COVID-19: χρήση προσωπικών δεδομένων σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ

Η επεξεργασία πληροφοριών που συλλέγονται από «έξυπνα» κινητά για την παρακολούθηση και τον περιορισμό της πανδημίας να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Ο πρόεδρος της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ, Juan Fernando López Aguilar (Σοσιαλιστές, Ισπανία), δήλωσε: «Ακόμα και σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, οι βασικές αρχές της ΕΕ για την προστασία προσωπικών δεδομένων, ειδικά ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) και η Οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (e-Privacy), θα πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται και να γίνονται σεβαστές». Τόνισε ότι «η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών παρακολουθεί τις εξελίξεις προσεκτικά, λόγω των σοβαρών κινδύνων στους οποίους η χρήση αυτών των εργαλείων μπορεί να εκθέσει τα θεμελιώδη δικαιώματα του ατόμου, ειδικά το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των προσωπικών δεδομένων».

Αρκετά κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είτε έχουν ήδη θέσει σε λειτουργία, είτε αναπτύσσουν εργαλεία για να κατανοήσουν πώς εξαπλώνεται ο κορωνοϊός βάσει των δεδομένων κινητής τηλεφωνίας που μεταφέρουν οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών στις εθνικές αρχές. Πριν πραγματοποιηθεί αυτή η μεταφορά, από τα δεδομένα αφαιρούνται τα στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν σε ταυτοποίηση ατόμων, ενώ στη συνέχεια τα ανώνυμα πλέον δεδομένα συσσωματώνονται σε ένα ενιαίο σύνολο πληροφοριών.

«Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων έχουν τονίσει ότι, εφόσον οι πληροφορίες που δίνονται στις εθνικές αρχές δεν επιτρέπουν την ταυτοποίηση ανθρώπων με οποιονδήποτε τρόπο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Ωστόσο, θα πρέπει να εφαρμοστούν αυστηρά μέτρα ασφαλείας όσον αφορά τη χρήση των δεδομένων, την πρόσβαση σε αυτά, την αποθήκευσή τους, καθώς και το χρονικό διάστημα για το οποίο θα διατηρούνται», πρόσθεσε ο κύριος López Aguilar.

Κάποια από τα μέτρα και εργαλεία που έχουν τεθεί σε εφαρμογή σε αρκετά κράτη μέλη από τις εθνικές αρχές ή και τον ιδιωτικό τομέα χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα που αφορούν την υγεία και επιτρέπουν σε ηλεκτρονικές εφαρμογές να παρακολουθούν τις μετακινήσεις και τις επαφές των χρηστών τους. Αν και κάποιες από τις εφαρμογές αυτές ζητούν τη συγκατάθεση κάθε χρήστη για τη συλλογή και την επεξεργασία των δεδομένων, σε κάποιες χώρες της ΕΕ οι άνθρωποι μπορεί να αισθανθούν ότι έχουν υποχρέωση να παρέχουν τις πληροφορίες αυτές αν έχουν βρεθεί θετικοί στον κορωνοϊό. Με τον τρόπο αυτό οι αρχές μπορούν να ανιχνεύσουν τις κινήσεις και τις επαφές των εν λόγω ατόμων και να βεβαιωθούν ότι αυτά συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον εγκλεισμό τους.

Ο κύριος López Aguilar τόνισε ότι τα εργαλεία αυτά μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εμπόδιο στα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων για την ιδιωτική ζωή και την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων, καθώς και ότι αποτελούν επί της ουσίας καθεστώς παρακολούθησης ατόμων. Υπογράμμισε επίσης ότι οι εθνικές αρχές για την προστασία των προσωπικών δεδομένων παραμένουν αρμόδιες για την επιτήρηση αυτών των δραστηριοτήτων που αφορούν την επεξεργασία δεδομένων και για την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία τους. Καλεί ακόμη τις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων να παρακολουθήσουν στενά τις εξελίξεις και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων να υιοθετήσει άμεσα ξεκάθαρες οδηγίες για το θέμα.