Ο Στέλιος Μάινας μιλάει για τη δική του Κρήτη

Για τις αξέχαστες εμπειρίες του στην Κρήτη και ειδικότερα τα Χανιά, μίλησε ο δημοφιλής ηθοποιός Στέλιος Μάινας στην Athens Voice.

«Είμαι κυκλαδίτης, και ως τέτοιος έχω χάσει πολλές ευκαιρίες να γνωρίσω άλλα νησιά. Λίγο οι συγγενείς, λίγο οι φίλοι, λίγο το πατρικό, ο τόπος μου (με τράβαγε απ το μανίκι). Όλα τα καλοκαίρια της εφηβείας μου.
Την Κρήτη, πέρα βέβαια απ’ τα βιβλία της ιστορίας του σχολείου, όπου πρωταγωνιστούσε, την είχα συναντήσει σε μπρελόκ, σε υπερμεγέθεις κορνιζομένους χάρτες, σε αυτοκόλλητα στα καπό αυτοκινήτων, αλλά και στις μαντινάδες που συνόδευαν τα καλτσούνια που κουβαλούσαν ενθουσιασμένοι φίλοι, επιστρέφοντας από τις διακοπές τους.
Κάποτε τη γνώρισα κι εγώ, όταν ναύτης μετά την προπαίδευση, μου ήρθε το φύλο πορείας. Ν.Κ. (Ναύσταθμος Κρήτης)… Χανιά. Φυσικά ΑΝΕΚ. Εγώ είχα συνηθίσει τα βαποράκια των Κυκλάδων, κι έτσι το ΚΥΔΩΝ, την εποχή εκείνη, φάνταζε υπερωκεάνιο, και η διαδρομή, ανάλογη του Σάουθαμπτον – Νέα Υόρκη.
Δεν σου χρειάζονται παρά μερικά λεπτά, για να συνειδητοποιήσεις, φτάνοντας στη Σούδα, πως εδώ πρόκειται για κάτι άλλο. Εδώ λες, δεν είναι απλώς Αιγαίο, με τα νησιά μια δρασκελιά τονα από τ’ άλλο, εδώ όλα είναι Μεσόγειος… Άλλος αέρας, άλλα φυτά, άλλοι άνθρωποι. Ένα εκρηκτικό μείγμα Ανατολής – Δύσης, βορειοαφρικάνικο αεράκι με δυτικές ριπές…
Με την πρώτη έξοδο κατέβηκα στο παλιό λιμάνι. Το ωραιότερο ίσως λιμάνι της Μεσογείου (αν εξαιρέσουμε εκείνο της Βενετίας). Είναι άραγε τυχαίο πως οι ίδιοι άνθρωποι τα χτίσανε και τα δυο;
Εκείνη την εποχή, όλα ήταν σκεπασμένα από μια αχλή μιας χίπικης κουλτούρας και πολυπολιτισμικότητας, όπου μουσικές από τα παραδοσιακά έγχορδα της Ιρλανδίας έδεναν με τη Κρητική λύρα, και το ούτι με τις φλαμένκο κιθάρες της Ανδαλουσίας, και το λαγούτο.
Εμβληματική φυσιογνωμία, φυσικά, μεταξύ πολλών άλλων , ο Κρητοϊρλανδός Ρος Ντέιλι.
Εννοείται πως η καθημερινή δραστηριότητά σου ξεκινούσε, και φυσικά εξακολουθεί και τώρα το ίδιο σκηνικό, με ρακή, συνεχιζόταν με ρακή, και έκλεινε με ρακή. Πάντα είχα την απορία. Με τόση ρακή που όλα αυτά τα χρόνια έχω δει να καταναλώνεται, σε καθημερινή βάση στη Κρήτη, πως καταφέρνουν οι άνθρωποι και γλιτώνουν τον αλκοολισμό. Τη συνταγή της επιτυχίας μου την είπε ένας Χανιώτης «Ο καλύτερος μεζές της ρακής είναι το νερό». Μια ρακή, συνοδευόμενη πάντα από ένα ποτήρι νερό…
Όσο για το φαγητό, άμα δεν έχεις δοκιμάσει κρητική κουζίνα, δεν ξέρεις τίποτα.
Δεν είναι τυχαίο, που οι πιο γκουρμέ κουζίνες του κόσμου, περιλαμβάνουν πολλά κρητικά πιάτα. Απ’ αυτά, εγώ τρελαίνομαι για χοχλιούς μπουμπουριστούς, και φουριάρικο τσιγιαριαστό. Φουριάρικο λένε στη Κρήτη το άγριο κατσίκι, που αφήνεται μόνο του στα βουνά να βοσκήσει ελεύθερο. Αλλά κι άλλα τοπικά πιάτα που περιλαμβάνουν κρέας, όπως η «τούρτα» (ενετικής κληρονομιάς πιάτο, σαν να λέμε κρεατόπιτα, με μυρωδικά χόρτα της Κρήτης).
Επ’ ευκαιρία… δεν υπάρχει άλλος τόπος στη Μεσόγειο με την ίδια βιοπο0κιλία σε αριθμούς και είδος, χόρτων και φυτών, όπως η Κρήτη. Και δεν λέμε και τον έρωντα, δίκταμο ή το καρτεράκι, αφεψήματα μοναδικά, αλλά για την τεράστια ποικιλία χόρτων με κορυφαία, το σταμναγκάθι και τους βροβιούς, τις αβρωνιές, και τους κορυφαίους ασκολίμπρους, που υπάρχουν αποκλειστικά και μόνο στη Κρήτη απ’ όλη τη Μεσόγειο. Εννοείται πως η κουζίνα κάθε τόπου είναι ο γεωφυσικός του χάρτης. Τα Χανιά με τις γύρω περιοχές είναι ο τόπος που το κρέας υπερισχύει του ψαριού. Γι’ αυτό και τα καλύτερα γαλακτοκομικά προέρχονται από τη Δυτική Κρήτη. Κατσικίσιο γάλα, μυζήθρα, γραβιέρα, στάκα.
Τώρα πέρα από τη διατροφική υπεροχή τους τα Χανιά έχουν και ένα φυσικό τοπίο που σε αφήνει άφωνο. Τα φαράγγια της Κρήτης, τα διασημότερα στην Ευρώπη, κι όχι μόνο η Σαμαριά. Κι από θάλασσες και παραλίες; Ξεκινώντας από την πόλη, Νέα Χώρα, Χρυσή Ακτή, Άγιοι Απόστολοι, λίγο πιο έξω, Σταλός, Αγία Μαρίνα, και από την άλλη μεριά της πόλης, απέναντι από τον κόλπο της Σούδας, Καλαθάς, Μαράθι, Σταυρός.
Αλλά και τα νυχτερινά Χανιά, κρατάνε φυσικά τα πρωτεία, λόγω του συγκλονιστικού λιμανιού, όπου ντάκος, αθερίνα και αχινοσαλάτα γίνονται ένα μαζί με τα καλτσούνια και τις ρακές. Ενδεικτικά αναφέρω, και μόνο ενδεικτικά: Το καταπληκτικό Νεόριο Μόρο του Πάρι και της Κάλιας, η Αντιγόνη, ο Αποστόλης, ο Ανωγιανός, μεζέδες στο πηγάδι του Τούρκου και στο Ταμάμ, αλλά και νέα μαγαζιά που συνεχώς ανοίγουν στην Νταλιάνη και στον πρώην εμπορικό δρόμο Ποτιέ, που έχει γίνει στέκι της χανιώτικης νεολαίας.
Θα μπορούσα να γράφω σελίδες επί σελίδων, αλλά αυτό που πραγματικά εμένα μου αρέσει στον τόπο, που τον φτιάχνουν οι άνθρωποι, αυτοί οι τόσο ιδιαίτερα περήφανοι και ευαίσθητοι Έλληνες, είναι το αίσθημα της φιλοξενίας, που σε σκλαβώνει.
Εννοείται πως Κρήτη δεν είναι μόνο τα Χανιά. Ο τόπος είναι μαγευτικός. Ρέθυμνο, Σφακιά, Πρέβελη, Μπάλος, και φυσικά όλη η Ανατολική Κρήτη που θέλει άλλο αφιέρωμα, το βέβαιο όμως είναι ένα: Είναι τόπος που αξίζει να ζεις και να τον ζεις.»