Πρώτη κατοικία: Αναλυτικός οδηγός για την ηλεκτρονική πλατφόρμα

Πρεμιέρα κάνει σήμερα η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Η πλατφόρμα θα παραμείνει ανοιχτή για ένα εξάμηνο, μέχρι το τέλος του 2019, και αναμένεται να δεχθεί περίπου 180.000 αιτήματα από κόκκινους δανειολήπτες, εκ των οποίων οι 50.000 αφορούν μικρά επιχειρηματικά και επαγγελματικά δάνεια με εγγύηση την πρώτη κατοικία.

Η πλατφόρμα εκτιμάται ότι θα είναι πλήρως λειτουργική από την πρώτη στιγμή, ενώ με την έναρξή της θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για το μεγάλο ξεκαθάρισμα κόκκινων δανείων ύψους 10 δισ. ευρώ, στεγαστικών (8 δισ. ευρώ) και επιχειρηματικών (2 δισ. ευρώ), τα οποία εκτιμούν οι τράπεζες ότι πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης στο νέο πλαίσιο.

Οι μόνες κατοικίες με προστασία από πλειστηριασμούς θα είναι όσες βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα του παλαιού και του νέου πλαισίου για τα κόκκινα δάνεια. Ολοι οι υπόλοιποι οφειλέτες, εάν δεν τα βρουν με την τράπεζα, θα δουν την πρώτη κατοικία τους να βγαίνει σε πλειστηριασμό.

Αναλυτικές οδηγίες

Λίγο πριν τρέξει το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας οι δανειολήπτες θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

1 Ηλεκτρονική πλατφόρμα. Η ειδική πλατφόρμα θα είναι συνδεδεμένη με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες (ΔΟΥ, ΕΦΚΑ και τράπεζες) και θα μπορεί να διασταυρώνει το πλήθος των δικαιολογητικών προκειμένου να εγκρίνει ή να απορρίπτει τις αιτήσεις των δανειοληπτών.

2 Αίτηση. Η αίτηση για την υπαγωγή στη διαδικασία ρύθμισης οφειλών υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού χρέους www. keyd.gov.gr, με την επιλογή του συνδέσμου Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Προστασίας Κύριας Κατοικίας. Η πρόσβαση θα γίνεται με τους κωδικούς του Taxisnet (όνομα χρήστη και κωδικός πρόσβασης).

3 Ελεγχος στοιχείων. Το σύστημα ανακτά από τη βάση δεδομένων της Τειρεσίας ΑΕ:
- Τις ληξιπρόθεσμες ή μη απαιτήσεις για τις οποίες έχει εγγραφεί υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης στην κύρια κατοικία, ανά πιστωτή, την ημερομηνία αναφορικά με την οποία προσδιορίζεται το ύψος της κάθε οφειλής,

- τους συνοφειλέτες που ευθύνονται έναντι κάθε πιστωτή,

- οφειλές ανεπίδεκτες ρύθμισης.

Μέσω της πλατφόρμας θα αναζητούνται και θα ελέγχονται τα στοιχεία από τις φορολογικές δηλώσεις (Ε1, Ε3, Ε9) της τελευταίας 5ετίας του ενδιαφερόμενου δανειολήπτη και του ή της συζύγου του, τα δικαιολογητικά που αφορούν τις οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, τις ΔΟΥ, όπως και το υπόλοιπο της οφειλής του κόκκινου δανείου που πρέπει να ήταν σε καθυστέρηση 90 ημερών στις 31 Δεκεμβρίου 2018.
4 Πιστοποιητικό βαρών. Οι δανειολήπτες θα πρέπει να προσκομίζουν οι ίδιοι το πιστοποιητικό βαρών (υποθήκη, προσημείωση), το οποίο εκδίδεται από τα υποθηκοφυλακεία και δεν μπορεί να το δει αυτόματα η πλατφόρμα για την πρώτη κατοικία.

5 Αιτήσεις. Το σύστημα θα δέχεται τις αιτήσεις των δανειοληπτών 7 ημέρες την εβδομάδα, ακόμα και τις αργίες. Το δικαίωμα υποβολής αιτήματος εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου 2019.
6 Κριτήρια - προϋποθέσεις. Για την ένταξη στο νέο προστατευτικό πλαίσιο θα πρέπει να ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις:

- Αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας. Να μην υπερβαίνει τα 250.000 ευρώ. Αν το δάνειο είναι επαγγελματικό µε υποθήκη πρώτη κατοικία, τότε η αντικειμενική αξία διαμορφώνεται στα 175.000 ευρώ.

- Ληξιπρόθεσμο ποσό δανείου. Το συνολικό ύψος δανεισμού με προσημείωση ή εγγύηση πρώτης κατοικίας πρέπει να ανέρχεται ως μέγιστο ποσό στα 130.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των τόκων. Αν η οφειλή έχει συνοµολογηθεί σε άλλο νόμισμα (π.χ. σε ελβετικό φράγκο), τότε λαμβάνεται υπόψη η ισοτιμία ξένου νομίσματος και ευρώ κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης ώστε να καθοριστεί το μέγιστο όριο των 130.000 ευρώ.

- Ετήσιο εισόδημα. Το εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των:

α) 12.500 ευρώ, εφόσον στην κατοικία διαμένει μόνο 1 άτομο.
β) 21.000 ευρώ, εφόσον στην κατοικία διαμένουν 2 άτομα.
γ) 26.000 ευρώ, εφόσον στην κατοικία διαμένουν 3 άτομα (δηλ. με 1 προστατευόμενο μέλος, είτε τέκνο ή άλλο συγγενή).
δ) 31.000 ευρώ, εφόσον στην κατοικία διαμένουν 4 άτομα (δηλ. με 2 προστατευόμενα μέλη, είτε τέκνα ή άλλους συγγενείς).
ε) 36.000 ευρώ, εφόσον στην κατοικία διαμένουν 5 άτομα (δηλ. με 3 προστατευόμενα μέλη, είτε τέκνα ή άλλους συγγενείς).
- Καταθέσεις. Το ανώτερο ύψος των καταθέσεων είναι 15.000 ευρώ μαζί με μετοχές, ομόλογα, κοσμήματα, ράβδους χρυσού, πολύτιμους λίθους.
- Περιουσία. Η αξία της υπόλοιπης περιουσίας και των μεταφορικών μέσων (σκάφη αναψυχής, ελικόπτερα κ.λπ.) του δανειολήπτη, του συζύγου και των προστατευόµενων µελών δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 80.000 ευρώ.

7 Οροι αποπληρωμής. Με την υποβολή της αίτησης, αυτή διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στις εμπλεκόμενες τράπεζες, οι οποίες υποχρεούνται να παρέχουν μια πρόταση ρύθμισης, με τους ακόλουθους όρους:

- Διαγραφή οφειλής, εφόσον το ανεξόφλητο υπόλοιπο του δανείου ξεπερνά το 120% της εμπορικής αξίας της πρώτης κατοικίας. Για παράδειγμα, αν το υπόλοιπο του δανείου είναι 130.000 ευρώ και η εμπορική αξία του ακινήτου 80.000 ευρώ, τότε θα υπάρξει απομείωση οφειλής κατά 34.000 ευρώ ώστε να φθάσει το υπόλοιπο του δανείου στα 96.000 ευρώ και να διατηρηθεί ο λόγος Loan To Value ratio (LTV) στο 120%.

- Αποπληρωμή σε 25 έτη, έτσι ώστε να προκύπτουν χαμηλές μηνιαίες δόσεις. Εάν ο οφειλέτης υπερβαίνει το 80ό έτος της ηλικίας του, τότε είτε μειώνονται αντίστοιχα τα έτη ρύθμισης ή μπορεί να συμβληθεί κάποιος άλλος ως εγγυητής του δανείου.

- Χαμηλός τοκισμός με επιτόκιο 2%, προσαυξημένο με το Euribor τριμήνου.
8 Επιδότηση δόσης. Το νέο πλαίσιο προστασίας προβλέπει επιδότηση της δόσης του δανείου από 20% ως και 50% για όσους ενταχθούν στη ρύθμιση και αφορά στεγαστικά, επισκευαστικά, καταναλωτικά δάνεια με προσημείωση πάντα την πρώτη κατοικία.

Tο ποσοστό της επιδότησης διαμορφώνεται με βάση την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη όσον αφορά τα νοικοκυριά, ενώ για τους επαγγελματίες υπάρχουν αντίστοιχα εισοδηματικά κριτήρια που οδηγούν σε 30% οριζόντια επιδότηση.

Για μονοπρόσωπα νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα ως 3.125 ευρώ, το ποσό της επιδότησης ανέρχεται σε 50% για στεγαστικά δάνεια ή άλλους τύπους δανείων, ενώ για τα επιχειρηματικά δάνεια η επιδότηση ορίζεται στο 30%. Η επιδότηση του Δημοσίου διαρκεί όσο και η ρύθμιση, ενώ κάθε χρόνο επανεξετάζονται αυτεπαγγέλτως οι προϋποθέσεις και το ποσό της επιδότησης. Η επιδότηση διακόπτεται αν ο δικαιούχος καθυστερήσει την καταβολή του ποσού που βαρύνει τον ίδιο.

9 Προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Στην περίπτωση που η διαδικασία μέσω της πλατφόρμας δεν οδηγήσει σε συμφωνία αναδιάρθρωσης της κόκκινης οφειλής, τότε ο δανειολήπτης μπορεί να καταθέσει αίτημα αναδιάρθρωσης ενώπιον του αρμόδιου ειρηνοδικείου.