Ισραήλ: Εκλογές... δημοψήφισμα για τον Νετανιάχου

Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται την Τρίτη στο Ισραήλ για δεύτερη φορά μέσα σε πέντε μήνες, μια ψηφοφορία που μοιάζει με δημοψήφισμα υπέρ ή κατά του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και σηματοδοτείται έμμεσα από το ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στο κράτος και τη θρησκεία στη μοναδική χώρα του κόσμου με πληθυσμό στην πλειοψηφία του εβραϊκό.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, 69 ετών, έχει μείνει στην πρωθυπουργία περισσότερο από κάθε άλλον στην ιστορία του Ισραήλ και τον Απρίλιο δέχθηκε ένα σπάνιο πλήγμα στη μακρά σταδιοδρομία του.

Το κόμμα του, το Λικούντ, ήρθε ισόπαλο με το «Καχόλ Λαβάν», το νέο κεντρώο κόμμα «Μπλε Λευκό» που έχει επικεφαλής τον Μπένι Γκαντς, έναν απόστρατο στρατιωτικό.

Όμως ο Νετανιάχου δεν κατάφερε να σχηματίσει έναν πλειοψηφικό συνασπισμό. Και για να μην επιτρέψει στον πρόεδρο Ρεουβέν Ριβλίν να ζητήσει από κάποιον αντίπαλο να σχηματίσει την κυβέρνηση, διέλυσε το κοινοβούλιο με αποτέλεσμα να προκηρυχθούν νέες εκλογές.

Αυτή η νέα ψηφοφορία της Τρίτης είναι ακόμη πιο κρίσιμη για τον Νετανιάχου επειδή θα λάβει χώρα έναν μήνα πριν ο αρχηγός του Λικούντ εμφανισθεί ενώπιον της δικαιοσύνης για υποθέσεις «διαφθοράς», «κατάχρησης εμπιστοσύνης» και «ατασθαλιών».

Προς το παρόν δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε βάρος του Νετανιάχου και συνεπώς δεν έχει καταδικασθεί, όμως μια εκλογική νίκη θα μπορούσε να επιτρέψει στους συμμάχους του να ψηφίσουν την ασυλία του.

Απέναντι στον «Μπίμπι» βρίσκεται ο απόστρατος στρατηγός Μπένι Γκαντς, ο οποίος είναι περισσότερο φιλελεύθερος στα κοινωνικά ζητήματα καλλιεργώντας παράλληλα μια εικόνα γερακιού στα ζητήματα ασφαλείας και παίζει το χαρτί της «εντιμότητας».

Μπίμπι ή Μπένι;

Και αυτό το ματς προαναγγέλλεται σκληρό. Σύμφωνα με ένα βαρόμετρο του τηλεοπτικού καναλιού Channel 12, το Λικούντ και το Μπλε Λευκό θα κερδίσουν το καθένα 32 έδρες από τις 120 της Κνεσέτ, του ισραηλινού κοινοβουλίου.

Συνολικά το Λικούντ και οι σύμμαχοί του, σχηματισμοί της δεξιάς ή θρησκευτικοί, θα κερδίσουν, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, 58 έδρες και ο κεντροαριστερός συνασπισμός 53, αφήνοντας έτσι τον ρόλο του ρυθμιστή στο κόμμα Ισραήλ Μπεϊτενού του Αβίγκντορ Λίμπερμαν, ο οποίος λέει πως αρνείται οποινδήποτε συνασπισμό με τα θρησκευτικά κόμματα, συμμάχους του Νετανιάχου.

Ο Λίμπερμαν κατηγορεί τους υπερορθόδοξους εβραίους ότι θέλουν να επιβάλουν στο κράτος το όραμά τους για τη θρησκεία και απαιτεί οι φοιτητές των ταλμουδικών σχολών, οι οποίοι αυτή τη στιγμή επωφελούνται από εξαιρέσεις, να κάνουν τη στρατιωτική θητεία τους όπως η πλειονότητα των άλλων νεαρών Ισραηλινών.

Προσάρτηση

Η προεκλογική εκστρατεία σκλήρυνε την περασμένη εβδομάδα με την υπόσχεση του Μπενιαμίν Νετανιάχου να προσαρτήσει ένα στρατηγικής σημασίας κομμάτι της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, σε περίπτωση που νικήσει. Η υπόσχεση αυτή επικρίθηκε από τους Παλαιστινίους, οι οποίοι βλέπουν σ' αυτήν το τέλος κάθε «ειρηνευτικής διαδικασίας».

Δύο ρουκέτες εκτοξεύθηκαν από τη Γάζα, θύλακο που ελέγχεται από τους ισλαμιστές της Χαμάς, προς την κατεύθυνση του Ασντόντ, όπου ο Νετανιάχου αναγκάσθηκε να διακόψει μια συνάντηση.

Αραβικές χώρες, ο ΟΗΕ, ακόμη και η Μόσχα προειδοποίησαν εναντίον αυτής της προσάρτησης. Η στάση αυτή της Ρωσίας είναι σημαντική, καθώς ο Νετανιάχου εμφανίζεται στις αφίσες του να σφίγγει το χέρι του Βλαντίμιρ Πούτιν ή του Ντόναλντ Τραμπ.

«Αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να επηρεάσει τον πρόεδρο Τραμπ, το Κογκρέσο και την κοινή γνώμη στις Ηνωμένες Πολιτείες», αυτός είμαι εγώ, δήλωσε προχθές, Παρασκευή, ο Νετανιάχου, ο οποίος προβάλλει τις επαφές του με σημαντικούς ηγέτες. «Πώς τα κατάφερα; Χάρη σ' ένα σύνολο δεξιοτήτων, χάρη στην πείρα».

Ο Γκαντς, ο οποίος επαναλαμβάνει πως θέλει να αποκαταστήσει το γόητρο του λειτουργήματος του πρωθυπουργου, υπαινισσόμενος τις κατηγορίες εναντίον του Νετανιάχου, φαίνεται από την πλευρά του αποφασισμένος. «Σας το λέω, θα τον νικήσουμε. Είμαι εδώ για να αλλάξω τη χώρα. Και για να τα καταφέρω, η αποχώρηση του Μπίμπι είναι απαραίτητη», τόνισε αυτό το Σαββατοκύριακο.

Συμμετοχή

Ο πρώην αρχηγός του στρατού επικρίθηκε για μια άτονη προεκλογική εκστρατεία και για μερικές γκάφες σε δημόσιες ομιλίες του, όμως παραμένει η κεντρική μορφή που συνασπίζει την ψήφο κατά του Νετανιάχου.

Αντίθετα με τις εκλογές του Απριλίου, στις οποίες κατέβηκαν μεμονωμένα, τα ισραηλινά αραβικά κόμματα, που είναι επίσης εχθρικά στον Νετανιάχου, συνασπίσθηκαν για τις εκλογές της Τρίτης. Μια καλή επίδοσή τους, όπως το 2015, όταν είχαν τερματίσει στην τρίτη θέση, θα μπορούσε να ενισχύσει έναν ενδεχόμενο συνασπισμό «κατά του Μπίμπι».

Το Λικούντ επιχείρησε εξάλλου μάταια αυτή την εβδομάδα να ψηφιστεί μια τροπολογία για να επιτραπεί η παρουσία καμερών μέσα στα εκλογικά τμήματα, μια πρωτοβουλία που θεωρείται απόπειρα εκφοβισμού των αράβων ψηφοφόρων

Άλλωστε η άλλη ισχυρή εικόνα αυτής της εκστρατείας είναι ίσως αυτή του Άραβα βουλευτή Αϊμάν Οντέχ, ο οποίος στην Κνεσέτ πλησίασε πάρα πολύ κοντά στον Νετανιάχου για να τον κινηματογραφήσει με το τηλέφωνό του

Σε τελική ανάλυση, «ο αποφασιστικός παράγοντας θα είναι το ποσοστό συμμετοχής», εκτιμά η Γκαγίλ Ταλσίρ, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, η οποία δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ενός συνασπισμού Γκαντς-Νετανιάχου ή ελιγμούς του πρωθυπουργού για να παραμείνει στην πρωθυπουργία.

«Το μόνο πράγμα που ενδιαφέρει τον Νετανιάχου είναι να επιβιώσει ως πρωθυπουργός», λέει η Ταλσίρ στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Δεν πιστεύω ότι θα εγκαταλείψει την εξουσία χωρίς να κάνει φασαρία».