Μπορεί η αύξηση του σωματικού βάρους να αποδοθεί στην έκθεση σε προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά για το καθάρισμα του σπιτιού ή την περιποίηση του δέρματος;
Ναι, απαντούν Πορτογάλοι ερευνητές, καθώς περιέχουν χημικές ουσίες που είτε προωθούν τη συσσώρευση του λίπους στο σώμα είτε «φρενάρουν» τον μεταβολισμό.
Παχυσαρκιογόνες ουσίες & σωματικό βάρος
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Αβέιρο και το Πανεπιστήμιο Beira Interior, με επικεφαλής τη Δρ Άνα Καταρίνα Σόουσα, πραγματοποίησαν επισκόπηση (μετα-ανάλυση) με θέμα της χημικές ουσίες που αναγνωρίζονται ως παχυσαρκιογόνα (obesogens), ώστε να διαπιστώσουν ποιες είναι οι κυριότερες πηγές έκθεσης για τον άνθρωπο.
Τα νέα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ενδοκρινολογίας στη Βαρκελώνη.
Τα παχυσαρκιογόνα επηρεάζουν το βάρος μέσω δύο διαφορετικών μηχανισμών.
Από τη μία, προωθούν τη συσσώρευση λίπους στο σώμα αυξάνοντας είτε τον αριθμό είτε το μέγεθος των λιποκυττάρων ή αυξάνοντας την όρεξη. Από την άλλη, μπορεί να επηρεάσουν τον μεταβολισμό, επιβραδύνοντας τον ρυθμό καύσης των θερμίδων και κατ’ επέκταση δυσκολεύοντας την απώλεια βάρους.
«Οι παχυσαρκιογόνες ουσίες βρίσκονται σχεδόν παντού. Κύρια πηγή έκθεσης είναι η διατροφή μας, καθώς και ορισμένα παρασιτοκτόνα ή τεχνητά γλυκαντικά. Βρίσκονται επίσης σε πλαστικά και σε διάφορα προϊόντα που υπάρχουν στο σπίτι, επομένως είναι σχεδόν αδύνατο να αποφύγουμε εντελώς την έκθεση σε αυτές. Μπορούμε, ωστόσο, να τη μειώσουμε και μάλιστα με απλούς τρόπους» αναφέρει η Σόουσα.
Κύριες πηγές παχυσαρκιογόνων
Σύμφωνα με τα ευρήματα των ερευνητών, οι κύριες πηγές παχυσαρκιογόνων για τον άνθρωπο είναι η διατροφή, η οικιακή σκόνη, καθώς και καθημερινά προϊόντα όπως καθαριστικά, κουζινικά σκεύη και καλλυντικά.
Η Δρ Σόουσα επισημαίνει μάλιστα πως σε δείγματα τροφών που αναλύθηκαν σε ορισμένες από τις μελέτες εντοπίστηκε η ουσία τριβουτυλτίνη, η οποία όχι μόνο έχει παχυσαρκιογόνο δράση αλλά παράλληλα αναγνωρίζεται ως μετρίως τοξική. Σε ορισμένες τροφές εντοπίστηκε επίσης κάδμιο, ένα καρκινογόνο μέταλλο.
Συμβουλές προστασίας από τα παχυσαρκιογόνα
Εκτός από την ανάλυση των πηγών έκθεσης στα παχυσαρκιογόνα, οι ερευνητές στη μελέτη τους δίνουν επίσης συμβουλές προστασίας από τις εν λόγω ουσίες:
1. Κατανάλωση φρέσκων προϊόντων αντί επεξεργασμένων προϊόντων στων οποίων την ετικέτα αναφέρονται πολλά διαφορετικά συστατικά. Όσο μεγαλύτερη η λίστα των συστατικών τόσο πιθανότερο είναι το προϊόν να περιέχει παχυσαρκιογόνες ουσίες.
2. Τακτική χρήση ηλεκτρικής σκούπας που να διαθέτει φίλτρο ιδανικής απόδοσης HEPA, καθώς και συχνό ξεσκόνισμα με τη χρήση βρεγμένου πανιού.
3. Αποφυγή των χαλιών σε μεγάλες επιφάνειες του σπιτιού, καθώς συσσωρεύουν μεγάλες ποσότητες σκόνης.
4. Ελαχιστοποίηση της χρήσης πλαστικών ειδών, ιδίως αν αυτά έρχονται σε επαφή με το φαγητό. Τα πλαστικά δοχεία φαγητού θα πρέπει να αντικαθίστανται με αλουμινένια ή γυάλινα όποτε αυτό είναι δυνατό.
5. Αποφυγή της χρήσης παπουτσιών μέσα στο σπίτι ώστε να αποφευχθεί η μεταφορά βλαβερών ουσιών από τους εξωτερικούς χώρους στο εσωτερικό του σπιτιού.
6. Κατανάλωση βιολογικών φρούτων και λαχανικών ώστε να περιοριστεί η έκθεση σε παρασιτοκτόνα.
7. Προσεκτική επιλογή των καθαριστικών προϊόντων, ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν περιέχουν παχυσαρκιογόνες ουσίες.
