66 χρόνια από την απαγωγή που έφτασε την Κρήτη μια ανάσα από τον εμφύλιο

Εξήντα έξι χρόνια (20 Αυγούστου 1950) συμπληρώνονται σήμερα από την περιβόητη «απαγωγή της Τασούλας» που έφτασε την Κρήτη σε απόσταση αναπνοής από την εμφύλια σύρραξη. 
Η ιστορια απαγωγής της Τασούλας. Το 1950 ο Κώστας Κεφαλογιάννης, αδελφός του βουλευτή Μανόλη Κεφαλογιάννη, "κλέβει" την Τασούλα. Ένας εμφύλιος πόλεμος ξεκινάει, γιατί η Τασούλα ήταν κόρη του Γιώργη Πετρακογιώργη. Πολιτικά πρόσωπα πήραν μέρος για την έρευση της Τασούλας στις σπηλιές του Ψηλορείτη, η προσπάθειά τους όμως δεν είχε αποτέλεσμα.

O Kώστας Kεφαλογιάννης ή Kουντόκωστας, ο ηρωικός αντάρτης της ομάδας Aνωγείων επί Kατοχής, "έκλεψε" στις 20 Αυγούστου 1950, την Tασούλα Πετρακογιώργη, την τρίτη κόρη του πιο σημαντικού ίσως αρχηγού της Αντίστασης στην Kρήτη.

Στη φωτογραφία απεικονίζεται η Τασούλα Πετρακογιώργη και δίπλα της κάθεται ο Κώστας Κεφαλογιάννης

Η απόφαση των «Κεφαλογιάννηδων» έγινε αφορμή για να αρθούν 9 άρθρα του Συντάγματος, να επιβληθεί στρατιωτικός νόμος στην Κρήτη, να επικηρυχθεί ο απαγωγέας ως ... ληστής, αλλά και να γίνει προληπτική λογοκρισία του Τύπου, και αφορμή να στραφούν τα φώτα της δημοσιότητας στον Μυλοπόταμο. 

Ήταν η πρώτη φορά που έγινε ευρέως γνωστό ότι στην περιοχή διαφόρων ειδών επιθυμίες είναι δυνατόν να επιβάλλονται διά των όπλων.

Γράφτηκαν δύο βιβλία με έσχατο εκείνο της Ρέας Γαλανάκη. Το γεγονός προκάλεσε το διεθνές ενδιαφέρον από τα ειδησεογραφικά πρακτορεία που μετέδιδαν συστηματικά τις εξελίξεις για το θέμα (κατά πολύ εκτενέστερα από τις σημερινές ανταποκρίσεις του «Ρόιτερ» και των άλλων). 

Απεικονίζεται ο Κώστας Κεφαλογιάννης μαζί με ένα φίλο του στρατιώτη 

Σύμφωνα με τον Τάσο Κοντογιαννίδη, συγγραφέα ενός από τα βιβλία που έχουν γραφεί για την απαγωγή (το άλλο είναι της Ρέας Γαλανάκη),

Απεικονίζεται η εφημερίδα "Ακρόπολις" και πρωτοσέλιδο έχει την απαγωγή της Τασούλας

η εξέλιξη της απαγωγής παιζόταν σε γραφείο στοιχημάτων του Λονδίνου: 2 προς 1,5 ο γάμος, 7 προς 1 ο χωρισμός και 3 προς 1 η εμφύλια σύρραξη!  

Απεικονίζεται ο Κουντόκωστας με τη μητέρα του Ζφειρένια.

Όπως όλοι οι Ανωγειανοί, ο Κώστας Κεφαλογιάννης είχε το δικό του ψευδώνυμο: Κουντόκωστας. Ο αδελφός του Μανόλης ήταν βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος. 

Απεικονίζεται ο Μανόλης Κεφαλογιάννης

Ο Κουντόκωστας και η οικογένειά του συμφωνούν με την απαγωγή, τη χρονική περίοδο κατά την οποία οι κεντρώοι πολιτικοί προσπαθούν να επικρατήσουν σχηματίζοντας συμμαχικές κυβερνήσεις.

Απεικονίζεται το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Πατρις με αναφορά στην απαγωγή της Τασούλας

Απεικονίζεται ο Γιώργης Πετρακογιώργης

Πατέρας της Τασούλας είναι ο βουλευτής των Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου, Γιώργης Πετρακογιώργης. Ήταν οπλαρχηγός κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, ένας από τους πιο δυναμικούς αρχηγούς της Αντίστασης στην Κρήτη.

Απεικονίζεται η Τασούλα πάνω σε ένα ποδήλατο στις Μοίρες και έχει αγκαλιά ένα κοριτσάκι

Ο απαγωγέας, σφόδρα ερωτευμένος με την Τασούλα αποφασίζει να την «κλέψει» ένα βράδυ όταν μαθαίνει ότι της κάνουν προξενιό. 

Απεικονίζεται η Τασούλα σε σχολική εκδρομή στη Μεσαρά

Καθώς η Τασούλα με την παρέα της έβγαινε από τον κινηματογράφο «Οασις», την άρπαξε με άλλους πέντε οπλοφόρους και την μετέφερε με νοικιασμένο αυτοκίνητο και οδηγό στον Ψηλορείτη.

Ο Κεφαλογιάννης, ψηλός, γεροδεμένος, με πράσινα μάτια, παλικάρι με τα όλα του, το καμάρι των Ανωγείων. 

Απεικονίζεται η Τασούλα με συμμαθήτριές της στο σχολείο

Απεικονίζεται ο γιατρός, ο Σταυρακάκης, αυτόπτης μάρτυρας στην απαγωγή της Τασούλας

Ο πατέρας της μόλις μαθαίνει την απαγωγή της εξοργίζεται.
Αξιώνει από τις αστυνομικές Αρχές και τον μόλις ορκισθέντα πρωθυπουργό Σοφοκλή Βενιζέλο να βρει και να συλλάβει τον απαγωγέα και να του φέρουν πίσω το κορίτσι.

Ο έρωτας, που εξυμνείται στην Κρήτη, μπαίνει τη φορά αυτή στο στόχαστρο και επικηρύσσεται!

Ελάφι και τίγρη του Ψηλορείτη τον αποκαλούσαν οι Άγγλοι στην Κατοχή. Εξαιτίας του, λένε οι χωριανοί του, τ΄ Ανώγεια δεν γνώρισαν εμφύλιο πόλεμο. 

Η υπόθεση ήταν κάτι παραπάνω από απλώς οικογενειακή... Ο Πετρακογιώργης «αστράφτει και βροντάει» για την απαγωγή της θυγατέρας του, θεωρώντας τη βαριά προσβολή. 

Απεικονίζεται ο Μανόλης Παντουβάς, που βοήθησε τον Πετρακογιώργη παραμερίζοντας παλιές μεταξύ τους έχθρες

Οι οπαδοί του Πετρακογιώργη ξεσηκώνονται. Μαζί τους και πολλοί Κρητικοί που πήραν μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Πραγματοποιούν μεγάλο συλλαλητήριο στο Ηράκλειο στο οποίο εκδίδεται και ψήφισμα που στέλνεται στον πρωθυπουργό. 

Οι αστυνομικές Αρχές αρχίζουν να ανησυχούν όταν πληροφορούνται οτι περίπου χίλιοι οπλισμένοι πετρακογιωργικοί ετοιμάζονται να εκστρατεύσουν στα Ανώγεια για να συλλάβουν τον απαγωγέα και να απελευθερώσουν την Τασούλα.

Μόλις το μαθαίνουν οι Ανωγειανοί ξεσηκώνονται κι εκείνοι. Κτυπούν τις καμπάνες και πιάνουν θέσεις μάχης. Μαζί τους και οι γυναίκες που φανατίζονται ακόμα περισσότερο. Αρκούσε η πρώτη πιστολιά, οι άλλες που θ’ ακολουθούσαν δεν θα είχαν σταματημό.

Οι εφημερίδες της εποχής αρχίζουν και γράφουν λίγες ημέρες μετά. Με τίτλο «Ο Νέος Τρωικός Πόλεμος» στην πρώτη σελίδα, το «Εθνος» της 25ης Αυγούστου 1950 σχολιάζει:

Αφιέρωμα στην εφημερίδα Ακρόπολις για την απαγωγή της Τασούλας

«...Η σύγχρονος Ελλάς συνεχίζει την... παράδοσιν της αρχαίας... Οι αδιάλλακτοι εν προκειμένω -που παίζουν άλλωστε ρόλο και εις την δημόσιαν ζωήν- ας λάβουν υπ όψιν και αυτήν την πλευράν της υποθέσεως - πλην του κινδύνου να προκαλέσουν εμφύλιον σπαραγμόν εις την Κρήτη».

Ο Σοφοκλής Βενιζέλος προσπαθεί να βρει αναίμακτη λύση αλλά σκοντάφτει στις πιέσεις που δέχεται και από τις δυο πλευρές. Του καταλογίζεται αδυναμία στη διαχείριση της κρίσης. 

Και είναι γεγονός πως τον Βενιζέλο εκείνο το διάστημα βασάνιζαν πολύ μεγάλα και ακανθώδη προβλήματα για τα οποία έπρεπε να πάρει αποφάσεις. Μία από αυτές ήταν και η αποστολή στον πόλεμο της Κορέας εκστρατευτικού σώματος.

Ο Βενιζέλος συναντήθηκε ακόμα και με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κώστα Τσαλδάρη για να βρουν λύση. Ο Τσαλδάρης πρότεινε στον Βενιζέλο να γίνουν και οι δύο κουμπάροι του ζευγαριού και με τον τρόπο αυτό θα ηρεμούσαν τα πράγματα στην Κρήτη. 

Δεν συμφώνησε ο Βενιζέλος γιατί ήξερε οτι ο πατέρας της κοπέλας και βουλευτής του κόμματός του, Πετρακογιώργης, θα αντιδρούσε σκληρά και ίσως τον έφερνε σε δύσκολη θέση όπως και έγινε αργότερα με την παραίτησή του απο το βουλευτικό αξίωμα.

Στις 26 Αυγούστου πια οι τίτλοι είναι πηχυαίοι: «Διετάχθη σύλληψις  του Κεφαλογιάννη - Θα αφοπλισθούν αι ένοπλοι δυνάμεις», λέει η «Ελευθερία». 

«Ήρχισεν η εκστρατεία προς ανακάλυψιν του κρησφύγετου του Κεφαλογιάννη και της Τασούλας», γράφει το «Έθνος». Λίγες ημέρες μετά η κυβέρνηση επέβαλε λογοκρισία, σε μια προσπάθεια να ελέγξει την κρίση.

Στην υπόθεση αναμίχθηκε ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, ο Εγγλέζος αξιωματικός που μετείχε στην Αντίσταση κατά των Γερμανών στην Κρήτη και γνώριζε πολύ καλά τόσο τον Πετρακογιώργη όσο και τον Κ. Κεφαλογιάννη γιατί είχαν συνεργασθεί στην απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Κράιπε. Τους έστειλε επιστολές και τους ζητούσε να βρουν λύση. 

Το ίδιο έκανε και ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Σπυρίδων. 

Απεικονίζεται ο Κώστας και η Τασούλα

Το ζευγάρι, μετά από καταδίωξη ένδεκα ημερών στον Ψηλορείτη πήγε στη μονή Δισκουρίου και ελέχθη πως παντρεύτηκε.

Ο Πετρακογιώργης αρνείται να δεχθεί τον γάμο και ετοιμάζει τους άντρες του για πόλεμο. 

Απεικονίζεται ο Μανόλης Σπιθούρης ή Ταμπακομανώλης της Αντίστασης. Φίλος του Κουντόκωστα, ο οποίος τον έσωσε από βέβαιο θάνατο στο σαμποτάζ της Δαμάστας
 

Απεικονίζεται ο κουμπάρος του ζευγαριού Μιχάλης Χνάρης

Ο Βενιζέλος συγκάλεσε τότε το υπουργικό συμβούλιο και πήρε - οπως χαρακτηρίστηκαν τότε – ακραίες αποφάσεις. 

Κήρυξε στην Κρήτη Στρατιωτικό Νόμο, ανέστειλε την ισχύ 9 άρθρων του Συντάγματος, επέβαλε λογοκρισία στον Τύπο και περιορισμό της κυκλοφορίας στα Ανώγεια.

Οι τοπικές Αρχές έφτασαν σε ακόμα πιο ακραίο σημείο, να επικηρύξουν τον Κεφαλογιάννη ως ληστή!

Κι ενώ οι δυο παρατάξεις έχουν πάρει θέσεις μάχης ο στρατάρχης Παπάγος στέλνει για να βοηθήσουν την χωροφυλακή δύο τάγματα στην Κρήτη, ένα τάγμα της Χωροφυλακής κι ένα τάγμα Στρατού, τα οποία εγκαταστάθηκαν στον Ψηλορείτη, κηρύσσοντάς τον «Νεκρή Ζώνη». 

Σχεδόν 2000 άνδρες κυκλώνουν τον Ψηλορείτη να βρουν τον Κεφαλογιάννη αλλά δεν μπορούν. Ο Ψηλορείτης είναι γεμάτος από σπηλιές και λαγούμια και οι άπειροι χωροφύλακες και στρατιώτες είναι αδύνατο να τον βρουν.

Μετά την αναχώρηση του Κώστα και της Τασούλας, ο νέος υπουργός Εθνικής Αμυνας Κώσνταντίνος Καραμανλής απέσυρε τους στρατιώτες από τα Ανώγεια.

Άλλωστε ο Κεφαλογιάννης, με τη μεγάλη και ανεκτίμητη προσφορά στ’ Ανώγεια, που πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και συμμετείχε στην απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Κράιπε, ήξερε απ’ έξω και ανακατωτά όλη την περιοχή. 

Μαζί του για σύμμαχους είχε όλους τους Ανωγειανούς που τον βοηθούσαν. Σ’ αυτόν είχαν εμπιστευθεί οι Άγγλοι την φρούρηση του Κράιπε, κι αυτός είναι εκείνος που τον μετέφερε με κλεμμένο μουλάρι από τους Ιταλούς στη θάλασσα για να τον μεταφέρουν στο Κάιρο.

Η έρευνα για τον εντοπισμό του ζευγαριού παραμένει άκαρπη.

Το ζευγάρι παραδόθηκε τελικά στον αρχηγό της Χωροφυλακής Σμπώκο για να τελειώσει η ομηρεία της περιοχής, που ήταν ζωσμένη από δύο χιλιάδες στρατιώτες και χωροφύλακες.

Υπάρχουν πολλά γεγονότα που τα αναφέρουμε επιγραμματικά όπως, η  μεταφορά του ζευγαριού στην Αθήνα αεροπορικώς, 

η... λαϊκή υποδοχή που επεφύλαξαν οι Αθηναίοι στην Τασούλα και τον Κεφαλογιάννη, 

η φιλοξενία στο σπίτι του αρχιεπισκόπου Αθηνών, η σύλληψη για... οπλοφορία του Κεφαλογιάννη, 

Ο Κώστας και η Τασούλας στο σπίτι του Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος στο Ψυχικό.

η επεισοδιακή δίκη του και η καταδίκη του σε φυλάκιση δύο ετών για σύσταση συμμορίας και οπλοφορία 

Ο Μητροπολίτης Ευγένιος και ο Δήμαρχος Ηρακλείου Βογιατζάκης μεταβαίνουν στην Αθήνα για να πιέσουν τον Βενιζέλο να δώσει την Τασούλα στον πατέρα της.

και ο εγκλεισμός  του στις αγροτικές φυλακές Τίρυνθας.

Ο Κώστας ταϊζει τις γαλοπούλες στις αγροτικές φυλακές της Τίρυνθας.

Όλο το διάστημα που ο άντρας της είναι στη φυλακή, η Τασούλα περιμένει. 

Η Τασούλα και η μητέρα του Κώστα περιμένουν την ώρα του επισκεπτηρίου.

Δεν θα χωρίσουν παρά 3 μήνες μετά την αποφυλάκισή του, 

οπότε θα πάρουν διαζύγιο, θα βρουν νέους συντρόφους, με τους οποίους θα αποκτήσουν παιδιά και δεν θα ξανασυναντηθούν πια ποτέ ξανά έως το θάνατό τους.

Η Τασούλα σε μεγάλη ηλικία

Πηγές: ethnos.gr, patris.gr

Τάσος Κοντογιαννίδης/ Η απαγωγή της Τασούλας/ Εκδόσεις Άγκυρα