Φυσικό αέριο στους Τουρκοκυπρίους με αντάλλαγμα τη λύση του Κυπριακού
Επιπρόσθετες διασφαλίσεις για το θέμα του φυσικού αερίου και δη για τα έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ, επιφυλάσσεται να παραχωρήσει στην Τουρκοκυπριακή πλευρά ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό οδηγηθούν σε τελικό στάδιο.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές στη Λευκωσία, στην επιστολή του για το θέμα του φυσικού αερίου προς τα Ηνωμένα Έθνη και την ΕΕ, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρει ότι δεν αποδέχεται να τεθεί το θέμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, παραθέτοντας τη σχετική επιχειρηματολογία και σημειώνοντας ότι αυτό που πρέπει να γίνει είναι να επαναρχίσουν οι συνομιλίες για λύση του Κυπριακού, επιφυλασσόμενος παράλληλα ότι σε μια τελική φάση των συνομιλιών η Ελληνοκυπριακή πλευρά μπορεί να παραχωρήσει πρόσθετες διασφαλίσεις, για να διασκεδαστεί οποιοσδήποτε φόβος, κυρίως σε ό,τι αφορά τα έσοδα από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου.
Σε περίπτωση σύγκλησης άτυπης πενταμερούς διάσκεψης, η ελληνοκυπριακή πλευρά θα ζητήσει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, διεκδικώντας τα σημεία του πλαισίου Γκουτέρες -με ή χωρίς επαναδιατύπωσή του από τον ίδιο τον ΓΓ του ΟΗΕ- ως συνέχεια των διαπραγματεύσεων από το σημείο που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η άτυπη πενταμερής θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο, στη Νέα Υόρκη μετά τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, επισημαίνοντας πως ναι μεν η ελληνοκυπριακή πλευρά θέτει ως προϋπόθεση για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων τον τερματισμό των τουρκικών προκλήσεων, αλλά εάν συγκληθεί άτυπη πενταμερής ο Πρόεδρος θα συμμετάσχει καθώς «δεν πρόκειται για συνομιλίες» αλλά για «άτυπη παραλλαγή» της συνάντησης με Ακιντζί και Λουτ (ειδική αντιπρόσωπο του ΓΓ του ΟΗΕ), προκειμένου να υπάρξει συνεννόηση για τη συνέχεια.
Προβληματισμός για τις δηλώσεις Τσαβούσογλου
Την ίδια ώρα, οι ίδιες πηγές εξέφραζαν προβληματισμό για το «timing» των χθεσινών δηλώσεων του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, καθώς γίνονται σε μια χρονική στιγμή που διαφαίνεται ότι μπορεί να γίνει μια προπαρασκευαστική συνάντηση, την οποία η Τουρκία παλαιότερα είχε αρνηθεί, με πρόσχημα τη συμμετοχή της ΕΕ.
«Οπότε αν τώρα είναι υποχρεωμένοι ή κρίνουν ότι θα πρέπει να προχωρήσουν και να πάμε σε μια τέτοια συνάντηση, μας προβληματίζει αν στο δρόμο ο κ. Τσαβούσογλου κάνει τέτοιες δηλώσεις», αναφέρθηκε σχετικά με τη δήλωση Τσαβούσογλου ότι οι διαπραγματεύσεις στο Κρανς Μοντανά ήταν οι τελευταίες για λύση ομοσπονδίας.
Επισημάνθηκε η τουρκική θέση ότι οι διαπραγματεύσεις δεν θα ξεκινήσουν από εκεί που έμειναν, με τις ίδιες πηγές να σημειώνουν τόσο την πάγια θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η πρόοδος που έχει επιτευχθεί, καθώς και ότι το να μην ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις από το σημείο που σταμάτησαν στο Κρανς Μοντανά «είναι ταυτόσημο του να πάμε για άλλες συζητήσεις», εκτός ομοσπονδίας.
Οι τελευταίες δηλώσεις Τσαβούσογλου δείχνουν ότι η Τουρκία δεν θέλει να φανεί με κανένα τρόπο ότι θέλει να οδηγήσει την άτυπη πενταμερή σε αδιέξοδο, λέχθηκε από τις ίδιες πηγές, εκτιμώντας πως επιδίωξη της Τουρκίας είναι να οδηγήσει τη διάσκεψη σε αδιέξοδο με επίρριψη ευθυνών στην ελληνοκυπριακή πλευρά.
Σε γραμμή Τουρκίας ο Ακιντζί
Προβληματισμός εκφράζεται και για τη στάση του κ. Ακιντζί, ο οποίος πρέπει να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του με την Τουρκία, με την ίδια πηγή να διερωτάται πώς θα προχωρήσει η διαδικασία εάν δεν μπορεί να πράξει αυτό που θέλει, υπενθυμίζοντας ότι ενώ ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είχε στείλει επιστολή στις 10 Ιουλίου στον ΓΓ του ΟΗΕ ζητώντας σύγκληση άτυπης πενταμερούς και στις 11 συμφώνησε με την κ. Λουτ να συναντηθούν στην Κύπρο στις αρχές Αυγούστου, εντούτοις στις 12 η κ. Λουτ ενημέρωσε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι ο κ. Ακιντζί δεν συναινεί στην πραγματοποίηση συνάντησης και μία μέρα αργότερα ο ίδιος έστειλε επιστολή στον ΓΓ του ΗΕ για το φυσικό αέριο.
Σε ό,τι αφορά τη θέση της Τουρκίας για μη εμπλοκή της ΕΕ, η ίδια πηγή εκτίμησε ότι μπορεί να πρόκειται για πρόσχημα που επικαλείται η Τουρκία προκειμένου να μην πραγματοποιηθεί η διάσκεψη, γνωρίζοντας ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά θα επιμείνει σε συμμετοχή της ΕΕ, όπως επίσης και η ίδια η ΕΕ.
Όπως επεσήμανε η ίδια πηγή, η μόνη διέξοδος είναι η κατάθεση των θέσεων της κάθε πλευράς στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων, προσθέτοντας πως αν υπάρχουν πιθανότητες η Τουρκία να διαπραγματευθεί πρέπει να πάμε να το δούμε, δεν υπάρχει άλλος τρόπος.
