Το πρώτο σενάριο κατανομής των ενισχύσεων με τη νέα ΚΑΠ πρόκρινε τελικώς το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΑΣΕΓΕΣ και η συγκεκριμένη πρόταση έχει ήδη φτάσει στο πρωθυπουργικό γραφείο. Τι σημαίνει όμως πρακτικά για τους αγρότες η υιοθέτηση του πρώτου σεναρίου της εμπεριστατωμένης μελέτης των υπηρεσιών της ΠΑΣΕΓΕΣ;
Στο σενάριο, λοιπόν, αυτό η χώρα θεωρείται ως μια ενιαία περιφέρεια, στην οποία όλα τα δικαιώματα ενίσχυσης που θα ενεργοποιηθούν το 2019 θα έχουν την ίδια μοναδιαία αξία.
Σύμφωνα με τις παραδοχές και επιλογές και με βάση τα μεγέθη των εν δυνάμει επιλέξιμων για ενίσχυση εκτάσεων, υπολογίζεται η “αρχική” και η “τελική” μοναδιαία αξία δικαιώματος στο διάστημα της αναφερόμενης πενταετίας για κάθε “περιφέρεια” σεναρίου, δηλαδή για τις Αυτοδιοικητικές Περιφέρειες της χώρας.
Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι
Όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων του σεναρίου αυτού, κερδισμένες θεωρούνται πέντε Αυτοδιοικητικές Περιφέρειες της χώρας, ενώ απώλειες καταγράφονται στις υπόλοιπες.
Συγκεκριμένα, τώρα, το σενάριο ευνοεί τη Περιφέρεια Ηπείρου, στην οποία οι άμεσες ενισχύσεις αυξάνονται, σε σχέση με το αρχικό επίπεδό τους, κατά 56% περίπου και ακολουθούν με θετικά ποσοστά οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου (39%), Βορείου Αιγαίου (32%), Δυτικής Μακεδονίας (17%) και Αττικής.
Από την άλλη πλευρά, μειώσεις σημειώνονται στις υπόλοιπες οκτώ Περιφέρειες.
Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στην Περιφέρεια Κρήτης (-15%) και ακολουθούν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Στερεάς Ελλάδος (-10% περίπου), τα Ιόνια και η Πελοπόννησος (-9% περίπου), η Θεσσαλία και η Δυτική Ελλάδα (-5% περίπου) και η Ανατ. Μακεδονία-Θράκη (-2,6%).
Σε επίπεδο Νομών το σενάριο είναι ευνοϊκό σε 24 περιπτώσεις. Η ευνοϊκότερη μεταβολή αναφέρεται στο Νομό Χίου, όπου οι άμεσες ενισχύσεις, σε σχέση με το αρχικό επίπεδό τους, υπερδιπλασιάζονται (αύξηση κατά 214%), ενώ ιδιαίτερα σημαντικές αυξήσεις σημειώνονται στους Νομούς Ιωαννίνων, Κεφαλληνίας και Ευρυτανίας (134%, 92% και 90% αντίστοιχα).
Ακολουθούν οι Νομοί Θεσπρωτίας και Κυκλάδων με σημαντική αύξηση (63% και 61% αντίστοιχα), ενώ σε δέκα ακόμη περιπτώσεις προκύπτουν αυξήσεις που κυμαίνονται από 20% έως και 39%. Μικρότερη θετική μεταβολή σημειώνεται σε οκτώ Νομούς που ακολουθούν, με την ελάχιστη αύξηση να καταγράφεται στο Νομό Χαλκιδικής (2%).
Για συγκριτικούς λόγους υπενθυμίζεται ότι ο Νομός Χίου παρουσιάζει τη μικρότερη μέση αξία ιστορικών δικαιωμάτων σε επίπεδο χώρας (105 €/εκτάριο). Μικρά μεγέθη μέσης αξίας ιστορικών δικαιωμάτων αναλογούν επίσης στους Νομούς Ιωαννίνων και Κεφαλληνίας και Ευρυτανίας, των οποίων οι ενισχύσεις ευνοούνται σημαντικά με το αναφερόμενο σενάριο.
Αρνητική εξέλιξη παρουσιάζεται σε 27 Νομούς, με τη μεγαλύτερη απώλεια να σημειώνεται σε δύο Νομούς των Ιονίων, στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο, με μειώσεις που αντιστοιχούν στο επίπεδο του 25% και πλέον.
Ακολουθούν το Ηράκλειο και η Μεσσηνία, με αρνητική μεταβολή που κυμαίνεται από 21 έως 20%.
Σε επόμενη κατάταξη, με μειώσεις που κυμαίνονται από 10 έως 20% περιλαμβάνονται, με φθίνουσα σειρά, δέκα Νομοί (Φθιώτιδα, Καρδίτσα, Πιερία, Ημαθία, Λασίθι, Ηλεία, Βοιωτία, Κορινθία, Σέρρες, Ροδόπη), ενώ ακολουθούν δεκατρείς Νομοί, στους οποίους οι απώλειες περιορίζονται σε ποσοστά μικρότερα του 10%.
Σημειώνεται ότι μεταξύ των Νομών που υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες περιλαμβάνεται η Ζάκυνθος, το Ηράκλειο και η Κέρκυρα, στους οποίους η μέση αξία ιστορικών δικαιωμάτων παρουσιάζει την υψηλότερη θετική απόκλιση από το μέσο όρο της χώρας.
Επίσης, το σενάριο αυτό ανατρέπει την εικόνα σε αρκετούς Νομούς με μέση αξία ιστορικών δικαιωμάτων σημαντικά υψηλότερη του μέσου όρου της χώρας, όπως στην Πιερία, στη Μεσσηνία, στην Κορινθία, στην Καρδίτσα, στη Φθιώτιδα, στο Ρέθυμνο, στην Ηλεία κ.α.
Το ποσό σύγκλισης του σεναρίου αυτού, όπως προσδιορίζεται σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν προηγούμενα, υπολογίζεται στο ύψος των 755 εκατ. ευρώ, μέγεθος που αντιστοιχεί σε ποσοστό της τάξεως του 7,6% περίπου.
Σημαντική, επίσης, διαφοροποίηση επέρχεται ως προς τους πόρους που μεταφέρονται από τις καλλιεργούμενες εκτάσεις στους βοσκότοπους, όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων του σεναρίου αυτού.
Ειδικότερα, από ένα αρχικό επίπεδο ενισχύσεων που αφορούν στους βοσκότοπους, που υπολογίζεται στο ύψος των 320 εκατ. ευρώ περίπου, η αξία των δικαιωμάτων τους το 2019 ανέρχεται σε 518 εκατ. ευρώ.
«Πρόκειται για ποσοστιαία αύξηση της τάξεως του 62% περίπου», επισημαίνεται στη μελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ.
Η αύξηση αυτή είναι αναμενόμενη καθώς οι αξίες των δικαιωμάτων τόσο των καλλιεργούμενων εκτάσεων όσο και των βοσκοτόπων συγκλίνουν προς μία ενιαία τιμή. Το σενάριο αυτό θεωρείται από τα πλέον “αναδιανεμητικά” καθώς αμβλύνει τις ιστορικές διαφορές των δικαιωμάτων με όποια κριτήρια και αν δημιουργήθηκαν αυτές, διοικητικά ή αγρονομικά.
