«Περί μετάδοσης»: Κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο για τον κορωνοϊό

Η τεράστια υγειονομική και οικονομική κρίση του κορονοϊού έχει αποκτήσει ήδη το πρώτο της βιβλίο, το οποίο είναι από σήμερα Πέμπτη 9 Απριλίου διαθέσιμο και στην ελληνική αγορά (εννοείται μέσω της παραγγελίας στα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία εκδοτών και βιβλιοπωλών).

Ο συγγραφέας, κάθε άλλο παρά τυχαίο, είναι Ιταλός και έγραψε το «Περί μετάδοσης» («Nel contagio») μεταξύ 29 Φεβρουαρίου και 6 Μαρτίου στη Ρώμη, όταν η επίθεση της Covid-19 είχε αρχίσει ήδη να δείχνει τα δόντια της στην Ευρώπη με πρώτο μεγάλο στόχο της την Ιταλία.

Το «Περί μετάδοσης» (εκδόσεις Πατάκη) μεταφράστηκε ταυτοχρόνως σε 26 γλώσσες (η ελληνική μετάφραση ανήκει στη Σώτη Τριανταφύλλου) και τα συγγραφικά δικαιώματα θα διατεθούν στις υγειονομικές μονάδες που αγωνίζονται καθημερινά σε όλο τον κόσμο για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ο Τζορντάνο συνεργάζεται με την εφημερίδα Κοριέρε Ντελα Σέρα και το κείμενό του έχει τη ζωντάνια και την αμεσότητα του δημοσιογραφικού λόγου χωρίς να κρύβει τις λογοτεχνικές ικανότητες αλλά και την επιστημονική του κατάρτιση.

Ο Πάολο Tζορντάνο (Paolo Giordano) γεννήθηκε στο Τορίνο το 1982, σπούδασε Φυσική και έγινε διδάκτωρ στη Φυσική των Σωματιδίων, αλλά διεθνώς καθιερώθηκε με το μυθιστόρημά του «Η μοναξιά των πρώτων αριθμών», που πούλησε ένα εκατομμύριο αντίτυπα, μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες και απέσπασε τα βραβεία Strega και Campiello.

Ένα από τα πρώτα ζητήματα που θέτει ο Τζορντάνο είναι η μοναξιά και η μελαγχολία του εγκλεισμού, που κάνει τους ανθρώπους να ασφυκτιούν μέσα στα σπίτια τους και να αισθάνονται εύλογη δυσφορία για τον περιορισμό τους. Ο ιός, όμως, δεν παίζει με κανέναν, σπεύδει να διευκρινίσει ο Τζορντάνο, και επικαλείται γι' αυτό κάτι το οποίο έχει σχέση όχι μόνο με τις σπουδές του, αλλά και με τη λογοτεχνική του δουλειά - τα μαθηματικά:

«Η μόλυνση, ως αφηρημένη έννοια και σε ψυχρά μαθηματικά, είναι ένα μεγάλο παιχνίδι. Ένα νοσηρό παιχνίδι, παρ' όλα αυτά ένα παιχνίδι, με τους κανόνες του, τις στρατηγικές του, τους στόχους του (το πώς να μην αρρωστήσουμε) και προφανώς τους παίκτες του, εμάς. Είναι ένα παιχνίδι που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ''το δίλημμα της καραντίνας''».

Στην πραγματικότητα, βεβαίως, δεν υπάρχει δίλημμα, αλλά μία και μοναδική επιλογή: να μείνουμε μέσα μέχρι να χαράξει το πρώτο ελπιδοφόρο φως. Αυτό μας λέει και η σκληρή λογική των μαθηματικών: «Τα μαθηματικά δεν δείχνουν ποτέ ιδιαίτερη λεπταισθησία. Αποδίδουν αριθμητικές τιμές στην επιλογή του κάθε καλεσμένου, τις ταξινομούν σε έναν πίνακα και παρατηρούν τι συμβαίνει από τετραγωνάκι σε τετραγωνάκι.

Ποιος χάνει, ποιος κερδίζει. Στη συνέχεια, μας παρουσιάζουν ένα κάθε άλλο παρά διαισθητικό αποτέλεσμα: η καλύτερη επιλογή δεν είναι εκείνη που κάνουμε με μοναδικό κριτήριο το προσωπικό μας κέρδος. Κάνουμε την καλύτερη επιλογή όταν λαμβάνουμε υπόψη τόσο το κέρδος μας όσο και το κέρδος όλων των ανθρώπων γύρω μας. Εν συντομία: Σόρι, παιδιά, το πάρτι αναβάλλεται επ' αόριστον».

Ο Τζορντάνο δεν περιορίζεται στην επισήμανση των κινδύνων της μόλυνσης: μιλάει για τους οικονομικούς και τους ταξικούς περιορισμούς που ισχύουν για κάθε προσπάθεια και μέτρο προφύλαξης (αλλιώς προστατεύονται οι ευημερούντες και αλλιώς εκτίθενται οι παρεμποδισμένοι και οι αδύναμοι) και τονίζει τον ρόλο της παγκοσμιοποίησης σε πανδημίες όπως ο κορονοϊός.

Πανδημίες βασάνιζαν ανέκαθεν την ανθρωπότητα, αλλά η εποχή μας μοιάζει ιδιαιτέρως ευάλωτη τόσο ως προς την ταχύτητα και τον ρυθμό της μετάδοσης όσο και ως προς το μέγεθος της εξάπλωσής τους. Οι ιοί ταξιδεύουν στις ημέρες μας με το αεροπλάνο και κανένας δεν είναι σε θέση να τους βάλει φρένο.

Κι επειδή τα όσα λέγονται και γράφονται, παγκοσμίως και εν Ελλάδι, για ιούς οι οποίοι παρήχθησαν σε ερευνητικά εργαστήρια, και οι οποίοι για κάποιους λόγους (περισσότερο ή λιγότερο συνωμοσιολογικούς) ξέφυγαν από αυτά, ανήκουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, ο Τζορντάνο υπενθυμίζει τις σοβαρές οικολογικές διαταραχές που υπέστη ο πλανήτης τις τελευταίες δεκαετίες (φονικές πυρκαγιές και μαζικός αφανισμός των ζώων αποτελούν μόνο τα πολύ πρόσφατα παραδείγματα).

Και υπό αυτή την έννοια, ας έχουμε μονίμως κατά νουν πως οι μικροοργανισμοί είναι έτοιμοι να ανοίξουν τον δρόμο για το κακό με την πρώτη ευκαιρία. Ο ιός, ο οποιοσδήποτε ιός, δεν χρειάζεται να κατασκευαστεί σε εργαστήριο. Η φυσική διαταραχή, η οποιαδήποτε διαταραχή, φτάνει για να τον εκθρέψει και να τον στρέψει ασυγκράτητο εναντίον μας.