Με αφορμή το «καπνισμένο τσουκάλι». Του Πέτρου Μηλιαράκη

Ήταν καλοκαίρι του 1977, όταν προσκεκλημένος του «Θεάτρου Τέχνης» , είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω στην Επίδαυρο τις «Τρωάδες»  σε σκηνοθεσία του  Μεγάλου Κάρολου Κουν, και  μουσική του συμπολίτη μου  Ηρακλειώτη, επίσης Μεγάλου της Τέχνης, Χρήστου Λεοντή. 

Με τον Χρήστο Λεοντή, τότε στην παράσταση αυτή, βρεθήκαμε ο ένας πλάι στον άλλο, οπότε του είπα πως στο «Καπετανάκειο» (δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα) βρήκαμε ένα τύμπανο, όπου πάνω του ήταν γραμμένο το όνομα «Χρήστος Λεοντής» . Έλαβα δε  την απάντηση  σε «άπταιστα» κρητικά: «εκειά το πασπάτευα...»

Τότε,ήταν η περίοδος που ο Χρήστος Λεοντής, όπως και ο Μίκης Θοδωράκης είχαν μελοποιήσει την ποίηση του επίσης Μεγάλου των Γραμμάτων, Γιάννη Ρίτσου. Με αφορμή δε το «καπνισμένο τσουκάλι» που «τούτες μέρες», «στο σπίτι», ακούω και ξανακούω, με τη μοναδική ερμηνεία του Νίκου Ξυλούρη, την απαγγελία του Γιάννη Ρίτσου και τη μουσική του Χρήστου Λεοντή, είναι η αφορμή να γράψω τούτο το κείμενο, παίρνοντας ένα κομμάτι από το ιστορικό αυτό ποίημα που αφορά φυλακές και εξορίες. Αποσπώ δε ,λόγω χώρου, από το σύνολο των στίχων του Γιάννη Ρίτσου, μόνο τα παρακάτω απόσπασμα:

«Γυρω σε καθε βλεμμα το συρματοπλεγμα,

γυρω στην καρδια μας το συρματοπλεγμα

γυρω στην ελπιδα το συρματοπλεγμα»

             • η δημοκρατική συναίνεση,και το «ρηθέν» και «γεγραμμένο»

Στην παρούσα ιστορική φάση  όλη η προσοχή των ανθρώπων επικεντρώνεται αποκλειστικώς  στην καθημερινή διαβίωση, με προσπάθεια προσαρμογής σε ένα νέο υποτιθέμενο (βεβαίως)  «φυσιολογικό τρόπο». Και τούτο διότι πρώτιστο έννομο  αγαθό είναι ακριβώς η επιβίωση, μέσω της επιβαλλόμενης διαβίωσης. 

Προκειμένου δε  να επιστρέψει η κοινωνία στην κανονικότητα, απαιτούνται πραγματικά θυσίες, αυτοπεριορισμός, αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία στην επιστήμη. Μην συγχέουμε δε τα μέτρα που λαμβάνει η Πολιτεία ως «δικτατορική αντίληψη» επιβολής. Στα μέτρα αυτά συμφώνησαν όλα τα κόμματα του Κοινοβουλίου που ,και αυτό ,ο Κύριος Θεσμός της Δημοκρατίας μας, αυτοπεριορίζει τις εργασίες του! Άλλο  ήταν το «συρματόπλεγμα» του Γιάννη Ρίτσου!

Ας πούμε όχι στην παραπληροφόρηση! Τα μέτρα  επιβάλλονται από τους κανόνες της επιστήμης, όπως αυτή σε παγκόσμιο επίπεδο γίνεται αποδεκτή. 

Η εκτίμηση δε ότι εμμέσως «κυβερνούν οι γιατροί», μπορεί να μην απέχει πολύ  από την πραγματικότητα , επιβάλλεται όμως η επισημείωση, ότι τα μέτρα αυτά προβλέπονται απο την επιστήμη και λαμβάνονται  με συναίνεση όλων  των δημοκρατικών δυνάμεων. Όσο δε πιο πολύ η κοινωνία θα αντιλαμβάνεται ότι το «συρματόπλεγμα»  δεν αφορά «πολιτική επιβολή», αλλά την ανάγκη ο πολίτης να υπακούσει πρόσκαιρα στην επιστήμη, χάριν της δημόσιας υγείας και χάρις στον άνθρωπο, τόσο θα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις της συντομότερης εξόδου από την κρίση! 

Περαιτέρω, ως προς τις πρόσφατες αναφορές για «ευαίσθητα ατομικά δεδομένα» θα πρέπει να λεχθεί οτι ασφαλώς πάντοτε μας προβληματίζουν. Προς το παρόν ,όμως, προσχωρώ στην διαβεβαίωση του κράτους ότι δεν υπάρχει περίπτωση να παρακολουθούμαι μέσω των τελευταίων διαδικασιών που αφορούν στην αντιμετώπιση  της «συγκεκριμένης κρίσης» . Εάν διαπιστώσω ότι αυτή η διαβεβαίωση δεν ήταν ειλικρινής, τότε με όλους τους νόμιμους τρόπους θα αντιδράσω. Και ασφαλώς όχι μόνο εγώ, αλλά το σύνολο του δημοκρατικού κόσμου, με πρωτοπόρα τα δημοκρατικά κόμματα, και  όλους τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ιδιαίτερη δε  ευθύνη θα αφορά και στην δικαστική λειτουργία,στο πλαίσιο της διάκρισης των εξουσιών, όπως  επιτάσσει ο σκληρός πυρήνας της συνταγματικής τάξης. Εύχομαι  όμως, ως προς τα ευαίσθητα ατομικά δεδομένα  και τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη,  να  μη συμβεί οποιοδήποτε σκέψη απόπειρας  παραβίασης των προνοιών και αξιώσεων   της συνταγματικής τάξης και των  σχετικών κανόνων  του ευρωπαϊκού ενωσιακού δικαίου.

Παρεμπίπτον ζήτημα:  Προσφάτως φημολογείται ότι η «παρούσα διαδικασία»  αφορά μία «γενική πρόβα» της δυνατότητας που έχει «ο κρατικός εξαναγκασμός» (όρος του Αριστόβουλου Μάνεση) να περιορίζει τους πολίτες,κατά την βούληση της εκάστοτε εξουσίας. Στην εκδοχή αυτή ,οτι δηλαδή  ο πολίτης σε περίοδο κινηματικής έξαρσης  μπορεί  «να συμμορφωθεί προς τας υποδείξεις» παραμένοντας πίσω από «συρματόπλεγμα», ενώ βρίσκεται σε ακραία οικονομική κατάσταση επιβίωσης, και για όσους έχουν την εντύπωση της εκδοχής αυτής, υπ´όψιν το «ρηθέν» και «γεγραμμένο»: η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης!      

                                    • περί του μετα-αποκαλυπτικού περιβάλλοντος

Με αφορμή την κρίση του συστήματος και την ακραία εκδοχή που έχουν περιέλθει τα πράγματα ως προς την δημόσια υγεία και  την ταυτόχρονη κατ´ουσίαν διακοπή της κυκλοφορίας προσώπων, πολλών  υπηρεσιών, αλλά και  χρήματος-με την έννοια των μετρητών, δεν μπορεί παρά να γίνει ειδική αναφορά και ως προς το περιβάλλον.

 Και τούτο διότι,  εάν  παρατηρούσαμε απο δορυφόρο τον Πλανήτη Γή ,  θα διαπιστώναμε εικόνες που μοιάζουν βγαλμένες από ένα μετα-αποκαλυπτικό περιβάλλον, εάν επιτρέπεται ο όρος... Είναι δε προφανές οτι με την απαγόρευση της ενεργοβόρας  και ρυπογόνου κυκλοφορίας που αφορά σχεδόν στο  σύνολο του λεγόμενου Δυτικού Κόσμου, δίδεται η  ευκαιρία στον Πλανήτη  να ανασάνει. Υπ´όψιν δε  ότι σημαντική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης παρατηρείται και στην Βόρεια Ιταλία, όπως κατέγραψε ο εξοπλισμένος με το TROPOspheric Monitoring Instrument δορυφόρος Copernicus Sentinel-5P για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

Αυτό , όμως, δεν αφορά μόνο στο Δυτικό Κόσμο. Αφορά και στην Κίνα,τον μεγαλύτερο ρυπαντή της Υφηλίου.  Στην Κίνα λοιπόν λόγω του μεγάλου  περιορισμού των δραστηριοτήτων, η ρύπανση ,μειώθηκε έως και… 40% με τις ποσότητες συνολικώς  των αιωρούμενων σωματιδίων (particulate matter) να είναι στο  μείον 20% με 30% απο τον Ιανουάριο του 2020... Τα στοιχεία δε αυτά ,τα βεβαιώνει η NASA. 

Τούτων δοθέντων ως κατακλείδα του παρόντος κειμένου,ας ευχηθούμε ώστε με τη λήξη της κρίσης , να μην βρεθούμε σε ένα μετα-αποκαλυπτικό οικονομικό περιβάλλον!

 * Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).