Κρήτη: Σε ποιες παραλίες γεννούν οι χελώνες Καρέτα - Καρέτα

Στις 23 Μαΐου γιορτάζεται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Χελώνας. Ο εορτασμός ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και αποκτά χρόνο με το χρόνο παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς η χελώνα αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες και απειλείται με εξαφάνιση.
 Στην Ελλάδα, τα φώτα της δημοσιότητας τραβούν οι θαλάσσιες χελώνες «Καρέτα-Καρέτα». Στη χώρα μας ωοτοκεί ο μεγαλύτερος πληθυσμός της Μεσογείου και βρίσκεται υπό την απειλή της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Την προστασία των θαλάσσιων χελωνών στην Ελλάδα έχει αναλάβει εδώ και 25 χρόνια η μη κυβερνητική οργάνωση «Αρχέλων».
 Με τους εθελοντές της απ' όλο τον κόσμο, οργανώνει προγράμματα στις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας των χελωνών σε Κρήτη Ζάκυνθο και Πελοπόννησο, με σκοπό τη μελέτη και προστασία τους.

Η οργάνωση διατηρεί από το 1994 «νοσοκομείο» θαλάσσιων χελωνών στη Γλυφάδα για την περίθαλψη και την επανένταξή τους στο φυσικό τους περιβάλλον.

Στην Κρήτη η πρώτη φωλιά

Η πρώτη φωλιά θαλάσσιας χελώνας Καρέτα-Καρέτα στην Κρήτη βρέθηκε και μαρκαρίστηκε στα Χανιά και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της παραλίας ωοτοκίας Κολυμπαρίου από τους εθελοντές του «Αρχέλων».
Η συγκεκριμένη περιοχή ωοτοκίας παρακολουθείται και προστατεύεται από τον Αύγουστο του 2009 με την εθελοντική υποστήριξη κατοίκων της ομάδας «ISKA Group», που είναι άνθρωποι από όλο τον κόσμο οι οποίοι έχουν κάνει μόνιμο τόπο κατοικίας τους το Κολυμπάρι.
 

Οι παραλίες ωοτοκίας της Κρήτης έχουν υποβαθμιστεί αρκετά εξαιτίας της άναρχης τουριστικής ανάπτυξης τις δεκαετίες του '80 και του '90. Υπάρχει έντονη διάβρωση εξαιτίας της καταστροφής των αμμόλοφων, με αποτέλεσμα σε ορισμένα σημεία να τείνει η παραλία να εξαφανιστεί.
Επιπλέον παράγοντες της υποβάθμισης των παραλιών ωοτοκίας είναι ο μεγάλος αριθμός ομπρελών και σαιζλόνγκ  -που δεν συγκεντρώνονται στο πίσω μέρος της παραλίας κατά τη διάρκεια της νύχτας- που δυσχεραίνει την πρόσβαση των χελωνών σε σημεία κατάλληλα για τις φωλιές τους, ενώ η έντονη φωτορρύπανση προκαλεί μεγάλη θνησιμότητα στα χελωνάκια εξαιτίας του αποπροσανατολισμού τους.
 

Ταυτόχρονα, μια μεγάλη απειλή έρχεται από τη θάλασσα, αφού κάθε χρόνο αρκετές χελώνες αναφέρονται νεκρές ή τραυματισμένες, κυρίως εξαιτίας της τυχαίας τους σύλληψης σε αλιευτικά εργαλεία. Δεν είναι και τόσο παράξενο λοιπόν που είναι πλέον εμφανής η πτωτική τάση των φωλιών στο Ρέθυμνο και τα Χανιά, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία τους.

Ο «Αρχέλων» εργάζεται συστηματικά στη Κρήτη από το 1989, συλλέγοντας στοιχεία ωοτοκίας και προστατεύοντας τις φωλιές που κινδυνεύουν, αλλά και ενημερώνοντας το κοινό. Η εργασία στο πεδίο, που γίνεται με άδεια του υπουργείου, διεξάγεται από εκπαιδευμένους εθελοντές που έρχονται για το σκοπό αυτό από πολλές χώρες του κόσμου και υποστηρίζεται από τις τοπικές αρχές και οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Τρεις παραλίες ωοτοκίας στην Κρήτη
 
Η Κρήτη φιλοξενεί τρεις πολύ σημαντικές παραλίες ωοτοκίας για τις Καρέτα - Καρέτα στο Ρέθυμνο, τα Χανιά και τον Κόλπο της Μεσαράς.
 Ομως, παρόλο που οι περιοχές αυτές είναι σημαντικές σε Μεσογειακό επίπεδο και το μεγαλύτερο μέρος τους έχει περιληφθεί -δικαίως- στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA, παραμένουν χωρίς κανένα νομικό καθεστώς προστασίας, αντιμετωπίζοντας σημαντικά ζητήματα που απειλούν το μέλλον τους, σύμφωνα με ανακοίνωση του «Αρχέλων».
 

Σημειώνεται ότι οι χελώνες που αναπαράγονται στο Ρέθυμνο, τα Χανιά και τον Κόλπο της Μεσαράς αποτελούν ιδιαίτερους και ανεξάρτητους πληθυσμούς μεταξύ τους και δεν έχουν σχέση με τους πληθυσμούς της Ζακύνθου ή του Κυπαρισσιακού Κόλπου.
Αυτό διαπιστώθηκε με το μακροχρόνιο πρόγραμμα μαρκαρίσματος που διενεργεί ο «Αρχέλων».
 

Πράγματι, οι χελώνες από την κάθε περιοχή, παρόλο που κάνουν μεγάλες μεταναστεύσεις μέχρι τη βόρεια Αδριατική και τη Τυνησία, επιστρέφουν πάντα για ωοτοκία στην ίδια περιοχή όπου ωοτόκησαν και την προηγούμενη φορά και όπου πιθανόν εκκολάφθηκαν ως χελωνάκια.