Συγκινητική ιστορία αγάπης: «Ζω χάρη στην ισπανική γρίπη!»

Ο Δημήτρης Ψάλτης, καθηγητής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, είναι ο άνθρωπος που, τον περσινό Απρίλιο, μονοπωλούσε τα φώτα της δημοσιότητας σε σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο: Είχε μόλις καταφέρει μαζί με την επιστημονική του ομάδα να επιβεβαιώσουν για πρώτη φορά στην Ιστορία τη Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν φωτογραφίζοντας μια Μαύρη Τρύπα του Διαστήματος.

Ο διακεκριμένος αστροφυσικός σήμερα, με αφορμή μια ανάρτησή του στο Facebook για τα πεντηκοστά γενέθλιά του, εξηγεί πως χρωστά τη ζωή του στην... πανδημία του 1918, στην ισπανική γρίπη.

Μια τρυφερή και συγκινητική ιστορία ζωής, ένα ασύλληπτο παιχνίδι της τύχης, που εκτυλίχθηκε στην Ελλάδα πριν από έναν αιώνα έρχεται να επιβεβαιώσει τον Ναπολέοντα:

«Εχω κάνει όλους τους υπολογισμούς. Η μοίρα θα κάνει τους υπόλοιπους...».
«Ο πατέρας μου, λίγο πριν πεθάνει το 2011 και με μεγάλη δυσκολία λόγω μιας ασθένειας που επηρέαζε τον εγκέφαλό του, έφτιαξε μερικά χειρόγραφα με το παρελθόν της οικογένειάς του» λέει στα «ΝΕΑ» ο Δημήτρης Ψάλτης. «Ηταν πράγματα που μου είχε διηγηθεί πολλά χρόνια πριν, γνωρίζοντας ότι μου αρέσουν αυτές οι ιστορίες, όπως για παράδειγμα του παππού μου που πολέμησε στη Μικρά Ασία» αφηγείται.

«Μεταξύ άλλων περιέγραφε τα εξής: Ο μεγάλος αδελφός του παππού μου, Στέργιος, και η γιαγιά μου Αναστασία αρραβωνιάστηκαν το 1919 στη Θεσσαλονίκη. Μέσα σε 15 μέρες ο Στέργιος αρρώστησε και πέθανε από την ισπανική γρίπη» εξηγεί ο Δημήτρης Ψάλτης. Ηταν η τρομερή πανδημία του 20ού αιώνα που μόλυνε το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού και αφαίρεσε τη ζωή από σχεδόν 50 εκατομμύρια ανθρώπους. «Μετά τον θάνατο του αδελφού του, ο παππούς μου, Δημήτριος, ο οποίος ήταν κρυφά ερωτευμένος με την Αναστασία, παρακάλεσε τον πατέρα του να ζητήσει εκ μέρους του το χέρι της, πράγμα που εκείνος έκανε» συνεχίζει.

«Η πληγή του ξεριζωμού δεν έχει φύγει ακόμη»

Στρατολόγηση

«Λίγο αργότερα, ο Δημήτριος στρατολογήθηκε και αναχώρησε για το Μέτωπο στη Μικρά Ασία. Μέχρι το 1923, δηλαδή ως το τραγικό τέλος εκείνου του πολέμου, η γιαγιά μου, δεκαέξι ετών τότε, τον περίμενε υπομονετικά μέχρι που ο Δημήτριος επέστρεψε και τελικά την παντρεύτηκε. Πήρα το όνομά μου από τον παππού μου και δεν θα βρισκόμουν σήμερα στη ζωή, αν δεν ήταν η γρίπη του 1919...» εξηγεί ο καθηγητής. «Η ζωή είναι πράγματι αυτό που συμβαίνει όταν κάνεις άλλα σχέδια!» προσθέτει.

Οι παππούδες του, εσωτερικοί μετανάστες στη Θεσσαλονίκη, έζησαν στη συμπρωτεύουσα από το 1916 ως το 1920. «Εκεί έγιναν και τα αρραβωνιάσματα» λέει ο Δημήτρης Ψάλτης. Το 1923 παντρεύτηκαν και έναν χρόνο αργότερα γεννήθηκε το πρώτο τους παιδί. Στη συνέχεια μετακόμισαν στα Ανω Πορρόια Σερρών. Η ζωή τους δεν θα ήταν ρόδινη. Φτώχεια, προσφυγιά, πόλεμοι, Κατοχή θα τη σημάδευαν. «Ο παππούς, δυστυχώς, πέθανε στην Κατοχή το 1941 μετά από άγριο ξυλοδαρμό που υπέστη από τον βουλγαρικό στρατό. Κατά την διάρκεια του Εμφυλίου σκοτώνεται και ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας, που ήταν ράφτης, όταν προσπαθεί να πουλήσει στρατιωτικά ρούχα και στις δύο εμπόλεμες ομάδες για να επιβιώσουν τα αδέλφια του. Ο πατέρας μου μεγάλωσε σε Ορφανοτροφείο. Τελείωσε το Γυμνάσιο επειδή κατάφερε να πάει στην Πατμιάδα Εκκλησιαστική Σχολή, αν και δεν είχε σκοπό να γίνει ιερέας. Ηθελε να σπουδάσει δικαστής, αλλά οικονομικά δεν ήταν εφικτό. Πέρασε δεύτερος στη Γεωπονική Σχολή της Θεσσαλονίκης, για να πάρει μια υποτροφία καπνού, όμως δεν του άρεσε καθόλου και τελικά μπήκε στην Ακαδημία κι έγινε δάσκαλος. Πάντα αγαπούσε τα Ανω Πορρόια, απ' όπου έφυγε σε πολύ μικρή ηλικία, κι έγραψε διάφορα άρθρα για τα έθιμα και την ιστορία του χωριού, όπως και δύο λαογραφικά βιβλία».

Τα προσκυνήματα δεν έκαναν τίποτα

Η ισπανική γρίπη έκανε την εμφάνισή της στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1918. Είναι τότε που για πρώτη φορά καταγράφεται ο ξαφνικός θάνατος δύο εργατών στο λιμάνι της Πάτρας οι οποίοι είχαν ξεφορτώσει δέματα καπνού από τη Θεσσαλονίκη. Σχεδόν αμέσως πεθαίνει και ο διευθυντής του Καπνεργοστασίου. Η πανδημία έχει και επισήμως χτυπήσει την πόρτα της χώρας μας. Παρά τα δημόσια λαϊκά προσκυνήματα σε εικόνες της Παναγίας και τους γιατρούς που καταφτάνουν από ολόκληρη την Ελλάδα για να βοηθήσουν, οι ρυθμοί θνητότητας στο επίκεντρο της πανδημίας αυξάνονται. Μέσα σε πέντε μήνες στην Πάτρα των 38.500 κατοίκων πεθαίνουν συνολικά 800 άνθρωποι ενώ στη Σκύρο θα χάσει τη ζωή του το 1/3 του πληθυσμού. Στη Θεσσαλονίκη, σχεδόν 500 χιλιόμετρα μακριά, την ίδια εποχή, μια ιστορία αγάπης ξεκινά να γεννιέται, η ιστορία της Αναστασίας και του Δημήτριου Ψάλτη, στη σκιά της πιο φονικής πανδημίας της σύγχρονης Ιστορίας.