O γνωστός διεθνώς "γκουρού" των Οικονομικών Επιστημών Πολ Κρούγκμαν γράφει για το τέλος του εφιάλτη στην Ελλάδα με άρθρο του στο blog του:
Ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να γίνει ο πρωθυπουργός της Ελλάδας. Θα είναι ο πρώτος ευρωπαίος ηγέτης που θα έχει εκλεγεί με βάση την υπόσχεση να αμφισβητήσει τις πολιτικές λιτότητας που επικράτησαν από το 2010. Και φυσικά θα υπάρξουν πολλοί που θα τον προειδοποιήσουν να εγκαταλείψει την υπόσχεσή του και να συμπεριφερθεί «υπεύθυνα». Πως όμως λειτούργησε αυτή η υπευθυνότητα μέχρι σήμερα;
Το πρόβλημα είναι ότι ίσως το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τόσο ριζοσπαστικό. Η ελάφρυνση του χρέους και η χαλάρωση της λιτότητας θα μειώσουν τον ανθρώπινο πόνο, αλλά δεν φτάνουν για να δώσουν ισχυρή ανάκαμψη
Για να γίνει απόλυτα κατανοητός ο πολιτικός σεισμός στην Ελλάδα, θα πρέπει κανείς να ανατρέψει στον Μάιο του 2010 τότε που η Τρόικα έδωσε τα πρώτα δάνεια και ως αντιστάθμισμα απαίτησε μεταρρυθμίσεις συνδυασμένες με λιτότητα. Ενώ οι δανειστές προσποιούνταν τους έξυπνους και τους ρεαλιστές στην πραγματικότητα πλάσαραν μια οικονομική φαντασία. Ο ελληνικός λαός πλήρωσε το τίμημα της αυταπάτης που είχε η οικονομική ελίτ. Όμως δεν τελείωσε εκεί η κατάπτωση της Ελλάδας. Η Τρόικα πίστευε πως η σκληρή λιτότητα θα είχε μικρή επίδραση στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Το θέμα είναι ότι η Ελλάδα βρισκόταν ήδη σε φάση ύφεσης όταν μπήκε στο μνημόνιο και οι δανειστές υποστήριζαν πως θα υπάρξει μια μικρή συρρίκνωση το 2011 και το 2012 η χώρα θα επιστρέψει στην ανάκαμψη. Οι αναλύσεις έλεγαν πως η ανεργία από το 9,4% το 2009 θα εκτιναχθεί στο 15% το 2012, αλλά στη συνέχεια θα πέσει.
Όμως αυτό που έγινε στην πραγματικότητα ήταν ένας οικονομικός και ανθρωπιστικός εφιάλτης. Η ελληνική ύφεση αντί να λήξει το 2011 επιταχύνθηκε. Η Ελλάδα έφτασε στον πάτο το 2014, η ανεργία άγγιξε το 28%, ενώ στους νέους έφτασε στο 60%. Στο μεταξύ, σημειώνει ο Κρούγκμαν, δεν υπάρχει προοπτική επιστροφής στα προ κρίσης πρότυπα διαβίωσης στο άμεσο μέλλον. Τι πήγε στραβά; Όπως αναφέρει στο άρθρο του οι επικριτές της Ελλάδας αναφέρουν πως απέτυχε να προχωρήσει στις περικοπές που υποσχέθηκε. Κι όμως, στην πραγματικότητα η Ελλάδα επέβαλλε άγριες περικοπές στο δημόσιο. στους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων και προκάλεσε αλλεπάλληλα κύματα λιτότητας, ενώ οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν αισθητά. Το πρόβλημα του χρέους της Ελλάδας είναι τώρα, αν μη τι άλλο χειρότερο από την έναρξη του προγράμματος και ένας λόγος είναι η βουτιά στα έσοδα. Η ελληνική κυβέρνηση συνέλεξε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ σε φόρους από ότι στο παρελθόν, αλλά το ΑΕΠ έπεσε τόσο γρήγορα που συμπαρέσυρε και τους φόρους.
Γιατί λοιπόν οι αρχικές προβλέψεις ήταν υπερβολικά αισιόδοξες; Οι έξυπνοι Ευρωπαίοι ασχολούνταν με τα οικονομικά της φαντασίας τους. Η ΕΕ και η ΕΚΤ θέλησαν να πιστεύουν στη «νεράιδα της εμπιστοσύνης», σε αντίθεση με το ΔΝΤ που ήταν πιο προσεκτικό. Τι θα μπορούσε να είχε συμβεί; Αν η Τρόικα ήταν πραγματικά ρεαλιστική, θα αναγνώριζε πως αυτά που ζητά είναι αδύνατα. Δύο χρόνια μετά την επιβολή των μέτρων στην Ελλάδα, το ΔΝΤ προσπάθησε να βρει άλλα ιστορικά παραδείγματα που να μοιάζουν με την περίπτωση της Ελλάδας και δεν βρήκε κανένα.
Τι θα συμβεί με την έλευση του Τσίπρα; Αυτοί που συμβουλεύουν τον Τσίπρα να παρακάμψει τις υποσχέσεις του και να ενεργήσει υπεύθυνα, δεν είναι αξιόπιστοι. Το πρόγραμμα που επιβλήθηκε στην Ελλάδα δεν έχει καμία πιθανότητα να λειτουργήσει. Το πρόβλημα είναι ότι ίσως το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τόσο ριζοσπαστικό. Η ελάφρυνση του χρέους και η χαλάρωση της λιτότητας θα μειώσουν τον ανθρώπινο πόνο, αλλά δεν φτάνουν για να δώσουν ισχυρή ανάκαμψη. Από την άλλη δεν είναι ξεκάθαρο τι άλλο μπορεί να κάνει μια ελληνική κυβέρνηση, από τη στιγμή που ο λαός δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει το ευρώ.
Όσοι κάνουν λόγο για μεγάλη αλλαγή βλέπουν πως ο Τσίπρας είναι πολύ πιο ρεαλιστής από τους αξιωματούχους που ζητούν να συνεχιστεί η λιτότητα. Η υπόλοιπη Ευρώπη θα πρέπει να δώσει την ευκαιρία στον Τσίπρα να τελειώσει τον εφιάλτη της χώρας του.
