Με επιστολή του προς τους υπουργούς Οικονομικών και Τουρισμού, κ. Γιάννη Στουρνάρα και κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη, το WWF Ισπανίας καλεί την ελληνική κυβέρνηση να μην υιοθετήσει το αποτυχημένο παράδειγμα διαχείρισης του αιγιαλού που ακολούθησαν στην Ιβηρική χερσόνησο.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο διευθυντής του WWF Ισπανίας, κ. Χουάν Κάρλος δελ Όλμο, «η Ισπανία είναι η χώρα της Μεσογείου που υποφέρει τα μέγιστα από τη δραματική αλλοίωση και καταστροφή της παράκτιας ζώνης της. Η εκτεταμένη οικοδομική δραστηριότητα τις τελευταίες δεκαετίες, δίχως πρόβλεψη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις είχε καταστροφικές συνέπειες, τις οποίες η χώρα καλείται να αντιμετωπίσει».
Αυτή τη στιγμή, το 75% των ισπανικών ακτών έχει οικοδομηθεί, ή βρίσκεται σε στάδιο οικοδόμησης (με ρυθμό οκτώ εκτάρια ανά ημέρα τα τελευταία 20 χρόνια), ενώ το πρώτο χιλιόμετρο ακτογραμμής έχει οικοδομηθεί πλήρως στο ένα τρίτο των μεσογειακών ακτών της Ισπανίας. Την ίδια στιγμή, σχεδόν μισό εκατομμύριο κατοικίες είναι κενές.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του WWF Ισπανίας, η κατάληψη του αιγιαλού οδήγησε σε απώλεια της ανταγωνιστικότητας και της περιβαλλοντικής ποιότητας, με αντίστοιχα αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα και τη σταθερότητα του ισπανικού τουρισμού.
Το παραπάνω αποτελεί ένα μόνο απόσπασμα της επιστολής που απέστειλε σήμερα προς τους υπουργούς Οικονομικών και Τουρισμού της χώρας μας. Με την Ισπανία να αποτελεί ένα μεσογειακό παράδειγμα προς αποφυγή ως προς τη μη βιώσιμη διαχείριση των ακτών της και την υποβάθμιση του τουριστικού της προϊόντος, ο διευθυντής του WWF Ισπανίας καλεί την ελληνική κυβέρνηση να μην υποπέσει στα λάθη της χώρας του, με το καταστροφικό νομοσχέδιο για τον αιγιαλό και την παραλία, το οποίο παρουσίασε η ελληνική κυβέρνηση λίγο πριν το Πάσχα.
Ο κ. Χουάν Κάρλος δελ Όλμο καλεί «εκ βάθους καρδιάς» τους υπουργούς να εξασφαλίσουν «πως οποιαδήποτε νομοθεσία που αφορά στην παράκτια ζώνη θα εγγυάται την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων και των οικολογικών υπηρεσιών που παρέχουν, ούτως ώστε να αναγνωριστεί η Ελλάδα διεθνώς ως σημαντικός τουριστικός προορισμός με σεβασμό για το βασικό τουριστικό προϊόν: τη φύση».
Το WWF Ελλάς έχει ταχθεί ενάντια στο καταστροφικό νομοσχέδιο για τον αιγιαλό.
Την ίδια στιγμή, οι πρωτοφανείς αντιδράσεις εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών και φορέων εξανάγκασαν την ελληνική κυβέρνηση να αναδιπλωθεί και να δεσμευθεί ότι θα επαναφέρει μεν το σχέδιο νόμου, αλλά …διορθωμένο.
Εντούτοις, όπως επισημαίνει ο διευθυντής του WWF Ελλάς κ. Δημήτρης Καραβέλλας«με τις ευρωεκλογές να αποτελούν πλέον παρελθόν, οφείλουμε όλοι να επαγρυπνούμε για τα επόμενα βήματα του υπουργείου και να πιέζουμε για ένα αποτελεσματικό, προστατευτικό και οικολογικά βιώσιμο θεσμικό πλαίσιο για τις ακτές μας. Το αποτυχημένο παράδειγμα της Ισπανίας δεν μπορεί να αποτελεί πρότυπο, αν θέλουμε πραγματικά να βγούμε από την κρίση, αξιοποιώντας με υγιή τρόπο το μοναδικό μας συγκριτικό πλεονέκτημα που δεν είναι άλλο από το φυσικό μας κεφάλαιο».
Το πλήρες κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:
Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί, κα Κεφαλογιάννη, κ. Στουρνάρα,
Θορυβημένοι από την προοπτική μιας άνευ προηγουμένου απώλειας πολύτιμων παράκτιων οικοσυστημάτων, όπως αυτή προβλέπεται στο νομοσχέδιο για την «Προστασία του αιγιαλού και των ακτών», το WWF Ισπανίας σας απευθύνει το επείγον αυτό κάλεσμα για επανεξέταση των πολιτικών της Ελλάδας σχετικά με τη διαχείριση των ακτών και τον τουρισμό, με στόχο τον επαναπροσανατολισμό της χώρας προς μια ζωντανή οικονομία μέσω της υγιούς και βιώσιμης διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου.
Όπως είμαι σίγουρος πως θα γνωρίζετε, η Ισπανία είναι η χώρα της Μεσογείου που υποφέρει τα μέγιστα από τη δραματική αλλοίωση και καταστροφή της παράκτιας ζώνης της. Η εκτεταμένη οικοδομική δραστηριότητα τις τελευταίες δεκαετίες, δίχως πρόβλεψη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις είχε καταστροφικές συνέπειες, τις οποίες η χώρα καλείται να αντιμετωπίσει τα επόμενα χρόνια.
Αυτή τη στιγμή, το 75% των ισπανικών ακτών έχει οικοδομηθεί ή βρίσκεται σε στάδιο οικοδόμησης (με ρυθμό 8 εκτάρια ανά ημέρα τα τελευταία 20 χρόνια), ενώ το πρώτο χιλιόμετρο ακτογραμμής έχει οικοδομηθεί πλήρως στο ένα τρίτο των μεσογειακών ακτών της Ισπανίας. Την ίδια στιγμή, σχεδόν μισό εκατομμύριο κατοικίες είναι κενές.
Η δυσανάλογη ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας εξελίχθηκε με τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος και αύξησε τη διαφθορά. Η αύξηση του αριθμού των κατοίκων σε παραθαλάσσιες περιοχές και η ανεξέλεγκτη οικοδομική δραστηριότητα προκάλεσαν την έντονη υποβάθμιση του παράκτιου περιβάλλοντος, συνοδευόμενες από μη βιώσιμη χρήση υδάτινων, χερσαίων και ενεργειακών πόρων.
Επιπροσθέτως, σημαντικά οικοσυστήματα αφανίστηκαν ή βρίσκονται υπό σοβαρή απειλή: το μεγαλύτερο μέρος των παράκτιων υγροτόπων και το 60% των αμμολόφων χάθηκαν, το 80% των λιβαδιών Posidonia oceanica έχει υποβαθμιστεί, οι παραλίες έχουν υποχωρήσει και η ροή πολλών υδατορεμάτων έχει αλλοιωθεί.
Η περιβαλλοντική υποβάθμιση των ακτών δεν έχει μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και οικονομικές επιπτώσεις. Η κατάληψη περισσότερου από το 70% του αιγιαλού προκάλεσε απώλεια ανταγωνιστικότητας, ελκυστικότητας και περιβαλλοντικής ποιότητας με αντίστοιχα αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα και τη σταθερότητα του τουρισμού. Για την ακρίβεια, ο τουρισμός της Ισπανίας παρουσιάζει πτώση τα τελευταία χρόνια, επωφελούμενος μόνο από την κοινωνική και πολιτική αστάθεια άλλων χωρών της Μεσογείου.
Στη χώρα σας, την Ελλάδα, γνωρίζουμε ήδη περιπτώσεις όπου η μη βιώσιμη ανάπτυξη των ακτών απειλεί εξαιρετικά τοπία και χώρους μοναδικής βιοποικιλότητας. Σε αυτές περιλαμβάνονται παραδείγματα όπως ο Λαγανάς στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Ζακύνθου και οι αμμοθίνες με τις παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας στην Κυπαρισσία, δύο από τους σημαντικότερους τόπους αναπαραγωγής της Caretta carettaστη Μεσόγειο. Οι απειλές για αυτό το παγκοσμίως κινδυνεύον με εξαφάνιση είδος έχουν προκαλέσει άλλωστε την παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της ΕΕ. Σε άλλες περιοχές, όπως η Ρόδος και η Κρήτη, η εκτεταμένη οικοδομική δραστηριότητα υποβαθμίζει το μέλλον του ίδιου του τουρισμού, καθώς προκαλεί την υποβάθμιση του φυσικού κεφαλαίου που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του τουριστικού προϊόντος. Επίσης, η καταστροφή του αιγιαλού της Κρήτης έχει αναφερθεί από επιστήμονες ως σημαντική απειλή για την ποιότητα του εδάφους, την αντιπλημμυρική προστασία και τη σταθερότητα των ακτών. Η περιβαλλοντική προστασία του αιγιαλού αποτελεί παράγοντα-κλειδί για την ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα ζωής, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, αλλά και για τη διατήρηση και αναβάθμιση των φυσικών και πολιτιστικών κέντρων ενδιαφέροντος. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προειδοποιήσει πως η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της παράκτιας ζώνης μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα, τους φυσικούς πόρους και την πολιτιστική κληρονομιά.
Λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη εμπειρία της Ισπανίας, σας καλώ εκ βάθους καρδιάς να εξασφαλίσετε πως οποιαδήποτε νομοθεσία που αφορά την παράκτια ζώνη θα εγγυάται την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων και των οικολογικών υπηρεσιών που παρέχουν, ούτως ώστε να αναγνωριστεί η Ελλάδα διεθνώς ως σημαντικός τουριστικός προορισμός με σεβασμό για το βασικό τουριστικό προϊόν: τη φύση.
Με εκτίμηση,
Χουάν Κάρλος δελ Όλμο
Διευθυντής, WWF Ισπανίας
