Κορωνοϊός: Φοβάμαι να πάω για δουλειά. Ποια είναι τα δικαιώματά μου;

Από τις 13/3 το Υπουργείο Υγείας, απηύθυνε έκκληση ακόμη και στους πολίτες που εκδηλώνουν ήπια συμπτώματα ίωσης, αλλά δεν ανήκουν σε ευπαθή ομάδα, να μένουν σπίτια τους. Στη συνέχεια ζητήθηκε να σκεφτόμαστε και να συμπεριφερόμαστε όλοι σα να έχουμε τον ιό και να φοβόμαστε να μην τον μεταδώσουμε. Πολλοί από εμάς, έχοντας την πρόθεση να τελειώνουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται με τον κορωνοϊό και αντιλαμβάνοντας ότι μόνο με το να μείνουμε μέσα, μπορεί αυτό να επιτευχθεί, καθόμαστε στα σπίτια μας.

Πολλές δουλειές απαιτούν φυσική παρουσία, όμως κάποιες μπορούν να γίνουν κι από το σπίτι. Υπάρχουν όμως εταιρείες που εξακολουθούν να υποχρεώνουν τους υπαλλήλους να πηγαίνουν στη δουλειά, με τους ίδιους να φοβούνται μην τυχόν και κολλήσουν τον ιό. Ποια είναι τα δικαιώματά μας; Ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, έδωσε την απάντηση: “Δυστυχώς αν κάποιος δεν παρουσιάζει συμπτώματα και απουσιάσει από τη δουλειά του αυτοβούλως, δίχως την έγκριση της επιχείρησης, θεωρείται αδικαιολόγητη η απουσία του και χάνει τις αποδοχές του. Ακόμη δεν υπάρχει επίσημη οδηγία από το κράτος για κλείσιμο όλων των επιχειρήσεων.

Στην περίπτωση που ο εργοδότης παραλείψει να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την αποφυγή διάδοσης της ασθένειας μεταξύ των εργαζομένων, τότε υπέχει ευθύνες απέναντι σε τυχόν νοσούντες εργαζομένους. Αλλά και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα ν’ απέχουν από την εργασία τους δια επισχέσεως, εφόσον ο εργοδότης δεν λαμβάνει τα ως άνω αναφερόμενα μέτρα.

Ο εργαζόμενος δύναται φυσικά σε αυτή την περίπτωση να εκτελέσει τα καθήκοντά του από το σπίτι, εφόσον η φύση αυτών συμβιβάζεται με τον συγκεκριμένο τρόπο παροχής εργασίας. Αντιστοίχως δε ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει στον εργαζόμενο τον μισθό του. Τη λύση αυτή πρόκρινε ήδη η Ιταλία, μιας και το ζήτημα αυτό έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στη γείτονα χώρα και ήδη αφορά μεγάλο μέρους του ενεργού εργατικού δυναμικού. Έτσι, η Ιταλία προέβη σε τροποποίηση του δικαίου της που αφορά το Smartworking και την τηλεργασία, δίνοντας τη δυνατότητα στους εργοδότες να επιβάλουν μονομερώς τον συγκεκριμένο τρόπο εργασίας, χωρίς δηλαδή ατομικές συμφωνίες.

Έχει δικαίωμα ο εργοδότης να επιβάλει μονομερώς σύστημα τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα;

Ο εργοδότης δύναται με απόφασή του να καθορίζει ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο, θα πραγματοποιείται, με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας, εφόσον αυτό είναι εφικτό, ώστε ο εργαζόμενος να μπορεί να συνεχίζει να παρέχει την εργασία του χωρίς να απαιτείται η φυσική του παρουσία στον τόπο εργασίας. Συχνότερη δε μορφή εξ’ αποστάσεως εργασίας στην πράξη είναι η τηλεργασία.

Ποια είναι τα δικαιώματα του εργαζομένου στο πλαίσιο της τηλεργασίας;

Ο εργοδότης οφείλει να τηρεί τους όρους των ατομικών συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων που απασχολούνται με σύστημα τηλεργασίας, καθώς και τις αναγκαστικού δικαίου διατάξεις που αφορούν το ωράριο εργασίας. Έτσι, στους εργαζόμενους με σύστημα τηλεργασίας συνεχίζουν να εφαρμόζονται οι διατάξεις που αφορούν  α) στην ελάχιστη περίοδο ημερήσιας ανάπαυσης 11 ωρών, β) στην κατ’ ελάχιστον χορήγηση εβδομαδιαίας ανάπαυσης διάρκειας 24 ωρών, γ. στη διάρκεια εβδομαδιαίας απασχόλησης, κατά μέσο όρο, που ανά τετράμηνο δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες περιλαμβανομένων και των υπερωριών κλπ.

Τι ισχύει για τις εργαζόμενες εγκύους;

Συστήνεται η απομάκρυνση των εγκύων εργαζομένων γυναικών, λόγω του ενδεχόμενου κινδύνου για τις ίδιες και για το κυοφορούμενο έμβρυο. Ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει το μισθό, εκτός αν η επιχείρηση αναστείλει τη λειτουργία της με απόφαση δημόσιας αρχής.

Τι ισχύει για τις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού στον ιδιωτικό τομέα;

Για τους εργαζόμενους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, όπως αυτές εξειδικεύονται κάθε φορά από τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, των οποίων η κατάσταση υγείας ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, εφαρμόζονται αναλογικά τα προβλεπόμενα για τους εργαζόμενους σε κατ’ οίκον παραμονή για προληπτικούς λόγους. Και στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει μισθό στους εργαζόμενους που ανήκουν στη συγκεκριμένη ομάδα.

Ποια είναι τα νέα μέτρα για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων;

Με την από 14.3.2020 ΠΝΠ θεσπίζεται ειδικός μηχανισμός στήριξης των εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε επιχειρήσεις-εργοδότες, των οποίων η λειτουργία έχει προσωρινά απαγορευθεί λόγω των έκτακτων μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, συμπεριλαμβανομένων μέτρων οικονομικής στήριξης, αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ασφαλιστικής κάλυψης, έκτακτων επιδομάτων και επιταγών κατάρτισης.

Τι πρέπει να κάνουν εργοδότες και εργαζόμενοι για την ένταξή τους στον νέο μηχανισμό στήριξης;

Οι επιχειρήσεις-εργοδότες στους οποίους επιβάλλεται ή έχει επιβληθεί το μέτρο της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής, υποχρεούνται να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση στο ΕΡΓΑΝΗ, με την οποία δηλώνουν ότι η επιχείρησή τους τελεί υπό το καθεστώς προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας. Τα στοιχεία των εργαζομένων των επιχειρήσεων αυτών αντλούνται αυτόματα από το ΕΡΓΑΝΗ.

Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι εργάζονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε επιχειρήσεις- εργοδότες της παρ. 1, υποβάλλουν ατομικά υπεύθυνη δήλωση σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, που τηρείται για τον σκοπό αυτό στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Οι εργαζόμενοι δηλώνουν τα προσωπικά τους στοιχεία, τα στοιχεία του προσωπικού τους τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ), καθώς και τα στοιχεία της επιχείρησης στην οποία εργάζονται, προκειμένου να συμπεριληφθούν στον ειδικό μηχανισμό στήριξης.