Tagesspiegel: Υπό την απειλή του φαινομένου του ντόμινο, στο θέμα των αποζημιώσεων

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Τσίπρας θέλει να ζητήσει από τη Γερμανία αποζημιώσεις για την κατοχή στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και δεν είναι μόνος στο θέμα αυτό, αναφέρει σε άρθρο γνώμης της, η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel.

Έστω και αν η γερμανική κυβέρνηση θεωρεί το ζήτημα λήξαν, διεθνολόγοι και ιστορικοί θεωρούν την υπόθεση λιγότερο σαφή. Κομβικό σημείο είναι η Συνθήκη του Λονδίνου για το χρέος του 1953, στην οποία υπάρχει το άρθρο 5, παράγραφος 2. Αυτό όριζε ότι η εξέταση των αιτημάτων για αποζημιώσεις αναβάλλεται μέχρι την σύναψη συμφωνίας ειρήνης με την Γερμανία. Στη συνέχεια, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας προσπάθησε να βρει διμερείς τελικές ρυθμίσεις. Έτσι, έγιναν συμφωνίες για αποζημιώσεις με δώδεκα δυτικά κράτη για «συγκεκριμένη ναζιστική αδικία». Η Ελλάδα έλαβε 115 εκατομμύρια δολάρια από την σύμβαση το 1960. Κατά την γερμανική κυβέρνηση «με αυτήν σύμβαση ρυθμίστηκε οριστικά και για την ελληνική πλευρά το ζήτημα των επανορθώσεων για τα αδικήματα των Ναζί», όπως τόνιζε ήδη το 2014 απαντώντας σε σχετικό ερώτημα της κοινοβουλευτικής ομάδας της Αριστεράς (Die Linke).

H Αθήνα βλέπει την αποζημίωση του 1960 μόνο ως μία πτυχή του θέματος, και επιμένει ότι με την Συνθήκη 2 + 4 του 1990 για την γερμανική ενοποίηση υφίσταται μια συμφωνία ειρήνης. Συνεπώς, το θέμα των επανορθώσεων, το οποίο αναβλήθηκε με την Συμφωνία του Λονδίνου του 1953, πρέπει να αποσαφηνιστεί οριστικά. Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να φοβάται μια αλυσιδωτή αντίδραση και τεράστιες απαιτήσεις σε περίπτωση νέων διαπραγματεύσεων. Σε τελευταία ανάλυση η υπόθεση θα μπορούσε να φτάσει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Αυτό που πρέπει να φοβάται ιδιαίτερα η γερμανική κυβέρνηση είναι ότι εάν το ζήτημα των επανορθώσεων ανακινηθεί σε μία περίπτωση, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ένα φαινόμενο ντόμινο. Γι αυτό και τονίζει διαρκώς ότι με τη Συνθήκη 2 + 4, έγινε «οριστική διευθέτηση των νομικών θεμάτων τα οποία προέκυψαν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» και ότι κατά την άποψη των τότε συμβληθέντων μερών, το ζήτημα των αποζημιώσεων δεν θα πρέπει πλέον να ρυθμιστεί. Η Ελλάδα όμως, και χώρες όπως η Πολωνία, δεν συμμετείχαν στη Συνθήκη και επομένως η ελληνική πλευρά δεν έχει παραιτηθεί από τις απαιτήσεις για επανορθώσεις. Η υπόθεση θα μπορούσε να έχει μια αρκετά ενδιαφέρουσα συνέχεια.