Το κερκυραϊκό ελαιόλαδο κατακτά τα Εμιράτα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ
Η φήμη του έχει γίνει πλέον διεθνής. Μπαίνει στις πιο γνωστές κουζίνες του κόσμου ενώ οι φαρμακευτικές του ιδιότητες το κατατάσσουν στην κορυφή των ελληνικών ελίτ προϊόντων. Ο λόγος για το λάδι της Κέρκυρας που παράγεται από υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα μίας μοναδικής ποικιλίας της «λιανολιάς».
«Η Κέρκυρα είναι ένας τόπος κατάφυτος από ελαιώνες, με 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα, που καλύπτουν σχεδόν το 70% του πρασίνου του νησιού. Εδώ παράγεται λάδι από μία μοναδική ποικιλία τη “λιανολιά”, που δε συναντάται πουθενά αλλού εκτός από νησί της Κέρκυρας. Στο νησί έχουμε υπεραιωνόβιους ελαιώνες, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των ελαιόδεντρων είναι 200 και 500 ετών, ενώ τα μεγαλύτερα δέντρα ξεπερνούν σε ηλικία τα 1000 έως και 1500 έτη» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο παραγωγός ελαιόλαδου Σπύρος Δαφνής.
Η ελιά στην Κέρκυρα αποτελεί το ζωντανό σύμβολο του νησιού. Για αιώνες αποτέλεσε ένα κομμάτι άρρηκτα συνδεδεμένο με σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής, της ιστορίας, της παράδοσης, του πολιτισμού, της οικονομίας και της γαστρονομίας του τόπου .
Η ελιά αποτελούσε κάποτε για την κερκυραϊκή ύπαιθρο το μοναδικό βιοποριστικό εισόδημα και συντηρούσε το νησί, πριν την έλευση του τουρισμού που ξεκίνησε τα τελευταία 50 χρόνια. Παρ’ όλα αυτά με το πέρας του χρόνου εγκαταλείφθηκε και η ποιότητα του λαδιού της ήταν αμφισβητήσιμη. Παρότι η κοινωνία είχε αποκτήσει μία εξειδίκευση στην παραγωγή υψηλής ποιότητας ελαιόλαδου, τις τελευταίες δεκαετίες οι ελαιώνες εγκαταλείφθηκαν, δίνοντας τη θέση τους στην αναζήτηση πόρων από τον τουρισμό.
«Η Κέρκυρα είχε δημιουργήσει για κάποια χρόνια, τη φήμη ως τη χειρότερη ελαιοπαραγωγό περιοχή στην Ελλάδα. Αυτό σήμερα έχει αλλάξει καθώς η φήμη του λαδιού της έχει κατακτήσει τις αγορές της Ευρώπης, της Ανατολής και των ΗΠΑ, ενώ μετά από εργαστηριακές εξετάσεις, Ελλήνων και ξένων ερευνητών καθηγητών φαρμακευτικής, το κερκυραϊκό ελαιόλαδο θεωρείται “ιατρικό τρόφιμο” για πολλές ασθένειες» επισημαίνει ο οικονομολόγος 28χρονος Σπύρος Δαφνής, που με τον αδερφό του Γιώργο, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους, επέτρεψαν στα πάτρια εδάφη και ακολούθησαν το επάγγελμα του παππού τους και του πατέρα τους καταφέρνοντας μέχρι τώρα να αποσπάσουν 27 βραβεία για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που παράγουν.
«Η oil fabrica ξεκίνησε ως μία πρόκληση, γιατί ξεκινήσαμε στην καρδιά της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, σε μία περίοδο που ο δημόσιος διάλογος είχε περάσει σε μία κατάσταση μιζέριας, μοιρολατρίας και τεράστιων παθογενειών. Αντί να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και να προσπαθήσουμε να τα λύσουμε, σηκώσαμε τα χέρια ψηλά, πιστεύοντας ότι είναι προβληματικά τα πάντα γύρω μας. Όμως και στον πρωτογενή τομέα και στην παραγωγή ελαιόλαδου και στη ζωή μας την ίδια, όταν θέτουμε σωστούς στόχους τις περισσότερες φορές δημιουργούμε και το κατάλληλο μονοπάτι για να τους πετύχουμε. Η δική μας ενασχόληση με την ελιά και την παραγωγή λαδιού δεν ήταν τυχαία γιατί εδώ γεννηθήκαμε, εδώ μεγαλώσαμε και ακόμη και τα Σαββατοκύριακα είμασταν στο κτήμα. Βέβαια υπάρχει ένα μεγάλο “αλλά”. Αν μας ρωτούσανε, αν πάντα θέλαμε να κάνουμε τη συγκεκριμένη δουλειά και ήταν το όνειρό μας, θα απαντήσω με το χέρι στην καρδιά πως σε καμία περίπτωση!!!. Αν με ρωτούσαν πριν 15χρόνια όταν ήμουν έφηβος να ασχοληθώ με την ελιά θα απαντούσα, σε καμία περίπτωση!!!. Θεωρώ όμως ότι τα πάντα είναι θέμα παιδείας . Και αυτό που ακούγεται σήμερα ότι οι νέοι άνθρωποι δεν ασχολούνται με τις ελιές, δεν ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα , θα απαντήσω ότι δεν τους δόθηκε το ερέθισμα ποτέ για κάτι το οποίο θα μπορούσε να τους κινητοποιήσει. Όταν ασχοληθήκαμε εγώ και ο αδερφός μου με αυτό τον χώρο, βρήκαμε μπροστά μας έναν χώρο προσωπικής δημιουργίας. Καταλάβαμε ότι μπορούσαμε να αφήσουμε το δικό μας αποτύπωμα, έστω σε αυτή τη μικρή ελαιοκομική ιστορία της Κέρκυρας και κυρίως για ένα βασικό πράγμα, γιατί η δική μας η γενιά στην Ελλάδα είναι η πρώτη γενιά που ζει με χειρότερους οιωνούς από την προηγούμενη, όμως έχει ταυτόχρονα και ένα πολύ ιερό καθήκον, να γίνει η πρώτη γενιά που θα παραδώσει κάτι καλύτερο από αυτό που παρέλαβε. Και για αυτό αν μπορώ να δώσω μία συμβουλή στους νεότερους ανθρώπους που ξεκινάνε τώρα, είναι ότι από τότε που γεννιόμαστε μας λένε να κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Η ζωή όμως μπορεί να μας τα φέρει διαφορετικά και τελικά, ίσως πρέπει να αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Να το ντύνουμε με ένα αξιακό υπόβαθρο και να το κάνουμε με την ψυχή μας γιατί μόνο τότε μπορούμε να βρούμε σε αυτό κομμάτια του εαυτού μας. Όλο αυτό δημιουργεί μία ταυτότητα, μία γενικότερη φιλοσοφία» τονίζει ο 28χρονος ελαιοπαραγωγός.
Ο Σπύρος και ο Γιώργος Δαφνής ξεκίνησαν το 2010, με 2500 ελαιόδεντρα και σήμερα καλλιεργούν πάνω από 7.500 ελαιόδεντρα. Είχαν τρεις βασικούς στόχους. Ο πρώτος ήταν να σπάσουν την αρνητική φήμη γύρω από το ελαιόλαδο της Κέρκυρας και στη θέση της να «χτίσουν» μία καινούργια φήμη με θετικό πρόσημο.
«Άλλοτε την παράδοση την κληρονομείς και την συνεχίζεις ως έχει και άλλοτε προσπαθείς να την αλλάξεις. Είναι αυτό που ονομάζουμε σήμερα ελαιοκουλτούρα. Την ελαιοκουλτούρα της γενιάς μας προσπαθήσαμε να κομίσουμε» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Σπύρος Δαφνής.
Ο δεύτερος στόχος αφορούσε το προϊόν. Τα πρώτα χρόνια προσπάθησαν να ταυτοποιήσουν ένα εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο από τη συγκεκριμένη ποικιλία της «λιανολιάς» και να το γνωρίσουν ως προϊόν πρεσβευτή της Κέρκυρας στη διεθνή αγορά. Απέδειξαν ότι η «λιανολιά» Κέρκυρας, που πήρε το όνομά της από το σχήμα του καρπού που παράγει, με τι κατάλληλες πρακτικές, μπορεί και επιφέρει εξαιρετικά ακόμη και θαυματουργά αποτελέσματα.
Ο τρίτος στόχος ήταν ο κοινωνικός περίγυρος. «Προσπαθήσαμε να πείσουμε τους συντοπίτες μας ότι υπάρχουν πάντα εναλλακτικές, ακόμα και σε μία δύσκολη οικονομική περίοδο και δεύτερον ότι όταν σέβεσαι τη φύση, η φύση στο ανταποδίδει. Δεν είναι πρόβλημα της φύσης η κακή ποιότητα ελαιόλαδου ή κρασιού, είναι θέμα φιλοσοφίας και θέμα πρακτικών» συμπληρώνει ο Σπύρος Δαφνής.
Οι λανθασμένες πρακτικές όπως ήταν το μάζεμα της ελιάς με τα δίχτυα, ή το μάζεμα πολύ αργότερα από την εποχή που έπρεπε, με μία αθρόα και αναιτιολόγητη πολλές φορές ράντιση της περιοχής που προξενούσε και άλλα προβλήματα εκτός από την παραγωγή, ήταν λάθη του παρελθόντος που ο Σπύρος και ο Γιώργος Δαφνής τα εξάλειψαν.
Εκσυγχρόνισαν το τρίτο κατά σειρά ελαιοτριβείο της οικογένειας, μάζεψαν την ελιά από το δέντρο χωρίς να την «πληγώσουν» και πήραν το λάδι της την ίδια μέρα την αποκομιδής της. Έβαλαν το εξαιρετικό ελαιόλαδο σε ιδιαίτερες γυάλινες συσκευασίες, μεταξύ αυτών και συλλεκτικές σε άσπρο μπουκάλι, με εγχάρακτη τη μορφή του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια σαν ένα είδος σφραγίδας πάνω στο μπουκάλι.
«Σταματήσαμε να δουλεύουμε σαν κοινό ελαιοτριβείο. Σταματήσαμε να κάνουμε αυτό που κάναμε για 20 χρόνια παίρνοντας ένα τεράστιο ρίσκο. Φτάσαμε σε ένα τελικό αποτέλεσμα το οποίο μέχρι στιγμής, μας δικαιώνει. Όχι μόνο γιατί θεωρείται ως ένα παρθένο ελαιόλαδο υψηλής ποιότητας, που μέσα σε πέντε χρόνια κατάφερε να αποσπάσει 27 διεθνή βραβεία για τη γεύση, την ποιότητα και το design του, αλλά το πιο σημαντικό από όλα, είναι ότι το 2013 κάναμε παραγωγή και παρουσιάσαμε στην αγορά το πρώτο ελαιόλαδο με αναγραφόμενο ισχυρισμό υγείας στον κόσμο. Το κερκυραϊκό ελαιόλαδο είναι ένα ελαιόλαδο που εκτός από βιολογική καλλιέργεια και χαμηλή οξύτητα και αψεγάδιαστο οργανοληπτικά είναι πλούσιο σε φαινόλες ή πολυφαινόλες. Ειδικές φαινόλες όπως η ελαιοκανθάλη (Oleokanthal) και την ελαιασίνη.
Σύμφωνα με το πλάνο μας μέχρι το τέλος του 2022 πρέπει να έχουμε φτάσει στα 10 χιλιάδες ελαιόδεντρα, ενώ παράλληλα θέλουμε να ξεκινήσουμε ένα μικρό cluster (σύμπλεγμα), κυρίως νέων παραγωγών με τους οποίους θέλουμε να ακολουθούμε κοινές πρακτικές, καλλιέργειας, συγκομιδής και άλεσης στο ελαιοτριβείο. Θέλουμε δηλαδή να δημιουργήσουμε μία σχολή παραγωγών σε άλλα πρότυπα. Να μπορέσουμε να μυήσουμε και άλλους ανθρώπους σε αυτή τη λογική και σε αυτή τη φιλοσοφία» προσθέτει ο Σπύρος Δαφνής.
Τον περασμένο Απρίλιο το κερκυραϊκό ελαιόλαδο της οικογένειας Δαφνή από τον Άη Μαθιά, απέσπασε το χρυσό βραβείο στα Tourism awards που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του υπουργείου Τουρισμού, του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ), της πρωτοβουλίας «Marketing Greece» και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Το ελαιοτριβείο σήμερα λειτουργεί και ως μουσείο αλλά και ως χώρος γευσιγνωσίας. Οι χιλιάδες επισκέπτες του, που είναι κυρίως ξένοι, από όλα τα μέρη της γης, έχουν την ευκαιρία να ζήσουν ένα olive tour education, να ξεναγηθούν, από τον 24χρονο Γιώργο Δαφνή, στο ελαιοτριβείο – μουσείο που ξεδιπλώνει όλη την ιστορία της ελαιοπαραγωγής του νησιού, αλλά και να ζήσουν μία μοναδική γευστική εμπειρία γευσιγνωσίας λαδιού, στη μοναδική αίθουσα γευσιγνωσίας λαδιού που λειτουργεί στο νησί. Ένας από τους σταθερούς επισκέπτες του ελαιοτριβείου είναι και ο πρώην Εμίρης του Κατάρ, Χαμάντ μπιν Χαλιφά αλ Θανί, που αγαπά ιδιαίτερα την Κέρκυρα, αλλά κυρίως το συγκεκριμένο λάδι της.
Η ετήσια παραγωγή ελαιόλαδου, φτάνει τις περίπου 20.000 φιάλες με αυξητική τάση κάθε χρόνο, ενώ το συγκεκριμένο λάδι πωλείται από 35 με 40 ευρώ τη φιάλη, η οποία θυμίζει περισσότερο ένα ακριβό μπουκάλι σπάνιου «μύρου» παρά λαδιού.
«Το να παράγεις είναι από μόνο του κάτι σπουδαίο. Το να παράγεις για ιατρική και επιστημονική έρευνα σημαίνει ευθύνη. Γι’ αυτό και η oil fabrica δεν είναι εμπορική εταιρεία. Δεν αγοράζουμε και μετά πουλάμε ελαιόλαδο. Δεν είμαστε brand owners, δεν είμαστε μία εταιρεία εμφιάλωσης και τυποποίησης .Έχουμε ακολουθήσει κατά κάποιο τρόπο, το μοντέλο του “κρασιού” και προσπαθούμε να εξειδικευτούμε σε αυτό τον τύπο ελαιόλαδου συνδέοντας τρία βασικά πράγματα, την παράδοση με την τεχνολογική καινοτομία και φυσικά την επιστημονική έρευνα. Στην Ελλάδα εκείνο που μας διέπει σήμερα είναι η εξωστρέφεια. Να δημιουργούμε προϊόντα τα οποία μόνα τους θα μπορούν και θα πρέπει να “μιλήσουν” στον κόσμο. Να είναι ένα μικρό κομμάτι της ιστορίας μας. Το ελαιόλαδο από εθνικό προϊόν στα λόγια, έγινε εθνικό προϊόν στην πράξη. Καμάρι όλων μας και ευθύνη μεγάλη για το παρόν, αλλά κυρίως για το μέλλον» καταλήγει στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο 28χρονος επιτυχημένος ελαιοπαραγωγός Σπύρος Δαφνής.
Χαρούμενος και πολύ περήφανος για τα εγγόνια του και το κερκυραϊκό λάδι, ο 86χρονος παππούς της οικογένειας Σπύρος Δαφνής, που το παρουσιαστικό του δεν αποκαλύπτει με τίποτα την ηλικία του, «κλείνει» το μάτι στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και λέει όλο νόημα «τίποτα τυχαίο παιδάκι μου, το λάδι είναι ζωή», αφήνοντας πολλά υπονοούμενα για τις ευεργετικές αναζωογονητικές ιδιότητες του κερκυραϊκού ελληνικού λαδιού.
