Δήμος για όλους. Του Ηλία Λυγερού

Υποχρέωση κάθε αυτοδιοικητικής δομής αλλά και του κεντρικού κράτους είναι ο σεβασμός στα δικαιώματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες και πρέπει να είναι αυτοσκοπός η βελτίωση της κοινωνικής τους ζωής. Ιδιαίτερα δε οι Δήμοι της χώρας, πρέπει επιτέλους να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα συμβάλλουν στη διευκόλυνση της καθημερινότητας τους. Ακόμα κι αν κάποιοι νομίζουν ότι το θέμα αυτό δεν αφορά μία σημαντική μερίδα του πληθυσμού (το οποίο δεν θα έπρεπε να λογίζεται ως κριτήριο), πρέπει να ενημερωθούν ότι τόσο τα διεθνή δεδομένα όσο και τα Ελληνικά στατιστικά αναφέρουν ότι περίπου το 10% του πληθυσμού αντιμετωπίζει κάποιας μορφής αναπηρία, πράγμα το οποίο τους απομακρύνει από την κανονικότητα. Η αλληλέγγυα κοινωνία πρέπει να βγει μπροστά και να απαιτήσει από τους αυτοδιοικητικούς παράγοντες να ορθώσουν το ανάστημα τους στην διακριτοποίηση που υπάρχει, βοηθώντας τη ζωή αυτών των ατόμων, δίνοντας τους την ευκαιρία να συμμετέχουν επί ίσοις όροις. Η απαίτηση που υπάρχει όλοι να είναι ίδιοι ή «φυσιολογικοί» είναι λανθασμένη και πρώτα η αυτοδιοίκηση πρέπει να βγει μπροστά ευνοώντας την ενσωμάτωση των ατόμων αυτών και τη συμμετοχή.
Δυστυχώς οι μεγαλουπόλεις (και όχι μόνο) στην Ελλάδα δεν είναι «φιλικές», βάζοντας εμπόδια στην καθημερινότητα όχι μόνο των ατόμων με κάποιου είδους αναπηρία, αλλά και αυτών που ανήκουν στην κατηγορία της μειωμένης κινητικότητας (ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών, γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης, κλπ). Χρειάζεται, λοιπόν άμεσα να καταρτιστεί και να υλοποιηθεί ένα σχέδιο δράσης από τις Δημοτικές αρχές, τόσο με άμεσες, όσο και με μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις σε δομές, χώρους εγκαταστάσεων, μεταφορές, στην ενημέρωση και επικοινωνία.
Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις κτιριακές υποδομές και στους κοινόχρηστους χώρους. Άμεσα διαμόρφωση των εισόδων όλων των δημοτικών κτιρίων στο επίπεδο του πεζοδρομίου χωρίς υψομετρική διαφορά, κι όπου δεν είναι εφικτό δημιουργία ραμπών ή ανυψωτικών μηχανισμών. Πέρα όμως από την είσοδο, πρέπει να διευθετηθούν και οι μετακινήσεις εντός των κτιρίων με κατάλληλων διαστάσεων θύρες και διαδρόμους, απομάκρυνση εμποδίων κίνησης που μειώνουν το ωφέλιμο πλάτος, ενώ δέουσα σημασία πρέπει να δοθεί στη διευκόλυνση της εξυπηρέτησης (π.χ. διακόπτες – γκισέ σε κατάλληλα υψόμετρα, κλπ).
 Η λογική αυτή πρέπει να υπάρχει και για τους κοινόχρηστους χώρους. Σχεδιασμός οδεύσεων με εύκολη πρόσβαση από όλους, εξάλειψη των ανισοσταθμιών λόγω σκαλοπατιών, εγκαταστάσεις υγιεινής, ειδικές σημάνσεις με ανάγλυφα – έντονους χρωματισμούς και χρήση οδηγών για άτομα με προβλήματα οράσεως, αντίληψης, ηλικιωμένους κλπ. Ομοίως και στα πεζοδρόμια όπου το πρόβλημα από τις ανισοσταθμίες είναι τεράστιο είτε στο κέντρο των πόλεων είτε περιαστικά. Παρέμβαση πρέπει να γίνει και σε όλες τις στάσεις του αστικού – υπεραστικού ΚΤΕΛ, όπου πρέπει να διαμορφωθεί το επίπεδο στο ύψος της εισόδου του λεωφορείου, καθώς αρκετοί άνθρωποι που χρησιμοποιούν τα μέσα συγκοινωνίας και έχουν προβλήματα υγείας δυσκολεύονται πολύ για να εισέλθουν/εξέλθουν από αυτά. Αλλά και στις διαβάσεις που υπάρχουν για την αλλαγή κατεύθυνσης, πρέπει να τοποθετηθούν σύντομα ηχητικές μικροσυσκευές που να ενεργοποιούνται είτε με τους φωτεινούς σηματοδότες αν υπάρχουν, είτε με κάποιο αισθητήρα κίνησης και φωτεινή προειδοποιητική σήμανση για τους διερχόμενους οδηγούς (όπου δεν υπάρχουν σηματοδότες ρύθμισης της κυκλοφορίας). Οι θέσεις στάθμευσης θα πρέπει να υπάρχουν σε διακριτά μέρη τηρώντας αυστηρά τον αριθμό που προβλέπει ο νόμος και να τηρείται μία λογική στην χωροθέτησή τους, καθώς αρκετές φορές παρατηρείται ο οδηγός (με ειδικές ανάγκες) να εξέρχεται επί της κυκλοφορίας και όχι επί του πεζοδρομίου.
Όσον αφορά τα μέτρα τα οποία πρέπει να ληφθούν με μακροπρόθεσμο χαρακτήρα, πρέπει να γίνει ένας σχεδιασμός στον οποίο θα συμμετέχουν απαραίτητα τα άτομα με ειδικές ανάγκες, καθώς η δική τους οπτική γωνία είναι η σημαντικότερη από όλες. Πρέπει επίσης να θεσπιστεί μία μόνιμη επιτροπή προσβασιμότητας η οποία θα εντοπίζει τα προβλήματα, θα προτείνει τις παρεμβάσεις και θα αξιολογεί την εφαρμογή τους, ενώ παράλληλα θα αναζητά χρηματοδοτήσεις από Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς πόρους. Υποχρέωση του Δήμου είναι η επίτευξη των τιθέμενων στόχων, με ένα ορθολογικό πλάνο παρεμβάσεων με σαφή και μετρήσιμα αποτελέσματα, ενώ παράλληλα δεν πρέπει να δείχνει καμία ανοχή σε αυτούς που παραβιάζουν τη νομοθεσία και τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας εις βάρος των συμπολιτών τους. Η αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι το προπύργιο της ενσωμάτωσης των ευαίσθητων αυτών ομάδων στο κοινωνικό σύνολο ως οφείλει, αποτρέποντας την περιθωριοποίηση.
                                                                 
ΗΛΙΑΣ  ΛΥΓΕΡΟΣ
Επικεφαλής  της Δημοτικής ομάδας 
ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ