Καθηγητές και δικαστές εναντίον της προέδρου του Αρείου Πάγου

Διαστάσεις συνταγματικής τάξεως, με ορυμαγδό αντιδράσεων και σφοδρών επικρίσεων, έλαβε η πρωτοβουλία της προέδρου του Αρείου Πάγου Βασιλικής Θάνου να συγκαλέσει την Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου για ένα θέμα που είναι, από μόνο του, μείζον: Να αποφανθεί αν μπορεί να υπάρξει άλλη ερμηνεία στις ρητές συνταγματικές διατάξεις που ορίζουν ότι οι ανώτατοι δικαστικοί, μόλις συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους, πηγαίνουν στο σπίτι τους. Και μετά ταύτα, βέβαια, να ανοίξει ο δρόμος για νομοθετική ρύθμιση, την αναγκαιότητα της οποίας έχει δημοσίως στηρίξει η πρόεδρος του Αρείου Πάγου, η οποία αποχωρεί –έτσι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα– τον προσεχή Ιούνιο.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής, πολιτικά κόμματα της αντιπολίτευσης, δικαστικές ενώσεις, μεταξύ των οποίων και εκείνες των δικαστών του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αλλά και τουλάχιστον 15 καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου και άλλοι έγκριτοι νομικοί έλαβαν δημόσια θέση, καυτηριάζοντας την πρωτοβουλία της κ. Θάνου. Εθεσαν έτσι ευθέως θέμα τήρησης του Συντάγματος ή άλλως ωμής και απροκάλυπτης παραβίασής του.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης, μάλιστα, χρειάστηκε να ξεκαθαρίσει τρεις φορές δημοσίως τη θέση της κυβέρνησης ότι δεν πρόκειται να νομοθετήσει και να «πειράξει» τα συνταγματικώς καθορισμένα όρια συνταξιοδότησης των ανώτατων δικαστών με δεδομένη «τη ρητή συνταγματική διάταξη», όπως είπε.

Εντούτοις, η πρόεδρος του ανωτάτου δικαστηρίου, η οποία με πρωτοβουλία της είχε συγκαλέσει την Ολομέλεια για την περασμένη Πέμπτη, αλλά την ανέβαλε, πιεζόμενη προφανώς από την πλημμυρίδα των αντιδράσεων, εμφανίστηκε να επιμένει και να δηλώνει από το βράδυ της Τρίτης, όταν ο υπουργός βρισκόταν στον Αρειο Πάγο επισκεπτόμενος εθιμοτυπικά την Εισαγγελία, ότι τελικώς θα προχωρήσει και η Ολομέλεια θα συγκληθεί. Η επιμονή της σε ένα θέμα που εκθέτει για πολλούς και θεσμικούς λόγους τη Δικαιοσύνη προκαλεί τουλάχιστον αίσθηση εντός και εκτός Δικαιοσύνης. Πολλοί αποδίδουν αυτή την επιμονή στη διαφύλαξη του προσωπικού της γοήτρου και άλλοι στον μαχητικό χαρακτήρα της, όμως υπάρχουν και προσεγγίσεις που κάνουν λόγο για αφανείς στηρίξεις στην επιδίωξη της κ. Θάνου να μείνει και πέραν του Ιουνίου, οπότε και λήγει το συνταγματικό όριο παραμονής της στην κορυφή του Αρείου Πάγου.

Να σημειωθεί ότι οι δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δημήτρη Παπαγγγελόπουλου, με τις οποίες άφησε ανοικτό το θέμα, αναφέροντας πως εξετάζονται όλες οι παράμετροι, ήταν η μόνη δημόσια τοποθέτηση που, εμμέσως τουλάχιστον, παρείχε στήριξη στην πρόεδρο του Αρείου Πάγου ή πάντως δεν την «άδειασε». Και ήταν η μόνη από πλευράς κυβερνητικών παραγόντων (υπουργών και βουλευτών). Από την άλλη, η πιο σκληρή από τις δηλώσεις, με αιχμές για προσωπικές στρατηγικές από την πρόεδρο του Αρείου Πάγου, έγινε από τον Δημήτρη Καμμένο, βουλευτή των ΑΝΕΛ, κυβερνητικού εταίρου.

Η δήλωση Παπαγγελόπουλου, που ερμηνεύθηκε ως έκφραση ενδοκυβερνητικής διαφωνίας στο θέμα αντιμετώπισης και χειρισμού των πρωτοβουλιών της προέδρου του Αρείου Πάγου, σηματοδοτεί, κατά πολλούς, το βάθος που ενδεχομένως διαθέτει η υπόθεση αυτή.

Υπενθυμίζεται ότι αρχικά εμφανίστηκε ως αίτημα της ηγεσίας της Δικαιοσύνης προς τον πρωθυπουργό κατά τη συνάντησή του με κορυφαίους δικαστικούς παράγοντες, πριν από τέσσερις μήνες στο Μέγαρο Μαξίμου. Μάλιστα, την αποκάλυψη ότι το θέμα της παράτασης του ορίου ηλικίας ετέθη στον πρωθυπουργό είχε κάνει η ίδια η κ. Θάνου, η οποία και σήκωσε τη σημαία υποστήριξης της άποψης, ότι δηλαδή μπορεί να ερμηνευθεί και αλλιώς το Σύνταγμα, που είναι ρητό στο ότι οι δικαστές φεύγουν μόλις συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους.

Πάνω στη ρητή και απαγορευτική συνταγματική διάταξη που δεν επιτρέπει άλλη προσέγγιση πάτησαν και οι δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίοι με ανακοίνωση της ενώσεώς τους έθεσαν ευθέως θέματα ευθείας παραβίασης του Συντάγματος, μνημονεύοντας κινήσεις τέτοιου τύπου σε ανώμαλες πολιτικές περιόδους (δικτατορία Μεταξά και επταετία) που έτυχαν αποδοκιμασίας ως αντισυνταγματικές από το ΣτΕ.

Από την πλευρά του, ο ομότιμος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου Αντώνης Μανιτάκης σε δημόσια τοποθέτησή του πήγε πιο πέρα, χαρακτηρίζοντας την πρωτοβουλία Θάνου «πρόκληση», αποδίδοντας όμως στην κυβέρνηση την ευθύνη, με την έννοια ότι εκείνη, όπως αναφέρει, «προ διετίας, παραλείποντας άξιους δικαστικούς, επέλεξε την κ. Θάνου».

Μετά ταύτα το πιο σημαντικό είναι ίσως εκείνο που έγραψαν στην ανακοίνωσή τους οι δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας. Οτι, ακόμη κι αν γίνει νόμος, θα «πέσει» την άλλη μέρα, προϊδεάζοντας την κυβέρνηση για το κόστος των όποιων επιλογών.

Γι’ αυτό και πολλοί –εντός και εκτός Δικαιοσύνης– διερωτώνται: Εχει η κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρωθυπουργός συμφέρον να υποστούν δεύτερη και κατά πολύ βαρύτερη ήττα αντισυνταγματικότητας για μια επιλογή που δεν είναι μονόδρομος; Oι εξελίξεις δίδουν, πάντα, τις απαντήσεις.
Πηγή: kathimerini.gr