2017: Πέντε νίκες κατά των σύγχρονων μορφών δουλείας

Με τις σύγχρονες μορφές δουλείας και το τράφικιν (παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων) να γίνονται πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες σε όλο τον κόσμο και την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές να εντείνουν παγκοσμίως τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση των προσοδοφόρων αυτών εγκλημάτων, οι πολέμιοί τους έρχονται με ικανοποίηση να διαπιστώσουν κατά το κλείσιμο της φετινής χρονιάς ότι ο αγώνας για την εξάλειψη της δουλείας ως το 2030 κερδίζει έδαφος.

Από την συγκέντρωση-ορόσημο στοιχείων ως την θέσπιση νέων νόμων και την δράση που έχει αναλάβει ο ΟΗΕ, όπως και γίγαντες του επιχειρηματικού κόσμου, με στόχο την καταπολέμηση των σύγχρονων μορφών δουλείας, ακολουθούν πέντε νίκες που κατέγραψε ο σύγχρονος κόσμος στην μάχη για την εξάλειψη της παράνομης εμπορίας ανθρώπων, η οποία αποφέρει όπως υπολογίζεται περίπου 126,10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στους παράνομους δουλεμπόρους και διακινητές.

1) Συγκέντρωση-ορόσημο στοιχείων για τη δουλεία
Δύο πολύ μεγάλες οργανώσεις που αγωνίζονται για την καταπολέμηση των σύγχρονων μορφών δουλείας συνεργάστηκαν φέτος και κατάφεραν να καταλήξουν στον πρώτο κοινώς αποδεκτό υπολογισμό του αριθμού των ανθρώπων που έχουν παγιδευτεί σε δίκτυα δουλεμπόρων παγκοσμίως.

Σε περίπου 40,3 εκατομμύρια υπολογίζονται οι άνθρωποι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, που ζούσαν σε συνθήκες δουλείας το 2016, υπό την μορφή καταναγκαστικής εργασίας και καταναγκαστικών γάμων, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ILO) και την οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Walk Free Foundation.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι δύο αυτές μεγάλες οργανώσεις συνεργάστηκαν για να καταλήξουν σε έναν διεθνή υπολογισμό, έχοντας προηγουμένως χρησιμοποιήσει διαφορετικά στοιχεία, ορισμούς και μεθοδολογίες για να καταλήξουν στα κοινά αυτά στοιχεία.

Αυτοί που αγωνίζονται για την καταπολέμηση της δουλείας δηλώνουν ότι το νέο αυτό στοιχείο θέτει μια βάση στον αγώνα που γίνεται για την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου που έχει θέσει ο ΟΗΕ για την καταπολέμηση της δουλείας ως το 2030.

2) Εν αρχή ην ...ο νόμος
Η Βρετανία ήταν το 2015 η πρώτη χώρα στον κόσμο που θέσπισε νόμο με τον οποίο αξιώνεται από τις εταιρείες να αποκαλύπτουν τις ενέργειες που έχουν κάνει για να διασφαλίσουν ότι στις αλυσίδες τροφοδοσίας τους δεν εμπλέκονται σύγχρονες μορφές δουλείας και ακολούθησαν άλλα μεγάλα κράτη από τη Γαλλία ως την Ολλανδία.

Βάσει του Νόμου Περί Σύγχρονης Δουλείας της Βρετανίας, οι επιχειρήσεις που έχουν τζίρο άνω των 36 εκατομμυρίων στερλινών (περίπου 40,60 εκατομμύρια ευρώ) θα πρέπει να προβαίνουν ετησίως σε μια δήλωση, στην οποία θα περιγράφουν τις ενέργειες που έκαναν για την καταπολέμηση της καταναγκαστικής εργασίας στους κόλπους των αλυσίδων τροφοδοσίας τους.

Στη Γαλλία θεσπίστηκε νόμος που αξιώνει από τις εταιρείες που έχουν περισσότερους από 5.000 εργαζόμενους στη χώρα ή 10.000 παγκοσμίως να δημοσιοποιούν τα σχέδιά τους για τα βήματα που κάνουν για την καταπολέμηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την προστασία του περιβάλλοντος από τις αλυσίδες τροφοδοσίας τους.

Το ολλανδικό κοινοβούλιο επίσης πρότεινε νόμο βάσει του οποίου οι εταιρείες θα πρέπει να επαληθεύουν αν υφίσταται θέμα παιδικής εργασίας στις αλυσίδες τροφοδοσίας τους και να συντάσσουν ένα σχέδιο δράσης για την καταπολέμησή της.

Η Αυστραλία τέλος εξετάζει νόμους κατά της δουλείας παρόμοιους με αυτούς της Βρετανίας και προβλέπεται να καταθέσει σχέδιο νόμου στις αρχές του 2018.

3) Τα αιτήματα του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της δουλείας
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε απόφαση με την οποία καλούνται τα κράτη να αναλάβουν αυστηρότερη δράση για την καταπολέμηση του τράφικιν και των σύγχρονων μορφών δουλείας παγκοσμίως και αυτόν τον μήνα ζήτησε να διεξαχθεί έρευνα όσον αφορά τις πληροφορίες που υπάρχουν ότι Αφρικανοί μετανάστες πωλούνται ως σκλάβοι στη Λιβύη.

Με την απόφασή του αυτή ο ΟΗΕ καλεί τις χώρες να υιοθετήσουν νόμους για την καταπολέμηση του τράφικιν, να εντείνουν τις προσπάθειές τους στον τομέα των ερευνών για τον εντοπισμό και την εξάρθρωση των εγκληματικών δικτύων και να παρέχουν μεγαλύτερη υποστήριξη σε αυτούς που είχαν πέσει θύματα δουλεμπόρων και κατάφεραν να επιβιώσουν.

Το 15μελές Συμβούλιο Ασφαλείας δήλωσε επίσης ότι η φερόμενη πώληση μεταναστών ως σκλάβων στην Λιβύη μπορεί να αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, μετά τις εικόνες βίντεο που δείχνουν να γίνεται σκλαβοπάζαρο Αφρικανών μεταναστών.

4) Μεγάλες εταιρείες εντείνουν τον αγώνα
Μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο, από την Adidas και την Apple ως την Intel και την Walmart, "σκάβουν" βαθειά στις αλυσίδες τροφοδοσίας τους και μιλούν δημοσίως για τις προσπάθειές τους να εξαλειφθεί η δουλεία.

Ο γερμανικός κολοσσός αθλητικών ειδών Adidas και ο αμερικανικός τεχνολογικός κολοσσός Intel βρίσκονται μεταξύ των νικητών του δεύτερου "Βραβείου Σταματήστε την Δουλεία" (Stop Slavery Award) του Thomson Reuters Foundation για τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό, την έρευνα και την εξάλειψη της καταναγκαστικής εργασίας.

Οι σύγχρονες μορφές δουλείας βρίσκονται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο, αυξάνοντας τις πιέσεις από τους καταναλωτές και τις ρυθμιστικές αρχές προς τις εταιρείες να αποκαλύπτουν τι κάνουν για να εξασφαλίσουν ότι στις αλυσίδες της τροφοδοσίας τους δεν εμπλέκονται μορφές σύγχρονης δουλείας.

Οι αμερικανικοί κολοσσοί Apple και Walmart βρίσκονται μεταξύ των πιο γνωστών εταιρειών που δηλώνουν ότι συνεργάζονται με τους προμηθευτές τους και χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο την τεχνολογία για να συμβάλουν στην βελτίωση των ζωών των εκατομμυρίων ανθρώπων που εργάζονται σε αυτές παγκοσμίως.

5) Μπήκαν στη μάχη και τα πληρώματα των αεροπλάνων και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας
Από τα ιπτάμενα πληρώματα κορυφαίων παγκοσμίως εταιρειών ως τους γιατρούς και τους νοσηλευτές της κρατικής Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας της Βρετανίας (NHS), εργαζόμενοι στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα εκπαιδεύονται για να αναγνωρίζουν και να ανταποκρίνονται ανάλογα όταν εντοπίζουν ένα θύμα των σύγχρονων μορφών δουλείας.

Τουλάχιστον 70.000 μέλη του πληρώματος αμερικανικών αεροπορικών εταιρειών έχουν εκπαιδευτεί να εντοπίζουν διακινητές ανθρώπων και τα θύματά τους βάσει του σχεδίου Blue Lightning (Μπλε Αστραπή), που ξεκίνησε το 2013 με την υποστήριξη των JetBlue και Delta.

Επίσης η αεροπορική εταιρεία Emirates με έδρα το Ντουμπάι, η AirAsia και η Aeromexico βρίσκονται μεταξύ των εταιρειών που έχουν εκπαιδευτικά προγράμματα για να μαθαίνει το προσωπικό τους πως να αντιμετωπίζει το τράφικιν.

Στη Βρετανία τέλος επαγγελματίες του τομέα της υγείας εκπαιδεύονται να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα και τις ενδείξεις των σύγχρονων μορφών δουλείας, από τα τραύματα και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα ως τις εγκυμοσύνες και τον υποσιτισμό.