Διαβάστηκε το DNA της γάτας - Πως η αγριόγατα έγινε ... ψιψίνα

Μια διεθνής ερευνητική ομάδα αποκωδικοποίησε το γονιδίωμα της γάτας, ρίχνοντας έτσιφως στον τρόπο που η αγριόγατα έγινε ψιψίνα. Οι άνθρωποι έχουν στα σπίτια τους γάτεςεδώ και περίπου 9.500 χρόνια, περίπου παράλληλα με την εμφάνιση της γεωργίας στηνΕγγύς και Μέση Ανατολή, όμως λίγα πράγματα ήσαν έως τώρα γνωστά για το πώς ξεκίνησεαυτή η συμβιωτική σχέση.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γουέσλι Γουόρεν, αναπληρωτή καθηγητή γενετικής τηςΙατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον - Σεν Λιούις, που έκαναν τη σχετικήδημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωναμε το "Science" και τη βρετανική «Γκάρντιαν», ανέφεραν ότι οι γάτες(μισο)εξημερώθηκαν πολύ πιο πρόσφατα από τους σκύλους, οι οποίοι προήλθαν από τουςλύκους πριν από περίπου 30.000 χρόνια.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι πρώτες γάτες εξημερώθηκαν πριν από 9.000 έως 10.000χρόνια στην Εγγύς Ανατολή από μοναχικές αγριόγατες που ακόμη τριγυρνούν σήμερα στηΜέση ΑνατολήΈχουν ανακαλυφθεί αρχαιολογικά στοιχεία για εξημέρωση γατών στην Κύπροπρο 9.000 ετών, ενώ στην Κίνα τα αρχαιότερα ανάλογα στοιχεία χρονολογούνται πριν από5.000 χρόνια.

Οι ερευνητές ανέλυσαν γενετικό υλικό από 22 εξημερωμένες γάτες από όλο τον κόσμο,καθώς και από ευρωπαϊκές και μεσανατολικές αγριόγατες. Έτσι, συνέκριναν το DNA τηςαγριόγατας και της οικιακής γάτας, εντοπίζοντας διαφορές και ομοιότητες.

  Το DNA της εξημερωμένης γάτας έχει αλλάξει σχετικά λίγο από τότε που διαχωρίστηκεαπό την αγριόγατα (γι' αυτό, άλλωστε, οι σπιτικές γάτες συνεχίζουν να σκοτώνουν ποντίκιακαι πουλιά, παρόλο που έχουν εξασφαλισμένη άφθονη τροφή από τα αφεντικά τους). Οικυριότερες διαφορές αφορούν 13 γονίδια, κυρίως στον εγκέφαλο, που σχετίζονται με τηνμνήμη, τον φόβο και την αναζήτηση των ανταμοιβών.

  Όπως είπε ο Γουέσλι Γουόρεν, «κατά πάσα πιθανότητα οι άνθρωποι ήθελαν τις γάτεςτριγύρω τους για να ελέγχουν τα τρωκτικά που κατέστρεφαν τις καλλιέργειες των σιτηρώντους. Έτσι, μάλλον άρχισαν να δίνουν στις γάτες φαγητά για να τις δελεάσουν προκειμένουνα μείνουν κοντά τους». Αυτό αντανακλάται στο γονιδίωμά τους από ένα σημείο και μετά,καθώς χάρη στις γενετικές αλλαγές οι έως τότε άγριες γάτες φοβούνταν λιγότερο καιανταποκρίνονταν με μεγαλύτερη ευχαρίστηση στις περιποιήσεις των ανθρώπων.

  Σταδιακά, χάρη αρχικά στα φαγητά και μετά στα χάδια των ανθρώπων, μερικές γάτεςπροτίμησαν να εγκαταλείψουν την άγρια και μοναχική ζωή, ενώ οι άνθρωποι προτιμούσαν νακρατούν κοντά τους όσες γάτες ήσαν πιο ήμερες και φιλικές. Σιγά σιγά οι ήμερες γάτεςμίκρυναν ελαφρώς σε μέγεθος σε σχέση με τις αγριόγατες και απέκτησαν μια ποικιλία απόχρωματισμούς και τριχώματα. Αρκετές από τις σημερινές ράτσες των γατών έχουν προέλθειαπό διασταυρώσεις που σκόπιμα έκαναν οι πρόγονοί μας για να προωθήσουν διάφοραεπιθυμητά χαρακτηριστικά στα ζώα τους.

  Η αλληλούχιση του γονιδιώματος της γάτας ξεκίνησε το 2007 με αρχικό στόχο ναμελετηθούν καλύτερα ορισμένες γενετικές παθήσεις των γατών που μοιάζουν με αυτές τωνανθρώπων, όπως κάποιες νευρολογικές διαταραχές, λοιμώδεις και μεταβολικές νόσοι.

Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης το γονιδίωμα της γάτας με αυτό άλλων ζώων (τίγρης,αγελάδας, σκύλου). Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι οι γάτες έχουν λιγότερα γονίδιαόσφρησης (γύρω στα 700) από ό,τι οι σκύλοι (πάνω από 800), πράγμα που εξηγεί γιατίοι τελευταίοι βασίζονται περισσότερο στη μύτη τους για να βρουν την τροφή τους.

Από την άλλη, οι γάτες έχουν περισσότερα γονίδια από ό,τι οι σκύλοι για τις χημικέςουσίες φερομόνες, πράγμα που τους επιτρέπει να βρίσκουν καλύτερα με την μύτη το ταίριτους για να ζευγαρώσουν. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι γάτες είναι μοναχικάζώα και δυσκολεύονται πιο πολύ να βρουν σύντροφο, ενώ οι σκύλοι ζουν συχνά σεκοπάδια, οπότε δεν έχουν ανάγκη τόσο «γερή» όσφρηση στο θέμα του ζευγαρώματος.

Ακόμη, οι γάτες έχουν καλύτερη ακοή από τα περισσότερα άλλα σαρκοβόρα ζώα, καθώςείναι ικανές να ακούνε ακόμη και στη συχνότητα των υπερήχων. Επίσης είναι εντυπωσιακάκαλές στο να βλέπουν σχεδόν στο σκοτάδι, πράγμα που εξηγεί γιατί είναι ιδιαίτεραδραστήριες μόλις έχει φέξει και λίγο πριν δύσει. Για όλες αυτές τις ικανότητες, οιεπιστήμονες ανακάλυψαν τις μεταλλάξεις των σχετικών γονιδίων.

Πηγή: ΑΠΕ