Δίκταμο ή έρωντας: Το θεϊκό βότανο της Κρήτης

Στο δίκταμο αναφέρονται πολλοί συγγραφείς όπως:
Ο Θεόφραστος – ο οποίος αναφέρει πως ο δίκταμος χρησιμοποιήθηκε άπειρες φορές την ώρα του τοκετού σαν κατάπλασμα χαμηλά στην κοιλιά για τη δυστοκία.
Ο Διασκουρίδης – ο οποίος θεράπευε και τις πληγές των στρατιωτών σε περιόδους πολέμου με το δίκταμο μας αναφέρει:
“Ού µόνον γαρ πινοµένη, αλλά και προστιθεµένη, υποθυµιωµένη τα τεθνηκότα έµβρυα εκτινάσσει”…
Ο Πλούταρχος 
Ο Πλίνιος 
Ο Aπούλιος και άλλοι…
Ο Aριστοτέλης στο έργο του “Περί των ζώων ιστορίαι” μας κάνει γνωστές τις παυσίπονες και επουλωτικές ιδιότητες του δίκταμου αναφέροντας τα εξής:
“Επεί και εν Kρήτη φασί τας αίγας τας αγρίας όταν τοξευθώσι ζητείν το δίκταμνον δοκεί δε τούτον εκβλητικόν είναι των τοξευµάτων εν τω σώµατι”.
Ο Ιπποκράτης τον χρησιμοποιούσε σαν εμμηναγωγό εκτρωτικό για την διευκόλυνση της υστεροτοκίας
– Για αυτό είχε ονομάσει το βότανο και “ωκυτόκιον”
– Από το ωκύς που σημαίνει ταχύς και τόκος που σημαίνει τοκετός και κατ’ επέκταση αυτό που επιταχύνει τον τοκετό.
– Για προβλήματα της χοληδόχου κύστεως και για τα προβλήματα των πνευμόνων

​Πριν από το μεσαίωνα το δίκταμο ήταν γνωστό στους Eυρωπαίους σαν φαρμακευτικό φυτό
ενώ από το αιθέριο έλαιό του αρωματίζονταν ποτά όπως η Bενεδικτίνη και η Tραπιστίνη.
Ο Bιργίλιος στο 12ο βιβλίο της “Aινειάδας” του διηγείται ότι όταν πληγώθηκε ο Aινείας από βέλος η μητέρα του η Aφροδίτη πήγε και μάζεψε δίκταμο στο όρο Δίκτη της Kρήτης “φυτόν ύπερ επιζητεί η άγρια αίξ, όταν το ταχύ βέλος του κυνηγού την πληγώση” αλλά και η ίδια όταν αισθάνθηκε τους πόνους του τοκετού μάζεψε φύλλα δικτάμου και τα χρησιμοποίησε κατάλληλα.
Σήμερα είναι περιζήτητο, σπάνιο και δυσεύρετο διότι ο τόπος που το παράγει είναι μικρός και ο δίκταμος υπήρξε ένα βότανο µε ιδιαίτερη οικονοµική σηµασία στο παρελθόν -όπως άλλωστε και σήµερα – που η υπερβολική και αλόγιστη εκμετάλλευση του άγριου βοτάνου προκάλεσε µείωσή του ακόµα και εξαφάνισή του σε ορισµένες περιοχές. 
Ο δίκταμος σήμερα προστατεύεται από τη Συνθήκη της Βέρνης.
Έρωντας λοιπόν το δίκταμο για τις αναζωογονητικές του ιδιότητες και σταθάρι, σταμνόχορτο, σταμοτόχορτο, στομαχόχορτο και χρησιμοποιείται ως τονωτικό αφέψημα για
να καταπραΰνει τους πονοκεφάλους, τις νευραλγίες και τις στομαχικές διαταραχές
για τις παθήσεις του συκωτιού αλλά και ως εμμηναγωγό.
Το έγχυμα από ολόκληρο το φυτό χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της ατονίας, για αναζωογόνηση, σαν αφροδισιακό, για τα κρυολογήματα και για το βήχα.
Στο δίκταμο αποδίδονται σήμερα πολλές θεραπευτικές ιδιότητες όπως:​
Επουλωτικές
Παυσίπονες
Αντιμικροβιακές
Αναζωογονητικές
Αποχρεμπτικές
Αντιπυρετικές
Ηπατοπροστατευτικές
Συσφικτικές
Τονωτικές
Αντισηπτικές
Αντισπασμωδικές
Αντιαιμορραγικές
Καταπραϋντικές του πεπτικού συστήματος
Σπασμολυτικές
Ισχυρές αφροδισιακές
Καθώς και η ικανότητα να καταστέλλει την μεταλλαξιογένεση.
Το έγχυμα του βοτάνου απαλύνει τους πονοκεφάλους, τις νευραλγίες, τις ηπατικές παθήσεις, τους πόνους της περιόδου, ανακουφίζει από το βήχα που συνοδεύεται με κρυολόγημα, από τις ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές και τις στομαχικές διαταραχές
Το κατάπλασμά του απαλύνει πονοκεφάλους, πληγές και δερματικές φλεγμονές.
Παραδοσιακά το δίκταμο ανακουφίζει από τις φλεγμονές και τους μώλωπες τους δέρματος.
Το αιθέριο έλαιο του ανακουφίζει από μυϊκούς, ρευματικούς πόνους και παθήσεις του δέρματος.
Η ρίζα του χρησιμοποιείται ως αλοιφή για τη θεραπεία της ισχιαλγίας.
Γενικά ο δίκταμος στην Ελλάδα έχει χρησιμοποιηθεί ως μια παραδοσιακή θεραπεία χωρίς προβλήματα για πάρα πάρα πολλά χρόνια και ας δούμε τα συστατικά του που
περιέχει:
– Φλαβονοειδή 
– Κουμαρίνες 
– Φαινολικά οξέα – Τα φλαβονοειδή:
apigenin
kaempferol
quercetin
eriodictyol
taxifolin
narigenin
– Τα τριτερπένια:
oleanolic
rare 21α-OH oleanolic acid
ursolic acid
21α-OH ursolic acid και ouvaol
– Αιθέρια έλαια:τα κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου του δίκταμου είναι τα μονοτερπένια:
carvacrol
γ-terpinene
και
p-cymene
– κατεχίνες
Για το δίκταμο δεν έχουν αναφερθεί ανεπιθύμητες ενέργειες και η παραδοσιακή χρήση του βοτάνου είναι ασφαλής.
Η ασφάλεια του δίκταμου κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας δεν έχει τεκμηριωθεί.
Ας δούμε πως μας λέει ο Διοσκουρίδης ότι παρασκεύαζαν το δικταμνίτη οίνο:

• Μουσκεύουμε σε οκτώ κοτύλες μούστου τέσσερις δραχμές δίκταμου μέσα σε πανί για τρεις μήνες.

Κάνει καλό σε όσους έχουν ναυτία στο στομάχι, ενώ προκαλεί και την έμμηνο ρύση και τον καθαρισμό μετά τον τοκετό.
Δίκταμο σε ελαιόλαδο:

• Σε ένα γυάλινο βάζο ρίχνουμε ένα φλιτζάνι αγνό ελαιόλαδο και προσθέτουμε τρία με τέσσερα κλαδάκια φρέσκο ή ξερό δίκταμο.
• Το φυλάμε σε δροσερό και σκοτεινό μέρος για τρεις περίπου εβδομάδες οπότε και το σουρώνουμε.

Μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σε φαγητά σε σαλάτες και σάλτσες ή να κάνουμε επάλειψη σε σημεία του δέρματός μας που έχουν πρόβλημα.

Αυτός είναι – λοιπόν – ο δίκταμος ή έρωντας ο οποίος συλλέγεται τόσο δύσκολα όσο «τα πάθη του έρωτα» σύμφωνα με την παράδοση και είναι άλλος ένας θησαυρός της Κρητικής μας Γης.

πηγή