Brain drain: Ένας στους τρεις επιστρέφει και με λιγότερα

Ένας στους τρεις Έλληνες που μετανάστευαν κατά τη διάρκεια της οικονοµικής κρίσης θα εξέταζε θετικά την επιστροφή του στην Ελλάδα ακόµα και µε µειωµένες αποδοχές, παρότι οι περισσότεροι από τους µισούς έφυγαν ακριβώς για να βρουν καλύτερες αποδοχές! Αυτήν τη φαινοµενικά παράδοξη διαπίστωση κάνει έρευνα µε τίτλο «Brain Drain & Gain» που παρουσίασε προ ηµερών η διεθνής εταιρεία παροχής εταιρειών παροχής ελεγκτικών, φορολογικών και συµβουλευτικών υπηρεσιών KPMG.

Μεταξύ άλλων, τα βασικότερα στοιχεία της έρευνας συνοψίζονται ως εξής:

Ποσοστό 79% µετακινήθηκε στο εξωτερικό την περίοδο 2010-2019, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε ποσοστό 36,8% έφυγαν µε τις οικογένειές τους.

Οι χώρες που βρίσκονται πρώτες ανάµεσα στις επιλογές των Ελλήνων είναι η Αγγλία, η Ολλανδία, η Γερµανία, τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, η Σουηδία και η Ελβετία, µε το 60,5% να αναφέρει ότι δεν είχε προηγούµενη σχέση µε τη χώρα στην οποία µετέβη.

Οι κλάδοι που έχουν µεγαλύτερη απορρόφηση στο εξωτερικό και στους οποίους δραστηριοποιούνται κυρίως οι απόδηµοι Ελληνες είναι αυτοί των συµβουλευτικών υπηρεσιών (17,1%),

της τεχνολογίας (4%), των υπηρεσιών υγείας (10,5%), των καταναλωτικών προϊόντων (6,5%), όπως και ο ακαδηµαϊκός (12%) αλλά και ο κατασκευαστικός κλάδος (5,2%).

Το 47% των συµµετεχόντων είχε ήδη κάποια εργασία στην Ελλάδα προτού αποφασίσει να πάει σε άλλη χώρα. Παρόµοιο ποσοστό (47,3%) έχει πραγµατοποιήσει τις σπουδές του στο εξωτερικό και µετά την ολοκλήρωσή τους είτε παρέµεινε στην ίδια χώρα είτε µετακινήθηκε σε άλλη χώρα του εξωτερικού, καθώς προέκυψε άµεσα κάποια επαγγελµατική ευκαιρία.

Ενας στους δύο (55%) απάντησε ότι η διεκδίκηση υψηλότερων µισθολογικών αποδοχών αποτέλεσε τη σηµαντικότερη αιτία φυγής. Το πλήθος των επαγγελµατικών ευκαιριών στο εξωτερικό και η αξιοκρατία αποτέλεσαν τον δεύτερο σηµαντικότερο λόγο (48,6%), ενώ το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον κατατάχθηκε ως τρίτος δηµοφιλέστερος λόγος αναζήτησης εργασίας στο εξωτερικό (36,8%). Οι συµµετέχοντες είχαν δυνατότητα επιλογής περισσότερων από µία απαντήσεων στη συγκεκριµένη ερώτηση.

Περίπου οι µισοί (44%) από τους συµµετέχοντες αντιµετώπισαν µέτριες ή σηµαντικές δυσκολίες, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της µετακίνησής τους, ενώ το 36% θα εξέταζε την επιστροφή του στην Ελλάδα µε µειωµένες αποδοχές, αλλά υπό συγκεκριµένες συνθήκες. Ωστόσο, φαίνεται ότι δεν σχεδιάζουν τον άµεσο επαναπατρισµό τους, καθώς το µεγαλύτερο ποσοστό θα ήταν διατεθειµένο να επιστρέψει µέσα στα επόµενα δέκα χρόνια, κυρίως σε µεγάλες πολυεθνικές εταιρείες.
Πώς µπορούν να επιστρέψουν τα «ταλέντα» που έφυγαν

Οπως εξηγεί η γενική διευθύντρια της εταιρείας KPMG, που διεξήγαγε την έρευνα µε τίτλο «Brain Drain & Gain», Πέγκυ Βελλιώτου, µεταφέροντας προσωπικές αφηγήσεις στελεχών που αναγκάστηκαν να αναζητήσουν εργασία εκτός της χώρας, τα «ελληνικά ταλέντα» σκέφτονται πραγµατικά να επιστρέψουν όταν αυτό συνδυάζεται µε µια καλή προσφορά εργασίας, έστω κι αν αυτό σηµαίνει ότι χρειάζεται να συµβιβαστούν µε χαµηλότερα προνόµια ή και µισθό.

Ο Τίτος Σιµιτζής, γενικός διευθυντής της εταιρείας Alternative Research Solutions, προσθέτει ότι η αµοιβή δεν είναι το πιο σηµαντικό κριτήριο για την επιστροφή των Ελλήνων στη χώρα, αλλά τα κριτήρια παραµένουν κυρίως συναισθηµατικά. «Χρειάζεται να αλλάξει η κουλτούρα των ελληνικών επιχειρήσεων και να γίνει πιο ελκυστική, αλλά και το κράτος να διαµορφώσει ένα γόνιµο έδαφος για το brain gain, ώστε η Ελλάδα να γίνει παγκοσµίως ανταγωνιστική στην αγορά εργασίας» λέει και κλείνει τη συζήτηση µε απόσπασµα από το ποίηµα του Γιώργου Σεφέρη: «Να νοσταλγείς τον τόπο σου, ζώντας στον τόπο σου, τίποτε δεν είναι πιο πικρό».

Μια τέτοια περίπτωση ήταν η ιστορία της Στάθας Κρεµµύδα, η οποία µετανάστευσε πριν από µερικά χρόνια στην Ιταλία κατόπιν αξιόλογης επαγγελµατικής πρότασης, αλλά αντιµετώπισε αρκετές προκλήσεις γύρω από το θέµα της οικογένειας και έτσι, µε την πρώτη ευκαιρία, αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Επισηµαίνει ότι «για να γυρίσει κανείς θα πρέπει να διασφαλίσει την ίδια ή και καλύτερη ποιότητα ζωής» και χαρακτηρίζει απαραίτητο να δηµιουργηθούν θέσεις εργασίας υψηλά αµειβόµενες προκειµένου να προσελκύσουν ταλέντα.