Ο 'Ελληνας που συνδυάζει την τέχνη με το πείραμα Cern

Η ερώτηση μοιάζει προφανής: είναι δυνατόν να έχει κάτι κοινό η Τέχνη με την Επιστήμη; Για τους επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος CERN, που συνδέεται με την ανακάλυψη χάρις στον γιγαντιαίο πυρηνικό επιταχυντή του Μποζονίου του Χιγκς (ή αλλιώς του "σωματιδίου του Θεού" για τη γέννηση του Σύμπαντος) η απάντηση είναι καταφατική.

Ακολουθώντας το παράδειγμα του Καρλ Πόπερ (που τοποθετούσε στην ανώτερη βαθμίδα του ιδανικού τύπου του κόσμου τους επιστήμονες και τους καλλιτέχνες) και του Νέλσον Γκούντμαν (που θεωρούσε εξίσου έγκυρες τις κατασκευές κι ανακατασκευές των 'πολλαπλών κόσμων' της επιστήμης και της τέχνης), το πρόγραμμα του CERN έχει καταρτίσει, πέρα από το επιστημονικό κι ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα, που συνίσταται στη φιλοξενία ενός διακεκριμένου, είτε ενός φερέλπιδος καλλιτέχνη, για έναν μήνα στις εγκαταστάσεις του επιταχυντή, προκειμένου να δημιουργήσει ένα έργο ad hoc. Και φέτος, ως φιλοξενούμενος καλλιτέχνης επελέγη ένας Έλληνας, ο Νίκος Παπαδόπουλος, που είχε υποβάλλει το σχέδιό του με τίτλο "Ο Κήπος των Σωματιδίων".

      Ο ίδιος ο καλλιτέχνης εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι πρότεινε «τον κήπο των σωματιδίων ως ιδέα με την έννοια ότι ο κήπος έχει πάντα μία περίφραξη. Δηλ. (....) πάντα έχει ένα όριο. Έτσι αντιπαρέβαλα το όριο, που είναι ο μεγάλος επιταχυντής, η περίμετρος δηλ. στα 27 χλμ σαν την περίφραξη ενός κήπου, που αντίστοιχα ο κηπουρός μέσα σ' έναν κήπο επιλέγει, τι φυτά θα φέρει, ποια θα καλλιεργήσει, ποια θα συντηρήσει (....), ώστε να δημιουργήσει αυτόν τον κόσμο που θέλει, που λέγεται κήπος. Πιστεύω ότι ο αντίστοιχος μηχανισμός λειτουργεί μέσα στο μυαλό των επιστημόνων, θέλοντας σ' αυτά τα 27 χλμ να περιφράξουνε τι από το Σύμπαν θέλουνε να μελετήσουνε και μέσα σ' αυτά ν' ασχοληθούν με 4,5, 6 στοιχεία, όσα τους ενδιαφέρουν από το Σύμπαν, είτε λέγονται σωματίδια, μποζονια, και πάνω σ' αυτά να μελετήσουνε και να καλλιεργήσουνε το πνεύμα, ουσιαστικά».

 Ο Νίκος Παπαδόπουλος, ένας από τους πιο ταλαντούχους ζωγράφους της γενιάς του, έπειτα από την παραμονή ενός μηνός στην Ελβετία καλείται να μετουσιώσει την εμπειρία του σ' ένα έργο, που κατόπιν θα περιοδεύσει ανά τον κόσμο, εκτεθειμένο σε πολλά σημαντικά καλλιτεχνικά κι επιστημονικά ιδρύματα. Η επιλογή του Νίκου Παπαδόπουλου δεν είναι τυχαία. Μολονότι ζωγράφος, με την κλασσική έννοια της λέξης, όντας καλλιτέχνης των δύο διαστάσεων, το έργο του δύναται αναγωγικά να θεωρηθεί ότι εκκινεί από μία απλούστερη μεν, θεμελιώδη και για τη ζωγραφική και την επιστήμη βάση: από το απλούστερο σημείο και των δύο. Την τελεία, για την πρώτη, το σωματίδιο για τη δεύτερη. Από την απαρχή του σχήματος και της μορφής, της τάξης και της αρμονίας, μέσα από τη συγκρότηση και το συνδυασμό του χάους και της αναζήτησης του ίχνους. Όλα τούτα συνθέτουν την απόδειξη πως η γνώση μας του κόσμου είναι ένας συνδυασμός μαθηματικών, φυσικών, ιδιοτήτων και της συνύπαρξης της εμπειρίας με τη φαντασία.

      «Ένα από τα βασικά στοιχεία της πρότασης που έκανα κι εγώ θεωρώ ότι είχε ενδιαφέρον γι' αυτούς(...) ήτανε ότι εγώ δεν τους παρουσίασα μία φόρμα, ότι εγώ θα δουλέψω παραδοσιακά με μολύβι, ή παραδοσιακά όπως δουλεύω μέχρι τώρα , ή ότι θα κάνω αυτό, ή θα κάνω το άλλο, αυτό που τους παρουσίασα ήταν μόνο μία πρόταση», εξηγεί ο καλλιτέχνης προσθέτοντας ότι θέλει "αυτό το κομμάτι να είναι απόλυτα βιωματικό όταν πάω εκεί(...)νομίζω πως όλη η σημασία της residency είναι να πας εκεί και να βιώσεις μία κατάσταση. Ο διάλογος που θα αναπτυχθεί μεταξύ εμένα κι αυτών που φέρνω εγώ ως καλλιτέχνης σε σχέση με αυτά που θα ακούσω από το στόμα ενός επιστήμονα".

   «Πιστεύω δηλ. ότι η δουλειά που κάνουν ένας κηπουρός κι ένας επιστήμονας είναι παράλληλη», καταλήγει σχετικά με την πρόταση του 'Κήπου των Σωματιδίων" ο Νίκος Παπαδόπουλος.

Πηγή: ΑΜΠΕ