και τα συμφέροντά τους. 

Όσο πρωτόγνωρα κι αν είναι όσα συμβαίνουν σ' αυτές τις εκλογές, ένα παραμένει σίγουρο: ότι η συμμετοχή είναι δείγμα ωριμότητας. Κι αυτό γιατί οι περιφερειακές κι οι δημοτικές κάλπες αφορούν την γειτονιά μας και τον μικρόκοσμό  μας. Αφορούν τον τόπο που ζούμε κι απλώνουμε την καθημερινότητά μας. Κι όλα αυτά όχι στο πρίσμα του "εγώ" αλλά του "εμείς". Του πως συμβιώνουμε και συναποδεχόμαστε τις επιλογές που μας δόθηκαν. Του πως επικοινωνούμε μεταξύ μας και μοιραζόμαστε τα όσα (λίγα και λειψά ίσως) απαρτίζουν την περιώνυμη ποιότητα της ζωής μας. Όχι στις "παροχές" αλλά στις αποδοχές μας. Στο χώρο που αφήνουμε για τη συνύπαρξη με τους άλλους.

Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμό αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.

Τις τελευταίες δεκαετίες εθιστήκαμε να συγχέουμε τις ψήφους με το "αλισβερίσι" (τι μου δίνεις; τι μου προσφέρεις; τι μου υπόσχεσαι;) μετατρέποντας τους υποψηφίους μας σε "ψεύτες ψαράδες" που συναγωνίζονται -εφάμιλλα με το σχετικό ανέκδοτο- στο ποιός αλίευσε το μεγαλύτερο ψάρι στην σφαίρα του ... ανέφικτου. Κάπως έτσι έφτασαν γραφικά σχεδόν -υποδουλωμένοι στις επιθυμίες μας, "φύλακες και φυλακισμένοι τα ίδια κάγκελα κοιτούν, αλλά από άλλη γωνία" (καθώς λέει ο ποιητής)- να μας τάζουν όσα αδυνατούν να πραγματοποιήσουν. Διασκεδάζοντας ταυτόχρονα και τα δικά τους αδιέξοδα και τα δικά μας. Πόλεις πανέμορφες και πεντακάθαρες ανατέλλουν αίφνης στα προγράμματά τους, ανθρώπινες, φιλικές, υπερσύγχρονες και ... ουτοπικές. Αφού δεν χωράει εύκολα το ποθούμενο στο .. εφικτό.                   

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θά βρεις άλλες θάλασσες. 

Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ' ασπρίζεις.

 Τους αθωώνω; Όχι. Συλλογικά τους αθωώνουμε πλανεμένοι από το κάλλος του ίδιου ονείρου και υποψιασμένοι πια ότι πρόκειται απλά για .. όνειρο. Και κάπου εκεί υποκύπτει καθείς "στο δικό του παραμύθι" που λέει κι ο στίχος. Το δικό μου είναι έστω η "συμμετοχή". Αν το σύστημα της δημοκρατίας μας προσφέρει μία ευκαιρία να εκφέρουμε άποψη προσωπικά δεν σκοπεύω να την χαρίσω σε κανέναν. Ως παιδί της εποχής του "ήμουν κι εγώ εκεί" δυσκολεύομαι ίσως να αντιληφθώ την έννοια του "θα κάτσω σπίτι".

Ο ένας στους δύο περίπου στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές μας εκλογές ... έκατσε σπίτι. Μπορεί από βαριεστιμάρα, μπορεί από αηδία, μπορεί από κούραση, μπορεί όμως κι από συνειδητή επιλογή. Τα κίνητρα είναι δυσερμήνευτα. Αλλά η δημοκρατία θέλει συμμετοχή στις αποφάσεις. Αλλιώς το νόημα της χάνεται. Και σ' αυτήν την εποχή που χάνονται όσα μάθαμε, έχει περισσότερο νόημα από ποτέ να αντικρίσουμε τις κάλπες και τα διλήματά τους. Όσο δύσκολα κι αν είναι.

Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού -- μη ελπίζεις --
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ' όλην την γή την χάλασες.

Εμβόλιμοι στίχοι από το υπέροχο και διαχρονικό ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη με τίτλο "Η Πόλις θα σε ακολουθεί"

Μ.Κ.