Επέκταση χωρικών υδάτων στα 12 μίλια καθ΄ άπασα την ελληνική επικράτεια. Του Νότη Μαριά

«Της νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η μέρα και γελά» λέει ο θυμόσοφος λαός μας. Αυτό ισχύει για την τύχη της πολύπαθης ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης  (ΑΟΖ) όπως αποδείχθηκε για άλλη μια φορά από τη συζήτηση που έγινε την Τετάρτη 26/8/2020 στη Βουλή για την κύρωση των διεθνών συμβάσεων καθορισμού θαλασσίων ζωνών της Ελλάδας με Ιταλία και Αίγυπτο. Ήταν  μια συνεδρίαση στην οποία τα κόμματα αφού έκαναν σπονδές στο διεθνές δίκαιο στη συνέχεια διασταύρωσαν τα ξίφη τους για ΑΟΖ και χωρικά ύδατα προκειμένου να αποκομίσουν μικροκομματικά οφέλη.

Η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας που υπογράφηκε το 1982 καθορίζοντας για πρώτη φορά το δικαίωμα των παράκτιων χωρών σε ΑΟΖ 200 ν.μ.  και σε χωρικά ύδατα 12 ν.μ., κυρώθηκε από την Ελλάδα με το νόμο 2321/1995. Κατά την επικύρωση της Σύμβασης η Αθήνα κατέθεσε δήλωση η οποία πέραν των άλλων ανέφερε ότι η Ελλάδα θα αποφασίσει πότε και πώς θα ασκήσει τα οικεία δικαιώματά της σύμφωνα με την εθνική της στρατηγική.
Αυτό αποδείκνυε στην πράξη τον δισταγμό της ελληνικής πολιτικής τάξης να προχωρήσει άμεσα από το 1995 στην επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. και στην ανακήρυξη Ελληνικής ΑΟΖ 200 ν.μ.
Και επειδή ουδέν μονιμότερο του προσωρινού πέρασαν 25 ολόκληρα χρόνια προκειμένου η Ελλάδα να οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες με την Ιταλία και μερικώς με την Αίγυπτο και να εξαγγείλει ο πρωθυπουργός την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. αλλά μόνο στο Ιόνιο!!!

Η συζήτηση στη Βουλή έφερε στη μνήμη μου μια άλλη συζήτηση που έγινε επίσης στη Βουλή στις 5 Οκτωβρίου 2012 για την ΑΟΖ, όπου τα συστημικά κόμματα παρά τις σπονδές τους προς την ΑΟΖ, στην πράξη συνέχισαν την ηττοπαθή τους στάση προκρίνοντας την μη άμεση ανακήρυξη της Ελληνικής ΑΟΖ, εμπεδώνοντας έτσι στα μάτια της διεθνούς κοινότητας «μια οιονείφινλανδοποίηση της Ελλάδας». Και όλα αυτά γιατί η Τουρκία είχε διακηρύξει το περίφημο casusbelli σε περίπτωση που η Ελλάδα θα προχωρούσε σε επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ν.μ.

Στην συζήτηση εκείνη στη Βουλή, ως βουλευτής Ηρακλείου είχα υποστηρίξει ότι κατ΄ αρχάς θα έπρεπε να γίνει ο καθορισμός των γραμμών βάσης καθώς και η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. καθ΄ άπασα την ελληνική επικράτεια. Αμέσως μετά θα έπρεπε να γίνει ανακήρυξη της Ελληνικής ΑΟΖ στα 200 ν.μ. Όπως επισήμανα η ανακήρυξη ΑΟΖ αποτελεί αυτοτελή μονομερή πράξη η οποία δεν εξαρτάται από τη βούληση και τις διαθέσεις οποιασδήποτε τρίτης χώρας. Αντίθετα αποτελεί άσκηση κυριαρχικού δικαιώματος το οποίο κατοχυρώνεται για την Πατρίδα μας από τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. Έκρουσα μάλιστα τότε τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας ότι κάθε καθυστέρηση ανακήρυξης της Ελληνικής ΑΟΖ ήταν επικίνδυνη, γεγονός που επιβεβαιώθηκε δραματικά από το ανυπόστατο, άκυρο και παράνομο τουρκο-λυβικό μνημόνιο.  Μετά την ανακήρυξη της ΑΟΖ ακολουθεί η οριοθέτηση της ΑΟΖ στα σημεία όπου αυτή τυχόν συναντά την ΑΟΖ άλλων παρακείμενων παράκτιων χωρών. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε ήδη να είχε γίνει οριοθέτηση της Ελληνικής και της Κυπριακής ΑΟΖ, που όμως δεν έγινε με ευθύνη της Αθήνας.
Οριοθέτηση της ΑΟΖ γίνεται με διαπραγματεύσεις με τα άλλα παρακείμενα παράκτια κράτη ή ακόμη και με προσφυγή στην αρμόδια διεθνή δικαιοδοσία.

Ενόψει λοιπόν του παραπάνω τουρκο-λυβικού μνημονίου η Αθήνα αναγκάστηκε να προχωρήσει στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο. Στην περίπτωση δε με την Αίγυπτο η Αθήνα δυστυχώς προχώρησε σε μερική οριοθέτηση αφήνοντας εκτός τη μισή  Ρόδο και το Καστελόριζο. Επιπλέον δεν εφαρμόστηκε η αρχή της μέσης γραμμής ενώ έγινε δεκτή μερική επήρεια των νησιών ακόμη και της Κρήτης γεγονός που όχι μόνο οδηγεί σε διαμοιρασμό της συνολικής θαλάσσιας ζώνης σε ποσοστό 56% για την Αίγυπτο και 44% για την Ελλάδα, αλλά δίνει και επιχειρήματα στην Άγκυρα η οποία εδώ και χρόνια πασχίζει είτε για μηδενική είτε για μερική επήρεια των νησιών κατά την οριοθέτηση  ΑΟΖ. Δυστυχώς μερική επήρεια δόθηκε και στα Διαπόντια νησιά (80%) και στις Στροφάδες (32%) σε σχέση με την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία. Τέλος η κυβέρνηση αντί να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα καθ΄ άπασα την ελληνική επικράτεια διακήρυξε ότι θα το πράξει μόνο σε σχέση με το Ιόνιο αφήνοντας έξω ακόμη και την Κρήτη όπου όπως ανακοίνωσε ο Ερντογάν θα προχωρήσει σε έρευνες και μάλιστα σε απόσταση αναπνοής από τις ακτές του νησιού στα 6 μίλια (iefimerida 31/5/2020).

Αυτά παθαίνει κανείς όταν δεν ενεργεί έγκαιρα όπως ήδη είχαμε προειδοποιήσει  από τον Οκτώβριο του 2012 δηλαδή εδώ και οκτώ χρόνια.

Γι΄ αυτό για άλλη μια φορά ζητάμε επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.. καθ΄ άπασα την ελληνική επικράτεια, οριοθέτηση της ΑΟΖ με Κύπρο και ανακήρυξη ΑΟΖ 200 ν.μ. στις υπόλοιπες ελληνικές θαλάσσιες περιοχές.

Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής, notismarias@gmail.com