Με την εφαρμογή του συστήματος Εκκαθαρισμένων Πράξεων στην καταβολή του ΦΠΑ που ισχύει σε χώρες όπως η Βρετανία, η Ισπανία, Πορτογαλία και η Μάλτα επιχειρεί το υπουργείο Οικονομικών να εφαρμόσει στην πράξη το συμψηφισμό του ΦΠΑ μεταξύ δημοσίου και ιδιωτών αλλά και ιδιωτών μεταξύ τους και να δώσει έτσι μεγάλη ανάσα ρευστότητας στην αγορά. Πρόκειται για το νέο σύστημα συμψηφισμού του ΦΠΑ που εξαγγέλθηκε σήμερα από τον πρωθυπουργό κατά την επίσκεψή του στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
Το σημερινό φορολογικό-λογιστικό σύστημα, όπως διευκρινίζουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, βασίζεται στο σύστημα Δεδουλευμένων Πράξεων το οποίο θεωρείται σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνο για την οικονομική στενότητα που προκαλεί στις επιχειρήσεις αλλά και για το γεγονός ότι έχει οδηγήσει πολλές υποθέσεις στα φορολογικά δικαστήρια. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών ο βασικός λόγος αυτής της ασφυξίας είναι η μη έγκαιρη πληρωμή τιμολογίων και παραστατικών που έχουν εκδοθεί, ακόμα και από το Δημόσιο, με αποτέλεσμα ο εκδότης του παραστατικού να είναι υπόχρεος έναντι της φορολογικής διοίκησης, να αποδώσει ΦΠΑ που δεν έχει εισπράξει.
Παράλληλα ο παραλήπτης του απολαμβάνει όλων των πλεονεκτημάτων αφού ενώ δεν έχει πληρώσει την αξία της υπηρεσίας ή του προϊόντος, μπορεί να εκπίπτει τον αντίστοιχο ΦΠΑ και τέλος να γράφει δαπάνες με αποτέλεσμα τη μείωση του φορολογητέου εισοδήματός του.
Σύμφωνα με αυτό το νέο σχήμα που θα εφαρμοσθεί από το Φθινόπωρο, όταν μία επιχείρηση εκδίδει ένα τιμολόγιο είναι υπόχρεη για την καταβολή του ΦΠΑ μόνο όταν το τιμολόγιο πληρωθεί, σε αντίθεση με το υφιστάμενο σύστημα όπου ο εκδότης του τιμολογίου είναι υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ μέσα σε 20 ημέρες ασχέτως αν αυτό πληρωθεί 6 μήνες αργότερα. Επιπλέον, ο παραλήπτης των παραστατικών εκπίπτει τον ΦΠΑ μόνο όταν πληρώσει το παραστατικό.
Το σχήμα αυτό προβλέπεται σε προαιρετική βάση για τα κράτη-μέλη, στο 'Αρθρο 1 παρ. 7 της Οδηγίας 2010/45/EΕ (με το οποίο τροποποιήθηκε η Οδηγία 2006/112/EΚ με την εισαγωγή του άρθρου 167α). Βάσει της νομοθεσίας της Ε.Ε., τα κράτη-μέλη καθορίζουν ένα όριο τζίρου μέχρι 500.000 Euro για τους φορολογούμενους που μπορούν να επιλέξουν να κάνουν χρήση του συστήματος στην επικράτειά τους, ενώ το όριο αυτό μπορεί να αυξηθεί έως και 2.000.000 Euro μετά από διαβούλευση με την Επιτροπή ΦΠΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών τα οφέλη του νέου συστήματος είναι η εφαρμογή στην πράξη του Συμψηφισμού του ΦΠΑ όχι μόνο ανάμεσα σε ιδιώτες και Δημόσιο αλλά και ανάμεσα σε ιδιώτες, η απελευθέρωση ρευστότητας για τις επιχειρήσεις, η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων από φορολογικές και άλλες υποθέσεις, καθώς και το δικαιότερο φορολογικό σύστημα, παράλληλα με την αντιμετώπιση του φαινομένου των εικονικών τιμολογίων. Επίσης εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην αποφυγή της δημιουργίας ενός νέου κύματος ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο (σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, τα χρέη που είχαν συσσωρευτεί μόνο σε ένα μήνα - Ιανουάριος 2014 - ανήλθαν σε 962 εκ. Euro, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό των καθυστερούμενων οφειλών να υπερβαίνει σήμερα τα 63 δις Euro).
Το νέο καθεστώς θα λειτουργεί σε προαιρετική βάση. Από τη στιγμή που μία επιχείρηση έχει αποφασίσει να το εφαρμόσει θα υπάρχει μία ελάχιστη διάρκεια συμμετοχής ενός έτους. Θα εφαρμόζεται σε όλες τις συναλλαγές της εκτός από εκείνες που νόμιμα εξαιρούνται από το καθεστώς του ΦΠΑ, όπως οι ενδοκοινοτικές εξαγορές, οι συναλλαγές για τις οποίες εφαρμόζεται ο αντίστροφος μηχανισμός φορολόγησης ή οι εξαιρούμενες εξαγωγές. Η επιχείρηση θα είναι ελεύθερη να παραιτηθεί από την εφαρμογή του καθεστώτος, αλλά αυτό θα σημαίνει ότι δεν θα είναι σε θέση να εφαρμόσει το σύστημα και πάλι μέχρις ότου παρέλθουν τρία χρόνια.