Γερμανική επικυριαρχία στο Αιγαίο προ των πυλών. Του Νότη Μαριά

Με πρόσχημα την δήθεν άσκηση της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το Βερολίνο ενισχύει πλέον τη γερμανική επικυριαρχία στο Αιγαίο και όχι μόνο. ‘Έτσι η Μέρκελ μετά από ελληνική παράκληση στα τέλη Ιουλίου έκανε παρέμβαση στον Ερντογάν προκειμένου αυτός να μην ξαμολήσει το «Ορούτς Ρέις» σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο για την πραγματοποίηση ερευνών στην Ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αυτά σε σχέση με το προσκήνιο γιατί στο παρασκήνιο υπό γερμανική σκέπη οργανώθηκαν μυστικές συνομιλίες Ελλάδας-Τουρκίας στο Βερολίνο και μάλιστα το πρωί της Δευτέρας 13 Ιουλίου και ενώ για το απόγευμα της ίδιας ημέρας είχε προσδιοριστεί το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ όπου η Ελλάδα είχε ενημερώσει ότι θα έθετε θέμα επιβολής κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Όμως καθώς οι διάφοροι ευρωπαίοι «εταίροι μας» πληροφορήθηκαν τα της μυστικής συνάντησης Ελλάδας-Τουρκίας δεν ήταν καθόλου πρόθυμοι για την επιβολή κυρώσεων κατά της Άγκυρας και παρέπεμψαν το ζήτημα για τα τέλη Αυγούστου, οπότε και ο καθ΄ ύλην αρμόδιος ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής Ζοζέφ Μπορέλ θα προτείνει τον κατάλογο των κυρώσεων.

Από δημοσιεύματα αποκαλύφθηκε επίσης ότι η τριμερής Ελλάδας-Τουρκίας-Γερμανίας στο Βερολίνο συνεχίστηκε και την επομένη 14 Ιουλίου και ότι η όλη διαμεσολάβηση της Γερμανίας προς την Άγκυρα μέσω Μέρκελ κατέληξε σε συμφωνία τύπου Ίμια μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για «μορατόριουμ ερευνών» σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο γκριζάροντας για άλλη μια φορά ελληνικές περιοχές. Επίσης με γερμανική παρότρυνση Αθήνα και Άγκυρα δέχθηκαν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα να προβάλει τις γνωστές παράνομες αξιώσεις της για συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, για αποστρατικοποίηση των νησιών, για δήθεν τουρκική μειονότητα στη Θράκη κλπ. Από την πλευρά της η Αθήνα έχοντας ήδη δεχθεί να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα υπό την υψηλή εποπτεία του Βερολίνου ψελλίζει ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει μόνο ένα ζήτημα για διευθέτηση με την Τουρκία και αυτό είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των συναφών θαλασσίων ζωνών.

Σε κάθε περίπτωση η Άγκυρα έχοντας θέσει μονομερώς σε ισχύ το ανυπόστατο, άκυρο και παράνομο τουρκολιβικό μνημόνιο και χωρίς καν να προκαλέσει θερμό επεισόδιο στα τέλη Ιουλίου έσυρε την Αθήνα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για συνδιαχείριση του Αιγαίου ενώ το Βερολίνο διασφάλισε ρόλο επιδιαιτητή ανοίγοντας το δρόμο για γερμανική επικυριαρχία στο Αιγαίο.

Και όταν η Αθήνα κατάλαβε ότι έπεσε στην καλοστημένη γερμανοτουρκική παγίδα προχώρησε εσπευσμένα στην προβληματική από κάθε πλευρά τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, οριοθέτηση η οποία αναγνωρίζει περιορισμένη επήρεια της Κρήτης και αφήνει εκτός νυμφώνος Ρόδο και Καστελόριζο ενισχύοντας εξ αντικειμένου τις παράνομες απαιτήσεις της Άγκυρας σε σχέση με την Ελληνική υφαλοκρηπίδα, γεγονός που οδήγησε στις θριαμβολογίες Τσαβούσογλου ότι δήθεν δικαιώθηκαν έτσι οι τουρκικές θέσεις. Όμως παρά τις ελληνικές υποχωρήσεις έναντι Αιγύπτου και Τουρκίας, ο Ερντογάν εμφανίστηκε δήθεν δυσαρεστημένος και ακύρωσε τις διαπραγματεύσεις καθώς και το «μορατόριουμ ερευνών» βγάζοντας για έρευνες το «Ορούτς Ρέις» το οποίο την ώρα που γράφονται οι σκέψεις αυτές (10 Αυγούστου) σουλατσάρει με απλωμένα καλώδια σε περιοχή Ελληνικής υφαλοκρηπίδας παρά τις ελληνικές αντιδράσεις «δια του ασυρμάτου».

Η γερμανική σφήνα συνέπεσε με την αναβολή της υπογραφής της Ελληνο-γαλλικής Συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας και την παραπομπή στις καλένδες της αγοράς γαλλικών φρεγατών μετά από αμερικανικές πιέσεις αλλά και γερμανικές μεθοδεύσεις. Γι΄ αυτό άλλωστε και ο Μακρόν σφυρίζει πλέον αδιάφορα ενόψει της αυγουστιάτικης τουρκικής πρόκλησης με το «Ορούτς Ρέις».

Έτσι το Βερολίνο καθίσταται πλέον σημαντικός παίκτης στο Αιγαίο τη στιγμή μάλιστα που συνεχίζει να είναι όχι μόνο στρατηγικός οικονομικός εταίρος της Άγκυρας αλλά και βασικός προμηθευτής πολεμικού εξοπλισμού στην Τουρκία.

Η γερμανική σφήνα στα ελληνο-τουρκικά έγινε δήθεν στο πλαίσιο «άσκησης της Γερμανικής Προεδρίας στην ΕΕ». Πρόκειται για ένα γελοίο επιχείρημα το οποίο μπορεί να απευθύνεται μόνο σε αφελείς και αδαείς. Αντίθετα με ό,τι ίσχυε κατά το παρελθόν, όταν η Προεδρία της ΕΕ είχε την θεσμική και πολιτική ευχέρεια να χειρίζεται σημαντικά θέματα εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας σε επίπεδο ΕΕ, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά ιδίως μετά τη Συνθήκη της Λισσαβόνας καθώς η ΕΕ διαθέτει πλέον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αλλά και ύπατο εκπρόσωπο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Μάλιστα σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 2 της Συνθήκης για την ΕΕ (ΣΕΕ) «ο ύπατος εκπρόσωπος ασκεί την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της Ένωσης. Συμβάλλει με τις προτάσεις του στον σχεδιασμό της πολιτικής αυτής την οποία και εκτελεί ως εντολοδόχος του Συμβουλίου. Ενεργεί κατά τον ίδιο τρόπο για την κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας». Για τον λόγο αυτόν άλλωστε σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 3 ΣΕΕ «προεδρεύει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων», το οποίο είναι αρμόδιο για την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Αντίθετα η εξάμηνη γερμανική Προεδρία είναι Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Έτσι η Γερμανία προεδρεύει στο Συμβούλιο υπό τις διάφορες συνθέσεις του πλην του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων όπου προεδρεύει εν προκειμένω ο Ζοσέφ Μπορέλ ως ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ. Επομένως καμιά αρμοδιότητα εκπροσώπησης της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας δεν είχε ούτε ο Γερμανός υπουργός εξωτερικών ούτε βέβαια και η Μέρκελ καθώς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαθέτει μόνιμο Πρόεδρο και αυτός είναι ο Σαρλ Μισέλ ο οποίος σύμφωνα με το άρθρο 15 ΣΕΕ ως Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «ασκεί υπό την ιδιότητά του αυτή και στο επίπεδό του την εξωτερική εκπροσώπηση της Ένωσης σε θέματα που άπτονται της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας».

Τελικά όμως παρά τις ρυθμίσεις της Συνθήκης της ΕΕ για άλλη μια φορά το κουμάντο στην εξωτερική πολιτική της Ένωσης σε σχέση με την Τουρκία το πήρε με το «έτσι θέλω» η Μέρκελ παρακάμπτοντας τα όργανα της ΕΕ προκειμένου να εμπεδώσει τη γερμανική επικυριαρχία σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο, αποδεικνύοντας τι σημαίνει στην πράξη Γερμανική Ευρώπη για όσους δεν το έχουν καταλάβει.

Νότης Μαριάς, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής