Μήπως ο Θεός επέτρεψε να κλείσουν οι Εκκλησίες για να ωριμάσουμε οι πιστοί; Του Χ.Παπαδόπουλου

«Ουδέν κακόν αμιγές καλού» δηλαδή από κάθε δυσάρεστη κατάσταση θα προέλθει κάτι καλό, έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Ξέρετε σε πολλά που βλέπουμε ότι ισχύουν, όπως η προηγούμενη φράση, ισχύουν επειδή τα πραγματοποιεί ο Θεός που εμείς δεν βλέπουμε. Ανάμεσα στις πολλές όμορφες live παρουσιάσεις στο διαδίκτυο που ξεκίνησαν στο διαδίκτυο με το κλείσιμο στο σπίτι είναι και η «Χριστοφόρος Χριστοφόρου» που γίνεται μέρα παρά μέρα στις 10 το βράδυ στο youtube.

Λέει λοιπόν ο π. Χριστοφόρος, ξεκινάμε μ’ ένα δεδομένο, ότι πρέπει να καθίσουμε στα σπίτια μας. Τώρα αν αυτό είναι δίκαιο ή άδικο, το αν είναι υπερβολικό, το αν πρέπει να αντιδράσουμε, το τι θα κάνουμε, ναι είναι ένα ζήτημα. Το κυριότερο όμως είναι το πώς θα περάσουμε σ’ αυτή την κατάσταση. Δυστυχώς οι περισσότεροι δεν έχουμε καταλάβει την σοβαρότητα του προβλήματος. Το πρόβλημα δεν είναι απλώς μια ίωση, μια πανδημία, μακάρι να ήταν μόνο αυτό. Θα κάμναμε λίγη υπομονή ένα δυο μήνες και τέλειωσε. Βλέπετε σε όλες τις χώρες που υπάρχει η πανδημία θεσμοθετούνται πράγματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα μπορούσαν να τα περάσουν. Το κακό είναι ότι εμείς τόσα χρόνια είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε την ζωή μας σαν μια ελληνική ταινία. Βλέπετε οι ελληνικές ταινίες είχαν πάντα ένα όμορφο τέλος, και ζήσαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα. Δυστυχώς μέχρι τώρα τις δυσκολίες της ζωής μας κάπως έτσι τις αντιμετωπίζαμε. Η ζωή όμως δεν είναι έτσι, είναι πολύ πιο σκληρή, πιο βάναυση και πρέπει να προσαρμοστούμε.  

Στις συναντήσεις αυτές θα ασχοληθούμε με το θέμα της προσευχής που είναι πολύ παρεξηγημένο. Κι όμως πολλοί θίγανε τα θέματα αυτά στα κείμενά τους πριν σαράντα και πενήντα χρόνια και εμείς κάναμε ότι δεν καταλαβαίνουμε. Ένας απ’ αυτούς ήταν και ο μεγάλος δογματολόγος της εποχής μας π. Ιωάννης Ρωμανίδης, στου οποίου τα κείμενα θα στηριχτούμε. Ο π. Ιωάννης έχοντας ζήσει σε Ευρώπη και Αμερική και στην σύγχρονη Ελλάδα γνώρισε τον Καθολικισμό, τον Προτεσταντισμό, την γνήσια ελληνική παράδοση ως Καππαδόκης, μπορεί και λέει πράγματα που εμείς πιθανόν αγνοούμε. Αυτό που ζούμε σήμερα εμείς ως προσευχή είτε μέσα στην λειτουργική ζωή της εκκλησίας μας, είτε σαν ατομική προσευχή, πιο πολύ ταιριάζει στο προτεσταντικό και ρωμαιοκαθολικό πνεύμα παρά στο ορθόδοξο, όσο και αν μας φαίνεται παράξενο. Για παράδειγμα, επηρεαστήκαμε από τους Ρωμαιοκαθολικούς που δίνουν μαγική σημεία στα λόγια του Χριστού «Λάβετε, φάγετε..» και θεωρήσαμε ότι αυτή η ώρα είναι πιο ιερή από την υπόλοιπη Θεία Λειτουργία και κάμναμε απόλυτη ησυχία, ενώ την ώρα που μεταλαμβάναμε ή και άλλες στιγμές  θυμάστε τι γινότανε. Αυτή όμως η επιλεκτικότητά μας στο τι είναι σημαντικό μας έβγαζε έξω από την Θεία Λειτουργία. Νομίζαμε ότι μόνο εκείνη την ώρα μας ακούει ο Θεός. Αλλά και πέρα από αυτό βλέπετε δεν καταλαβαίναμε τίποτα από την Θεία Λειτουργία. Αντί να καταλάβουμε ότι η Θεία Λειτουργία μας οδηγεί στην θέωση, εμείς ήμασταν κολλημένοι στα επίγεια προβλήματά μας, Θεέ μου δώσε μου δουλειά, δώσε μου υγεία, δώσε μου… Καμία σχέση με τον Θεό, καμία σχέση με τον Χριστό. Πολύ μακριά από αυτό που στην Ορθοδοξία ονομάζουμε προσευχή, μυστηριακή ζωή.

Η παράδοση όμως της Ορθόδοξης Εκκλησίας που παρουσιάζει ο π. Ιωάννης είναι πολύ διαφορετική. Ο άνθρωπος είναι ψυχή και σώμα. Αρχικά με το σώμα απευθύνεται προς τον Θεό και σιγά σιγά θα μπει και στην νοερά προσευχή που γίνεται από την πολύ ευαίσθητη ψυχή. Γι’ αυτό και είναι όλες οι ακολουθίες στην Εκκλησία και κυρίως η Θεία Λειτουργία. Βέβαια ο Θεός μας δίνει και κάποια κεράσματα για να γλυκαθεί λίγο η ψυχή μας και να ποθήσει την ανώτερη επικοινωνία μαζί του. Χωρίς λοιπόν να καταργηθεί αυτή η λογική λατρεία που γίνεται στην Εκκλησία (με το σώμα) η παράδοση της Εκκλησίας λέει ότι ο άνθρωπος πρέπει να καλλιεργηθεί και να φτάσει στο σημείο να λατρεύει τον Θεό με όλη του την ψυχή, με όλο του το είναι. Για να γίνουν όμως αυτά πρέπει να ξεκινήσουμε με ένα κανόνα - τάξη προσευχής όπως μας βολεύει, που θα γίνει σε συνεργασία με τον πνευματικό μας. Το να  ακολουθούμε αυτό το πρόγραμμα θα μας δημιουργήσει την καλή συνήθεια της προσευχής, κι αυτή η καλή συνήθεια θα φέρει με τον καιρό κάποια γλυκύτητα και τον πόθο να φτάσουμε και στα ανώτερα.  Άρα λοιπόν θα πηγαίνω πρωί κι απόγευμα σε όσες ακολουθίες τις εκκλησίας μπορώ, θα αφιερώνω τρεις ώρες κάθε Κυριακή για την Θεία Λειτουργία κι έτσι θα γαληνέψει η ψυχή μου. Δεν θα αρκεστώ όμως μόνο σ’ αυτά αλλά θα προχωρήσω παραπέρα. Και μετά την Θεία Λειτουργία μην μπεις αμέσως στην καθημερινότητα, αλλά μείνε κάπου ήσυχα για να  ποτίσει η χάρη του Θεού την ψυχή σου και να την γλυκάνει. Και αυτή η χάρη από Κυριακή σε Κυριακή θα με κάνει να ποθώ να ξαναζήσω αυτό που έζησα ακόμα περισσότερο.

 Καταλαβαίνετε τώρα πόσο μακριά ήμασταν απ’ αυτά μέχρι τώρα που κοιτούσαμε να φύγουμε από την Εκκλησία όσο μπορούμε γρηγορότερα κι ούτε καν ακούγαμε τις τελευταίες ευχές ;  Όταν λοιπόν ο άνθρωπος μπαίνει σ’ αυτόν τον στόχο να συμμετάσχει μ’ όλη του την ψυχή και από την λογική λατρεία που γίνεται στην Εκκλησία να φτάσει στην νοερά λατρεία, τότε όπως λέει ο π. Ιωάννης και όλη η παράδοσή μας, αυτό το Άγιο Πνεύμα έρχεται και φωλιάζει μέσα στην ψυχή μας και σιγά σιγά την καλλιεργεί. Αυτό ακριβώς είναι που παρακαλούμε στο «Βασιλεύ Ουράνιε» το Άγιο Πνεύμα, έλα και κατασκήνωσε μέσα μας ώστε αυτό που ζούμε να το ζούμε πάνω από τη λογική. Λέει ο π. Ιωάννης «όταν το Άγιο Πνεύμα προσεύχεται μέσα στον άνθρωπο, τότε αυτός ο άνθρωπος γίνεται ναός του Θεού και η καρδιά του είναι το Θυσιαστήριο. Τότε ο  άνθρωπος γίνεται ακροατής της προσευχής του Αγίου Πνεύματος» δηλαδή αυτό που γίνεται στην Εκκλησία, γίνεται στην καρδιά του ανθρώπου.  Με το μυστήριο του Χρίσματος ανάμεσα στα άλλα χαρίσματα πήραμε και το χάρισμα της προσευχής, αυτό όμως είναι ανενεργό, ενεργοποιείται με την δική μας συμμετοχή. Όπως ένα παιδί που μόλις γεννήθηκε το έχουμε σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο μόνο του, κι έτσι αν κι έχει μάτια και αυτιά δεν ξέρει ακόμα τι κάμνουν μ’ αυτά. Αυτά τα ενεργοποιεί από μόνο του το Άγιο Πνεύμα με το πρόγραμμα προσευχής (ακολουθιών και ατομικής) που έχουμε.

Το πρόγραμμα αυτό είναι το πρώτο βήμα και πολλές φορές χρειάζεται να ασκήσουμε βία στον εαυτό μας για να το τηρήσουμε. Βέβαια αυτή η βία δεν είναι για να κάνω κάτι πάνω από τις δυνάμεις μου, αλλά για να αγωνιστώ πραγματικά και όχι να παίζω. Αυτό το πρόγραμμα θα είναι η ραχοκοκαλιά του αγώνα μου θα είναι προσαρμοσμένο στις δικές μου συνθήκες με την καθοδήγηση του πνευματικού μου και θα γίνεται με άνεση, ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο απ’ αυτό που μπορούμε. Χρειάζεται όμως αυτό το πρόγραμμα, γιατί αυτό θα ξυπνήσει την ψυχή, αυτό θα κάνει την καρδιά μας δεκτική στο Άγιο Πνεύμα. Κι όταν έρθει το Άγιο Πνεύμα δεν καταργείται η λογική λατρεία, η Θεία Λειτουργία και οι άλλες ακολουθίες, αλλά όμως τις βιώνω με διαφορετικό τρόπο. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τα σήματα του ΚΟΚ. Αν είμαι συνειδητός και καλός οδηγός και βλέπω το STOP δεν το θεωρώ περιορισμό και εμπόδιο, αλλά το υπακούω με την καρδιά μου, γιατί ξέρω ότι είναι για το καλό μου. Έτσι λίγο να επιμείνει στο πρόγραμμα της προσευχής ο άνθρωπος και να προσέχει να περνάει με καθαρότητα και συναίσθηση του Θεού και τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας, θα νοιώσει σύντομα ζωντανή την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή ξεκινάμε από την λογική λατρεία όπως την ξέρουμε παραδοσιακά και πρέπει πολύ σύντομα να φτάσουμε στην νοερά προσευχή. Και αυτή η προσευχή δεν επηρεάζεται από τα εξωτερικά σχήματα, όπως αν είναι ανοικτές οι Εκκλησίες ή κλειστές, γιατί και με κλειστές τις Εκκλησίες, εγώ την γαλήνη και την ανάπαυση από τον Θεό την παίρνω. Ναι μεν είναι μεγάλο πλήγμα το κλείσιμο των Εκκλησιών, αλλά δεν μπορούν να μας κάνουν να χάσουμε τον Θεό. Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορούμε βγούμε τελικά κερδισμένοι.  

Μακάρι να ενεργούμε όλοι οι πιστοί σύμφωνα με τα λόγια του π. Χριστοφόρου κι έτσι αυτή η δοκιμασία με το κλείσιμο των Εκκλησιών  να μας κάνει πιο ώριμους στη σχέση μας με τον Χριστό. Αμήν.     

Χαράλαμπος Παπαδόπουλος