H πολιτική ανεπάρκεια της ΠΕΔ στο θέμα των φορέων διαχείρισης απορριμμάτων στην Κρήτη

Όπως είναι γνωστό τον Ιούλιο του 2018 δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ ο νέος νόμος 4455 για την αυτοδιοίκηση, γνωστός ως «Κλεισθένης», όπου μεταξύ άλλων θεμάτων που ρυθμίζει είναι κι αυτό της λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ).
Για την Κρήτη, προβλέπεται η δυνατότητα  λειτουργίας από 1 έως 3 τέτοιων φορέων, ανάλογα με τον σχεδιασμό και τις επιλογές των Δήμων.
Ο νόμος αυτός δίνει το δικαίωμα σε όλους τους Δήμους, να σχεδιάσουν, να διαβουλευτούν και να συναποφασίσουν την επόμενη ημέρα για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην περιφέρεια της Κρήτης.
 Η επόμενη ημέρα θα έπρεπε να είχε συμφωνηθεί και να είχαν λάβει χώρα όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίηση αυτού  του σχεδιασμού.
 Ο νόμος του Κλεισθένη συμπεριλαμβάνει στις διατάξεις του, τις υποχρεώσεις Δήμων και των Δημοτικών Συμβουλίων για αποφάσεις που έπρεπε να παρθούν με απόλυτη πλειοψηφία στα θέματα συμμετοχής σε όποιο νέο φορέα επιλέξουν.
 Για να είναι εφικτό να συμμετέχει κάποιος Δήμος σε ένα άλλο φορέα, θα έπρεπε επίσης να έχει δρομολογηθεί, με αποφάσεις, και η μετακίνηση τους από τον παλαιό στον νέο καθώς και να έχει ελεγχθεί αν εξασφαλίζονται οι προϋποθέσεις ένταξης που θέτει ο νόμος.
Το πλέον λογικό βέβαια θα ήταν να έχουν συνταχθεί και οι ανάλογες οικονομοτεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες, που να αιτιολογούσαν τις προτεινόμενες νέες συνεργασίες. Η ουσία της σύστασης των νέων φορέων δεν είναι ένα πολιτικό θέμα, ιδιαίτερα όταν τα κόστη που προκύπτουν από την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων μεταφέρονται στους Δημότες.
Ήταν αυτονόητο λοιπόν (όχι για όλους από ότι φαίνεται), ότι οι Δήμοι, οι Δήμαρχοι, ο υφιστάμενος περιφερειακός ΦΟΔΣΑ, αλλά και οι φορείς διαχείρισης (ΕΣΔΑΚ, ΔΕΔΙΣΑ, ΦΟΔΣΑ Βόρειας Πεδιάδας, ΦΟΔΣΑ Καζαντζακη, θα ξεκινούσαν αμέσως τις προεργασίες διατύπωσης εφαρμόσιμης λύσης στα ζητήματα που έθετε ο νέος νόμος.
Ο υφιστάμενος Περιφερειακός Σχεδιασμός που πρόσφατα εγκρίθηκε, το  πραγματικό κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων ανά περίπτωση, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, το επίπεδο συμμόρφωσης της σημερινής διαχείρισης και των αποτελεσμάτων της σε σύγκριση με τους εθνικούς στόχους που πρέπει να επιτυγχάνονται, θα έπρεπε να είναι τα κύρια κριτήρια σχεδιασμού της λύσης.
Επίσης, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η διοικητική λειτουργία του ή των προτεινόμενων φορέων, είναι διαφορετικό πράγμα από την θέση και τη λειτουργία των εργοστασίων διαχείρισης ή των χώρων επεξεργασίας.
 Ο χρόνος από τον Ιούλιο μέχρι Νοέμβρη, που έθετε ο νόμος, ήταν αρκετός, διότι το θέμα ήταν γνωστό καιρό πριν, όσο κι αν η ΠΕΔ και οι Δήμοι εθελοτυφλούσαν.
Έτσι, επιδεικνύοντας μια απίστευτη πολιτική ανικανότητα και έλλειψη σχεδιασμού, κατάφεραν να φέρουν σε συζήτηση, τόσο στη ΠΕΔ, όσο και στα Δημοτικά Συμβούλια το θέμα χωρίς πρόταση λύσης, χωρίς οικονομικοτεχνική και περιβαλλοντική στήριξη.
Το αποτέλεσμα είναι σήμερα η αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού, στο νησί μας, να μην μπορεί να συνεργαστεί, να σχεδιάσει, να προγραμματίσει, μεταφέροντας ουσιαστικά την αρμοδιότητα διατύπωσης λύσης στην Αποκεντρωμένη, δηλαδή στην κυβέρνηση.
Κι όμως οι ίδιοι θέλουν να είναι οι πρωταγωνιστές της επόμενης μέρας στη νέα πορεία της αυτοδιοίκησης. Εδώ  απεμπολούν δικαιώματα, λόγω της ανεπάρκειας τους, και θέλουν και συνέχεια…
Δεν είναι τυχαίο ότι η ρύθμιση που προβλεπόταν από τον Ν. 4071/2012 και προέβλεπε εντός εξαμήνου την συγχώνευση των διάφορων ΦΟΔΣΑ σε επίπεδο περιφέρειας δεν υλοποιήθηκε ποτέ και δίνονταν συνεχώς παρατάσεις μέχρι την ψήφιση του νόμου του Κλεισθένη.
Τα τελευταία χρόνια η Κρήτη έχει μείνει πολύ πίσω σε δράσεις και έργα διαχείρισης απορριμμάτων. Οι μέρες των μεγάλων εξαγγελιών (αρχή της δημοτικής περιόδου που διανύουμε – 2014 και αρχές 2015), από περιφέρεια και Δήμους, έχουν δώσει τη θέση τους, σε σημαντικές  τροποποιήσεις των προτεινόμενων έργων τόσο στο περιεχόμενο όσο και στους προϋπολογισμούς τους.
Ουσιαστικά 4 χρόνια μετά δεν έχουν δημοπρατηθεί ακόμα και το ένα, μόλις δημοπρατήθηκε, ανακλήθηκε διότι τα τεύχη δημοπράτησης φέρεται να είχαν συνταχθεί από πιθανό ανάδοχο. Περιμένουμε με αγωνία να μάθουμε, αν για εκείνους που έχουν την ευθύνη  για τη συγκεκριμένη ενέργεια θα υπάρξουν και ποιες συνέπειες.
Τα τοπικά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων των Δήμων έχουν μείνει ουσιαστικά στα αζήτητα αφού πράσινα σημεία (μικρά και μεγάλα), γωνιές ανακύκλωσης κλπ δεν έχουν δημιουργηθεί και δεν προβλέπονται στο σύντομο μέλλον ανεξάρτητα αν εμπεριείχαν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης.
Θα ήταν σημαντικό ο περιφερειακός ΦοΔΣΑ (ναι υπάρχει και τέτοιος) να έδινε μια αναφορά για την υλοποίηση των τοπικών σχεδίων. Γιατί όλοι αναρωτιούνται τελικά, για το αν υπάρχει η βούληση η διαλογή στην πηγή και η ανακύκλωση, να πλησιάσουν ποτέ του Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς τιθέμενους στόχους
Δυστυχώς ψηφίζονται πολλά, ανακοινώνονται και διαφημίζονται περισσότερα, αλλά υλοποιούνται ελάχιστα. Οι δημότες μέσα από τα πολλά θα, πρέπει να διακρίνουν την αλήθεια και την ικανότητα  υλοποίησης.

Ηλίας Λυγερός, Μέλος της ΠΕΔ Κρήτης - Υποψήφιος Δήμαρχος Ηρακλείου