Όσο οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι δεν απαγκιστρώνονται… Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Το παρόν κείμενο αρχικώς εστιάζει στην «παραδοχή» του γεωπολιτικού ρόλου της Τουρκίας, που αφορούσε στο «αμυντικό δόγμα του Δυτικού Κόσμου». Το τότε «αμυντικό δόγμα» αναφορικώς με την Τουρκία επικεντρωνόταν στο δεδομένο ότι η Άγκυρα οφείλει να υπερασπίζεται τη Συμμαχία (ΝΑΤΟ) έναντι της τέως ΕΣΣΔ και σήμερα έναντι της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις, μάλλον πρέπει να απογοητεύουν τους συμμάχους Ευρωπαίους και Αμερικανούς. Η Τουρκία φαίνεται να είναι προσδεδεμένη πλέον στο πλαίσιο «γεωπολιτικών συμφερόντων» με το Ιράν και τη Ρωσία (στα όρια που η Ρωσία επιτρέπει…) σε επίπεδο άκρως ανησυχητικό για τη σύνθεση και το μέλλον της ίδιας της Συμμαχίας.

Για το κατά πόσον δε η Τουρκία παραμένει «συνεπής σύμμαχος», μένει να κριθεί, όχι μόνο λόγω της ιδιότυπης πολιτικής της Άγκυρας, αλλά και λόγω της παραγόμενης ιδεολογίας στο εσωτερικό της χώρας. Ήδη διαμορφώνεται στην επικράτεια της Τουρκίας θρησκευτικός φονταμενταλισμός προσήλωσης στο Ισλάμ με αποστροφή στις αξίες και στα πρότυπα του δυτικού πολιτισμού!..

Συνεπώς, όσο οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν απαγκιστρώνονται αμετακλήτως από τα δόγματα του «Ψυχρού Πολέμου» και δεν «επαναξιολογούν την Τουρκία», η πολιτική της Άγκυρας, θα καταστεί ο αστάθμητος παράγοντας απρόβλεπτων εξελίξεων!..

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Όταν ο ιστορικός κύκλος της Οκτωβριανής Επανάστασης έκλεισε (15 Δεκεμβρίου 1991) αναδείχθηκαν νέα δεδομένα στο γεωπολιτικό πεδίο και ειδικότερα στο γεωπολιτικό πεδίο της ενέργειας, δηλαδή της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Δεν είναι δε τυχαίο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στις 10 Δεκεμβρίου 1998 ενσωμάτωσε στο Κοινοτικό-Ενωσιακό κεκτημένο το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS-United Nations Convention of Law of the Sea). 

 Έτσι, από το ιδεολογικοπολιτικό πεδίο και την οικονομική διανομή του κόσμου που επέβαλε η περίοδος του «Ψυχρού Πολέμου», τα πράγματα «μετατέθηκαν» σε νέες συνθήκες διανομής του κόσμου σε εποχή «Παγκοσμιοποίησης». Ταυτοχρόνως, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, που προέρχεται κυρίως από το Ισλάμ, έφερε και τη λεγόμενη «σύγκρουση πολιτισμών», περιπλέκοντας ευρύτερα πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία σε μια «ιδιόμορφη διένεξη», ενός πράγματι παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος, όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στον πολιτισμό.

Η παρούσα ιστορική φάση αφορά εντελώς άλλα δεδομένα απολύτως αντίθετα με εκείνα του χρόνου της ίδρυσης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) ήτοι του έτους 1949.

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΡΕΤΖΕΠ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Στον παρόντα χρόνο και εκτιμώντας την ασύμμετρη συμπεριφορά της Άγκυρας δια του Προέδρου της, είναι πρόδηλο ότι εγείρονται «κρίσιμα ζητήματα». Τα ζητήματα δε αυτά αφορούν ειδικώς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.

Έτσι, με τα δεδομένα της ασύμμετρης συμπεριφοράς της Άγκυρας και τα δεδομένα των συνθηκών της παγκοσμιοποίησης, η εξωτερική πολιτική και η διεθνής διπλωματία, δεν αφορούν πλέον «σταθερά πεδία». Αξιοπρόσκετο είναι δε ότι το κάθε κράτος επανατοποθετείται στην παγκόσμια σκακιέρα και υπερασπίζεται αμιγώς τα συμφέροντα του, ενώ παραλλήλως υπάρχουν αλληλοεπιδράσεις και «ιδιότυπες συμμαχίες». Τούτων δοθέντων, επιβάλλεται αναθεώρηση πολιτικών και επανεξέταση «παλαιών δογμάτων».

Όσο οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι δεν απαγκιστρώνονται από τα παλαιά δόγματα, ο Τούρκος Πρόεδρος θα είναι όλο και πιο «αστάθμητος και απρόβλεπτος παράγοντας» για την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή.

-------------------------------

 * Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).