Χρωματιστοί δείκτες ποιότητας των πάρκων... οι πεταλούδες

"Βομβαρδίζουν" με χρώματα το αστικό τοπίο και η παρουσία τους λειτουργεί μοναδικά ως δείκτης ποιότητας των πάρκων στις μεγαλουπόλεις! Τις πεταλούδες που ζουν στο αστικό πράσινο των δήμων Θεσσαλονίκης και Παύλου Μελά μελέτησαν επί δύο χρόνια, στο πλαίσιο της πτυχιακής τους, οι φοιτήτριες της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος (ΑΠΘ), Σοφία Καραΐνδρου και Ελένη Γεωργιάδου, σε συνεργασία με τον δρα Δημήτριο Αβτζή (Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης, ΕΛΓΟ Δήμητρα).
"Στο πλαίσιο της μελέτης που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, πραγματοποιήθηκαν συστηματικές δειγματοληψίες και καταγραφές των ειδών και του πλήθους των πεταλούδων σε 13 συνολικά χώρους αστικού πρασίνου (έξι στον δήμο Θεσσαλονίκης και επτά στον δήμο Παύλου Μελά), και στη συνέχεια συσχετίστηκαν τα ευρήματα αυτά με στοιχεία του χώρου πρασίνου (έκταση, κάλυψη με βλάστηση, απόσταση από πλησιέστερη περιοχή πρασίνου), με στόχο να προσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά εκείνα που είναι καθοριστικά για την παρουσία των πεταλούδων σε αυτούς τους χώρους" εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Αβτζής. Μάλιστα, ένα από τα βασικά αποτελέσματα που προκύπτουν είναι ότι υπάρχει μια ισχυρή θετική επίδραση του ποσοστού κάλυψης με ποώδη βλάστηση, ενώ αντίθετα, η παρουσία μόνο δέντρων εντός του χώρου αστικού πρασίνου δεν ευνοεί την παρουσία πεταλούδων.
"Σημαντική", προσθέτει ο κ.Αβτζής, "ήταν και η διαπίστωση ότι μικροί χώροι αστικού πρασίνου, οι οποίοι βρίσκονται σε μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, έχουν και αυτοί θετική επίδραση στην παρουσία των πεταλούδων, κάτι που επιβεβαιώνει και τη θεωρία των πράσινων διαδρόμων εντός αστικού δικτύου". 

Στη μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας σύντομα θα δημοσιευτούν και σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό, παρατηρήθηκαν συνολικά 1.205 άτομα πεταλούδων στους δύο δήμους τα οποία στη συνέχεια κατατάχθηκαν σε 20 είδη - 15 είδη βρέθηκαν στο δήμο Θεσσαλονίκης και 11 είδη στο δήμο Παύλου Μελά, με κοινά έξι είδη ανάμεσα στις δύο περιοχές.
"Όλες ήταν πεταλούδες ημέρας και κατά συνέπεια, είχαν έντονα χρώματα συμβάλλοντας καθοριστικά στην αισθητική ποιότητα των χώρων όπου εντοπίζονται, όπως τα πάρκα Νέας Ελβετίας, Βούλγαρη, Μηνά Πατρικίου, Δημαρχείου στο δήμο Παύλου μελά και φυσικά, στο Βοτανικό Κήπο" αναφέρει ο κ.Αβτζής.
Μελέτες για τις πεταλούδες και σε πάρκα της Αθήνας
Τα έντομα αποτελούν σημαντικούς βιοδείκτες λόγω της ευαισθησίας τους ακόμα και στις πιο ήπιες περιβαλλοντικές μεταβολές, καθώς και της αφθονίας τους σχεδόν σε όλα τα οικοσυστήματα.
«Για τον λόγο αυτό», σύμφωνα με τον κ.Αβτζή, «έχουν ενταχθεί ως δείκτες στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE GrIn - LIFE17GIC/GR/000029 "Promoting urban integration of green infrastructure to improve climate governance in cities" με ελληνικό τίτλο "Προώθηση της ενσωμάτωσης πράσινων υποδομών στον αστικό ιστό για τη βελτίωση της κλιματικής διακυβέρνησης των πόλεων", το οποίο ξεκίνησε το 2018 και θα ολοκληρωθεί το 2021, με συντονιστή εταίρο το Ινστιτούτο Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων (ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ)».
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, το ΙΔΕ Θεσσαλονίκης, ο δήμος Αμαρουσίου, ο δήμος Ηρακλείου και η Εταιρεία Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Τεχνομοιόσταση Ο.Ε.
"Ανάμεσα στις δράσεις αυτού του προγράμματος, θα μελετηθούν τα είδη και οι πληθυσμοί πεταλούδων σε συγκεκριμένους αστικούς χώρους των δήμων Αμαρουσίου και Ηρακλείου, όπου θα πραγματοποιηθούν επεμβάσεις ανάπλασης, με στόχο να εξεταστεί κατά πόσον αυτές οι επεμβάσεις βελτιώνουν την ποιότητα των χώρων αστικού πρασίνου" λέει ο κ.Αβτζής, διευκρινίζοντας ότι θα μελετηθούν οι πεταλούδες πριν και μετά τις αστικές αναπλάσεις προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα για το πώς αντιδρούν σε χλωριδικές αλλαγές που μπορεί να επιφέρει μια ανάπλαση, όπως για παράδειγμα το κόψιμο δέντρων.