36 χρόνια χωρίς τον Νίκο Ξυλούρη (φωτογραφίες - βίντεο)
Ο Νίκος Ξυλούρης, Ψαρονίκος, γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 1936 στ' Ανώγεια, σε μία τυπική κρητική οικογένεια. Εκεί ψηλά στον Ψηλορείτη, θα μεγαλώσει με την κρητική παραδοσιακή μουσική και τον ήχο της λύρας να τον μαγεύει.
Αρχισε να γρατζουνά τη λύρα από νωρίς και ήδη στα δεκαπέντε του χρόνια έπαιζε με μεγάλη επιτυχία. Οι γονείς του, με προτροπή του δασκάλου που βλέπει το ταλέντο του, αγοράζουν μία καινούργια λύρα και αυτός αρχίζει να παίζει σε γλέντια, πανηγύρια και γάμους.
Στα 17 με όπλα τη λύρα και η φωνή του ζητά την ευχή της μάνας του, χαιρετά τα αγρίμια και το Ψηλορείτη και κατεβαίνει στο Ηράκλειο. Εκεί πιάνει δουλειά στο κέντρο “Κάστρο” και με τα λεφτά που παίρνει πληρώνει ίσα ίσα την κάμαρα που είχε νοικιάσει. Ο Ξυλούρης όμως, είχε να αντιμετωπίσει τη μουσική εκείνης της εποχής ευρωπαϊκά βαλς, ταγκό, ακούσματα που ήταν της μόδας, και τα οποία του ήταν παντελώς άγνωστα.
“…Εις τα ορεινά χωριά της Κρήτης δεν ημπορούσε να εισχωρήσει αυτό που εισχώρησε στις πόλεις… Εκεί χόρευαν ταγκά, βάλσα, ρούμπες, σάμπες και είμαστε υποχρεωμένοι να τα μάθουμε αυτά τα τραγούδια, να τα παίζουμε στα πανηγύρια και στους γάμους, για να μπορούμε να ζήσουμε και μεις, να βγάλουμε τα έξοδά μας και να τους κάνουμε σιγά-σιγά ν’αλλάξουνε και ν’αγαπήσουνε την Κρητική μουσική…”
Τα οικονομικά του δεν πήγαιναν καλά, οι καλοί φίλοι όμως που είχε αποκτήσει στο Ηράκλειο τον βοηθούν οργανώνοντας γλέντια. Ετσι ο Νίκος σιγά -σιγά άρχισε να γίνεται γνωστός στο ευρύ κοινό και να κερδίζει όλο και πιο πολλά χρήματα, βέβαια δεν δούλευε μόνο για τα χρήματα και όπου δεν είχαν να τον πληρώσουν καθόταν με το παραπάνω λέγοντας : "Αυτοί έχουν περισσότερη ανάγκη για να γλεντήσουν".
Σε ένα γλέντι, στο Βενεράτο το 1958, γνώρισε την μέλλουσα γυναίκα του, την Ουρανία.
Ερωτεύονται και κλέβονται. Μαζί θα αποκτήσουν δύο παιδιά, τον Γιώργο και την Ρηνιώ.
Αποφασίζουν να εγκατασταθούν στο Ηράκλειο. Ο Νίκος συνεχίζει την ανοδική του πορεία και τον Νοέμβριο του 1958 βγάζει τον πρώτο του δίσκο με την εταιρία “Οντεόν” που έχει τίτλο “Μια μαυροφόρα που περνά”. Η αμοιβή του ; 150 δραχμές. Ο δίσκος είχε επιτυχία και έτσι η εταιρία του τον βοηθάει να κάνει κι άλλους δίσκους, βγάζοντας τον από τις δύσκολες μέρες. Σιγά-σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο “Μια μαυροφόρα που περνά”.
Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1960 γεννήθηκε ο γιος του Γιώργος και το 1966 η κόρη του Ρηνιώ. Την χρονιά της γέννησης τη κόρης του κέρδισε και το πρώτο βραβείο σε ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σαν Ρέμο παίζοντας με τη λύρα του ένα συρτάκι. Την επόμενη χρονιά άνοιξε στο Ηράκλειο το μουσικό κέντρο “Ερωτόκριτος” και πλέον δεν ανησυχεί για την επιβίωση του.
Το 1969 μετά από συμβουλή της εταιρείας του, της Columbia, ανεβαίνει στην Αθήνα για να τραγουδίσει σε νυκτερινά κέντρα. Εκεί θα τον γνωρίσει όχι μόνο ο κόσμος της Αθήνας αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Ο κόσμος θα αγαπήσει τον Ξυλούρη και μαζί του την κρητική μουσική.
Τραγούδησε μεγάλες επιτυχίες όπως «Στο πρώτο βήμα της ζωής», «Καλημερίζω το στενό», «Πάψε να ζείς με όνειρα» και άλλα. Μαζί με τον Γιάννη Μαρκόπουλο θα πεί τα «Ριζίτικα» και την «Ιφιγένεια».
Ο έρωτας για την Ουρανία και η "κλεψά"
Ο Νίκος Ξυλούρης και η σύζυγός του Ουρανία έζησαν έναν δυνατό και περιπετειώδη έρωτα. Γνωρίστηκαν σε ένα κρητικό γλέντι στο Βενεράτο και εκείνη η πρώτη συνάντηση έμελε να είναι καθοριστική για τη ζωή και των δυο. Ο γάμος έγινε με δυσκολία, καθώς ακόμα και ο παπάς σεβόμενος τα αυστηρά ήθη της εποχής, δεν ήθελε στην αρχή να ευλογήσει τον «παράνομο» γάμο. Οι δύο νέοι με την πράξη τους δεν είχαν προσβάλει μόνο την οικογένεια της Ουρανίας, αλλά και ολόκληρη την τοπική κοινωνία του Βενεράτου. Ο έρωτας όμως του ζευγαριού ήταν τόσο δυνατός, ώστε μετά από λίγο καιρό πείστηκαν ακόμα και οι πιο δύσπιστοι. Ο πατέρας της Ουρανίας υπέγραψε τα χαρτιά του γάμου, δίνοντας επίσημα τη συγκατάθεσή του. Παρότι υπέγραψε, συνέχισε να μη μιλάει στην κόρη του και χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να αποκατασταθεί η σχέση τους...
Δείτε το βίντεο από τη Μηχανή του Χρόνου
Ύστερα από ταλαιπωρία ενός χρόνου με την επάρατη νόσο, ο Νίκος Ξυλούρης φεύγει για πάντα από τη ζωή, στις 8 Φεβρουαρίου του 1980.
Στις 9 Φεβρουαρίου κηδεύεται και χιλιάδες κόσμου, επώνυμοι και ανώνυμοι, τον αποχαιρετούν με δάκρια στα μάτια
Ο Νίκος Ξυλούρης σε τηλεοπτική εκπομπή το 1977 από το αρχείο του Κώστα Χαρδαβέλα
Και μια... "ευρωπαϊκή" εμφάνιση του Νίκου Ξυλούρη
Ο Νίκος Ξυλούρης, παληκαράκι 25 ετών, με κοστούμι και κοντά μαλλιά, παίζει λύρα σε ταβέρνα του Ηρακλείου, το 1961.
Το βίντεο είναι του χρήση John Sooklaris
πηγές: Μηχανή του Χρόνου, wikipedia, sansimera.gr
