Η υπεραλίευση μειώνει τα ψάρια στη Μεσόγειο, προειδοποιούν οι επιστήμονες

Οι πληθυσμοί των ψαριών στη Μεσόγειο θάλασσα εμφανίζουν συνεχή και ανησυχητική μείωση κατά τα τελευταία 20 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα ελληνική επιστημονική έρευνα, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι, ενώ σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, ιδίως στον Ατλαντικό, έχει υπάρξει σταθεροποίηση ή ακόμη και αύξηση των αλιευτικών αποθεμάτων κατά την τελευταία δεκαετία, στη Μεσόγειο η κατάσταση επιδεινώνεται διαχρονικά.

Οι ερευνητές του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), με επικεφαλής τον Παρασκευά Βασιλακόπουλο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς κύρους περιοδικό βιολογίας «Current Biology», αναλύουν τη (δυσοίωνη) κατάσταση για εννέα είδη ψαριών και εισηγούνται αυστηρότερα μέτρα επιτήρησης της αλιευτικών δραστηριοτήτων στη Μεσόγειο και καλύτερη εφαρμογή των υπαρχόντων κανονισμών.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι η πίεση της αλιείας στους πληθυσμούς των ψαριών συνεχώς εντείνεται μετά το 1990 και μέχρι σήμερα, καθώς όλο και περισσότερα ψάρια πιάνονται σε πολύ μικρή ηλικία στα δίχτυα των αλιέων. Αν αυτά τα νεαρά ψάρια αφήνονταν να φθάσουν σε ώριμη ηλικία, ώστε να γεννήσουν έστω μια φορά, τότε θα υπήρχε σημαντική βελτίωση στα αλιευτικά αποθέματα της Μεσογείου. Με άλλα λόγια, οι ίδιοι οι ψαράδες ακολουθούν μία αυτοκαταστροφική τακτική.

«Είναι καιρός η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κυβερνήσεις να αρχίσουν να παίρνουν πιο σοβαρά την έρευνα και διαχείριση της Μεσογειακής αλιείας. Χρειάζονται μεγαλύτερες επενδύσεις για να βελτιωθεί η σχετική αλιευτική έρευνα στη Μεσόγειο μέσω της συλλογής και ανάλυσης δεδομένων υψηλής ποιότητας, όσον αφορά τη βιολογία και την εκμετάλλευση των μεσογειακών ιχθυαποθεμάτων», δήλωσε ο κ. Βασιλακόπουλος.

Η μελέτη, στην οποία συνεργάστηκαν οι Χρήστος Μαραβέλιας και Γιώργος Τσερπές, δείχνει ότι μετά το 1990 ο βαθμός εκμετάλλευσης των μεσογειακών ψαριών έχει αυξηθεί σταθερά, καθώς μειώνεται συνεχώς η επιλεκτικότητα των αλιέων (πιάνουν όλο και πιο αδιάκριτα τα ψάρια που βρίσκουν) και, παράλληλα, μειώνονται οι πληθυσμοί των ψαριών.

Τα υπολογιστικά μοντέλα προσομοίωσης ανά είδος ψαριού δείχνουν ότι τα ιχθυαποθέματα θα ήσαν πολύ πιο ανθεκτικά στην υπεραλίευση, αν τα ψάρια πιάνονταν λίγα χρόνια, αφότου θα είχαν φθάσει στην αναπαραγωγική ωριμότητά τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για ψάρια όπως ο μπακαλιάρος και το μπαρμπούνι, που ζουν κοντά στο βυθό και συχνά πιάνονται σε πολύ μεγάλους αριθμούς από τα δίχτυα που ρίχνουν οι τράτες.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι πληθυσμοί των ψαριών της Μεσογείου περιέχουν μεγαλύτερη ποικιλία ειδών σε σχέση με τα ψάρια του Βορείου Ατλαντικού και, αντίστοιχα, στη Μεσόγειο χρησιμοποιείται μια μεγαλύτερη ποικιλομορφία αλιευτικού εξοπλισμού. Οι περισσότεροι αλιευτικοί στόλοι στη Μεσόγειο (πάνω από το 95%) είναι μικρής κλίμακας και καλύπτουν συνήθως μια τεράστια ακτογραμμή, πράγμα που καθιστά πιο δύσκολο τον έλεγχό τους από ό,τι σε άλλες θάλασσες. Η οικονομική κρίση σε πολλές μεσογειακές χώρες κάνει ακόμη πιο μεγάλες τις δυσκολίες σωστής επιτήρησης της αλιείας, όπως επισημαίνουν οι Έλληνες επιστήμονες.

Η μελέτη προβλέπει ότι στο μέλλον ακόμη περισσότερα είδη ψαριών θα εμφανίσουν συρρίκνωση, όχι μόνο στην Μεσόγειο, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως η Κίνα, η υποσαχάρια Αφρική και οι τροπικές θάλασσες.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ