Τι έχει αλλάξει για την υιοθεσία με τον νέο νόμο
Η υιοθεσία είναι εκείνος ο θεσμός του ιδιωτικού δικαίου όπου ο υιοθετούμενος, χωρίς να συνδέεται με δεσμούς αίματος με μια οικογένεια, μετά την έκδοση σχετικής τελεσίδικης δικαστικής απόφασης εντάσσεται σε αυτήν.
Κατά τούτο διαφέρει μάλιστα από την αναδοχή ανηλίκου, για τη διενέργεια της οποίας δεν απαιτείται δικαστική απόφαση.
Επιπλέον, στην περίπτωση της αναδοχής, το τέκνο δεν αποκόπτεται από την πρώτη του οικογένεια, όπως συμβαίνει στην υιοθεσία, χωρίς όμως να αποκλείεται η εξέλιξη της σχέσης αναδοχής σε υιοθεσία του ανηλίκου από την ανάδοχη οικογένεια, υπό την προϋπόθεση της έκδοσης της σχετικής δικαστικής απόφασης.
Ουσιαστικά, η έννοια της «αποκοπής» από τους φυσικούς γονείς στην υιοθεσία έχει τη σημασία της μη έγερσης διεκδικήσεων περιουσιακών δικαιωμάτων στην κληρονομική περιουσία μεταξύ του υιοθετούμενου και των φυσικών του γονέων. Ο υιοθετούμενος παύει να διατηρεί κάθε συγγενικό δεσμό με τη φυσική του οικογένεια.
Τα παραπάνω δεν ισχύουν για υιοθεσίες που συντελέστηκαν πριν την 30.12.1996, όταν και άρχισε να ισχύει ο ν. 2447/1996 (ΦΕΚ Α’ 278/30.12.1996). Το τέκνο δεν αποκοπτόταν από τη φυσική του οικογένεια, μπορούσε να διεκδικήσει το μερίδιο του από την περιουσία της φυσικής του οικογένειας, ενώ εάν τα μέλη της φυσικής του οικογένειας του στερούσαν τα νόμιμα δικαιώματά του, εκείνος μπορούσε να ασκήσει τις αγωγές του κληρονομικού δικαίου για τη διεκδίκηση των νόμιμων δικαιωμάτων του, όπως όλοι οι κληρονόμοι (αγωγή περί κλήρου, άρθρο 1871 επ. ΑΚ).
Συγκεκριμένα, το προϊσχύσαν άρθρο 1583 ΑΚ όριζε ότι: «Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις από τη συγγένεια μεταξύ του θετού τέκνου και της φυσικής του οικογένειας μένουν αμετάβλητα, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά.» Βέβαια, στο πλαίσιο του νόμου 2447/1996 (άρθρο 57 παρ. 3 ν. 2447/1996) δόθηκε η δυνατότητα υποβολής αίτησης στο Δικαστήριο από το θετό γονέα για τη θέση της υιοθεσίας.
Σε αυτή την περίπτωση, εάν το τέκνο έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του, πρέπει να συναινέσει στην αίτηση, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση, και αναλόγως της ωριμότητάς του, ακούγεται από το δικαστήριο. Τα παραπάνω δικαιώματα, τα οποία προβλέπονται από το νόμο, έχουν δε αναγνωρισθεί από τη νομολογία των δικαστηρίων μας, υποπίπτουν σε παραγραφή, όπως ο νόμος ορίζει.
Σήμερα η υιοθεσία τέκνων, μετά και τις τελευταίες τροποποιήσεις (ν. 4538/2018, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον νόμο 4604/2019), έχει βελτιωθεί σημαντικά, μετά και την άρση και κατάργηση ψυχοφθόρων και χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών, που έθεταν σε ταλαιπωρία υιοθετούμενους και υποψήφιους γονείς. Η διαδικασία έχει ηλεκτρονικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό (μέσω της πλατφόρμας www.anynet.gr).
