Χρειάστηκε μια δημόσια - και ασυνήθιστη στην διπλωματία - ανταλλαγή δηλώσεων προκειμένου οι Γερμανοί να ασχοληθούν με την συμπεριφορά της Τουρκίας και το κατά πόσο συνάδει πλέον με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Στην Γερμανία, ακόμη και μετά τα γεγονότα του Πάρκου Γκεζί και την διακοπή της πρόσβασης στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης που επέβαλε η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η πολιτική ορθότητα γινόταν πάντα σεβαστή - συχνά σε βαθμό παρεξηγήσιμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Άγγελα Μέρκελ, κατά την τελευταία συνάντησή της με τον Τούρκο πρωθυπουργό στο Βερολίνο, απέφυγε επιμελώς, τουλάχιστον δημοσίως, να φέρει τον συνομιλητή της σε δύσκολη θέση.
Μετά την επίσκεψη του ομοσπονδιακού προέδρου Γιοάχιμ Γκάουκ στην Τουρκία και την μάλλον απροσδόκητη απάντηση του κ. Ερντογάν στην κριτική που του άσκησε, το κλίμα έχει βαρύνει αισθητά, ενώ τίθεται πλέον ευθέως υπό αμφισβήτηση η ευρωπαϊκή πορεία της Άγκυρας. Ο γενικός γραμματέας του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Μίχαελ Ροτ εξέφρασε την απορία του για το ύφος των δηλώσεων Ερντογάν, ενώ χαρακτήρισε «μη αρμόζον» το περιεχόμενο και το ύφος τους. Από την πλευρά του ο επικεφαλής των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) για τις Ευρωεκλογές Αλεξάντερ Γκραφ Λάμπσντορφ δήλωσε στην Die Welt ότι δεν είναι δυνατόν να διεξάγονται ενταξιακές διαπραγματεύσεις με μια χώρα με απολυταρχικό καθεστώς, ενώ ο επικεφαλής του προεκλογικού αγώνα των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών Μάρκους Φέρμπερ ζήτησε την διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, καθώς, όπως είπε, η Τουρκία απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από τις ευρωπαϊκές αξίες.
Στο ίδιο ύφος είναι όμως και το άρθρο γνώμης της εφημερίδας, στο οποίο επισημαίνεται ότι «οι Ευρωπαίοι παραείναι ευγενικοί στην επικοινωνία τους με την Τουρκία» και αναλύεται η προσπάθεια των Ευρωπαίων να διατηρήσουν τους γλωσσικούς κανόνες μιας πολιτισμένης συνύπαρξης, ασκώντας την κριτική τους στην γλώσσα της διπλωματίας. «Ο (Ρετζέπ) Ταγίπ Ερντογάν θεωρεί όμως ότι έχει δικαίωμα να προσβάλλει την Ευρώπη και τους πολιτικούς της», επισημαίνει ο αρθρογράφος. «Στις ομιλίες του Ερντογάν, η ΕΕ και η Ευρώπη παρουσιάζονται μεταξύ άλλων ως κακές, άτιμες και δειλές. Αντιθέτως, οι Ευρωπαίοι δεν ξεχνούν να χαρακτηρίζουν την Τουρκία ως πολύτιμο εταίρο. Αυτή η δομή στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας λειτουργεί, επειδή το αφήνουν οι Ευρωπαίοι να συμβαίνει», αναφέρει η εφημερίδα και εκτιμά ότι ο κ. Γκάουκ έκανε λόγο για δημοκρατικό έλλειμμα στην Τουρκία ως όφειλε - ως ο πρόεδρος ενός δημοκρατικού κράτους.
«Ο Ταγίπ Ερντογάν δύσκολα ανέχεται κριτική», σχολιάζει η Süddeutsche Zeitung και προσθέτει ότι του είναι αδύνατο να συζητήσει. «Αυτό είναι λυπηρό, διότι μεταξύ του Βοσπόρου και του Βερολίνου αναπτύχθηκαν τόσο στενοί δεσμοί τα τελευταία χρόνια ώστε ένας τουρκογερμανικός οικογενειακός καβγάς έχει ως συνέπεια πολλοί άνθρωποι να μην γνωρίζουν ποιο στρατόπεδο να διαλέξουν», τονίζει η εφημερίδα.
Σε εντελώς διαφορετικό ύφος είναι το σχόλιο της Die Zeit, η οποία καταλογίζει μεν την ευθύνη για την αμαύρωση της επίσκεψης στον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά σημειώνει ότι «ο κ. Γκάουκ δεν ήταν αμέτοχος σε αυτή την κλιμάκωση», καθώς, όπως εκτιμά, η ομιλία του σε τουρκικό πανεπιστήμιο κινήθηκε στα όρια του επιτρεπτού για το αξίωμα του. «Ήταν ειλικρινής, αλλά επί της ουσίας καθόλου διπλωματικός και σχεδόν αμείλικτος», αναφέρει ο αρθρογράφος.
