Η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, Νο1 επαγγελματικός κίνδυνος για όλες τις γυναίκες
Η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας: Είναι προσβολή του δικαιώματος στην εργασία, κατάχρηση εξουσίας και βιασμός της προσωπικότητας των εργαζομένων. Θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας είναι συνήθως οι γυναίκες. Η σεξουαλική παρενόχληση είναι τόσο παλιά, όσο και η παρουσία των γυναικών στο χώρο εργασίας.
Υπάρχει για να μας θυμίζει: Ότι ο “φυσικός” μας χώρος δεν είναι ο επαγγελματικός χώρος, αλλά οι 4 τοίχοι της οικογένειας...Ότι κι αν ακόμα μας ανέχονται στην δουλεία, οφείλουμε να είμαστε υποταγμένες και υπάκουες, να μη διεκδικούμε δικαιώματα, να μην επιδεικνύουμε ξεχωριστές ικανότητες που μπορεί ν ’αμφισβητούν τη δύναμη, την εξουσία, την ανωτερότητα των ανδρών.
Συντηρείται και φουντώνει, όσο υποβαθμίζεται η θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας: Η πρωτοφανής γυναικεία ανεργία, η μαύρη εργασία, η έξαρση της μερικής απασχόλησης, των ελαστικών και άτυπων μορφών εργασίας χωρίς αξιοπρεπή αμοιβή, με περιορισμένα ή ανύπαρκτα εργατικά και ασφαλιστικά δικαιώματα, η μόνιμη ανασφάλεια, ο πολλαπλασιασμός του γυναικείου εργάσιμου χρόνου μέσα στην οικογένεια, αφού η γυναίκα υποχρεώνεται ν ’αναπληρώνει δωρεάν με δικό της οικονομικό και προσωπικό κόστος τις κοινωνικές υπηρεσίες που δεν παρέχει το υποτιθέμενο “κοινωνικό” κράτος, συνθέτουν το σκοτεινό τοπίο της γυναικείας απασχόλησης.
Ένα τοπίο που: Ευνοεί κάθε είδους πιέσεις εκβιασμούς και εξευτελισμούς σε βάρος μας και μετατρέπει όλες τις εργαζόμενες και ΄άνεργες γυναίκες σε υποψήφια θύματα. Δράστης μπορεί να είναι ο εργοδότης, ο διευθυντής, ο πελάτης, ο απλός συνάδελφος.
Το (πιο συνηθισμένο) σενάριο: Στην αρχή δημιουργεί μια φιλική ατμόσφαιρα, συνεχίζει με υπονοούμενα, υποσχέσεις και διφορούμενες προτάσεις και τέλος περνάει σε ανοιχτά σεξουαλικές προτάσεις, χειρονομίες και πιέσεις, που κάποτε καταλήγουν σε κανονική επίθεση.
Σπάσε τη σιωπή: Αυτή ενθαρρύνει τους δράστες. Ο αγώνας κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι αγώνας για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, για ίσα δικαιώματα στην εργασία, για το δικαίωμα στη δουλεία.
Αν επιμείνεις ν ’αρνείσαι και να διατηρείς την αξιοπρέπεια σου, αρχίζει η φάση εκδίκησης, ανάλογα με τον βαθμό εξουσίας που διαθέτει. Αν ζητάς δουλεία, αρνείται να σε προσλάβει, αλλιώς σε συκοφαντεί, σ ’απορρίπτει σαν εργαζόμενη, σε απειλεί, σε κατατρέχει, σου μειώνει τις αποδοχές, σου αλλάζει ωράριο, σε μεταθέτει δυσμενώς σε φέρνει σε απόγνωση. Σε εξοντώνει ψυχολογικά και τέλος σε απολύει ή σε εξαναγκάζει να παρατήσεις την δουλεία σου.
Κάποιες υφίστανται μόνο τα αρχικά στάδια, άλλες ολόκληρο το σενάριο, πάντως το 65% των εργαζομένων Ελληνίδων έχει υποστεί κάποιας μορφής σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
Προσοχή:
Αν κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις, τον ενθαρρύνεις.
Αν νομίζεις ότι εσύ φταις που δεν τον απέκρουσες πιο αποτελεσματικά ή τον προκάλεσες χωρίς να το καταλάβεις, απλώς πιστεύεις ένα πολύ δημοφιλές παραμύθι: ότι κάθε φορά που μια γυναίκα κακοποιείται ή βιάζεται ψυχολογικά ή σωματικά, “τα θέλει και τα παθαίνει”.
Ελάχιστες γυναίκες αποφασίζουν να καταγγείλουν ανοιχτά μια σεξουαλική παρενόχληση και δεν διεκδικούν τη δικαίωση τους (κι αυτό, αφού χάσουν τη δουλεία τους), γιατί:
Μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε επαρκές νομοθετικό πλαίσιο που τους προστατεύει.
Όμως το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στην επικαιρότητα, ακριβώς γιατί αυτές οι ελάχιστες τόλμησαν να καταγγείλουν ή να προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Η κοινωνία ανοίγει τουλάχιστον τα αυτιά της.
Τι μπορείς να κάνεις:
Αναζήτησε συμμάχους ανάμεσα στις ή στους συναδέλφους σου. Όποιος παρενοχλεί σεξουαλικά, δεν το κάνει μονάχα μια φορά. Πιθανότατα θα βρεις συναδέλφους που κάτι έχουν δει ή ακούσει ή άλλες γυναίκες που έχουν υποστεί κάτι παρόμοιο από το ίδιο άτομο.
Συζήτησε το με έμπιστο σου πρόσωπο, βοηθάει στην ψυχική σου ισορροπία.
Αν αποφασίσεις να κάνεις καταγγελία , να την υποβάλεις στην Επιθεώρηση Εργασίας (ΣΕΠΕ) και να απαιτήσεις να καταγραφεί και να συζητηθεί.
Μπορείς να απευθυνθείς στη γραμμή SOS 15900. Είναι µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε ένα φορέα αντιμετώπισης της έµφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση.
Αν αντιμετωπίζεις σεξουαλική παρενόχληση όταν πήγες να αναζητήσεις δουλεία, κατήγγειλε την επιχείρηση.
Αν δε συμβαίνει σε σένα, συμβαίνει δίπλα σου. Δώσε τη συμπαράσταση σου στη γυναίκα που το υφίσταται.
Κατερίνα Στεφανάκη
Κοινωνιολόγος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ηράκλειο: Του έβαλε τα χρήματα στην τράπεζα... κι ακόμη το μετανιώνει
