Καθώς οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα της παραγωγής τροφίμων αυξάνονται συνεχώς, μια ευρωπαϊκή ομάδα ειδικών σε θέματα υδατοκαλλιεργειών, θα ξεκινήσει μια μελέτη διάρκειας τεσσάρων ετών και ύψους χρηματοδότησης περίπου 7.000.000 €, από το πρόγραμμα Horizon 2020, Research and Innovation Action, της Ε Ε, για να προσεγγίσει με ένα νέο τρόπο και να δημιουργήσει νέα μοντέλα στηρίζοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου.
Το πρόγραμμα «Εργαλεία για την αξιολόγηση και τον σχεδιασμό Αειφόρου Υδατοκαλλιέργειας» και διακριτικό τίτλο TAPAS, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Stirling στη Σκωτία, θα αναπτύξει εργαλεία και πρακτικές διαχείρισης, οικονομικά αποδοτικά, προκειμένου να προσδιορίσει τα όρια της υδατοκαλλιεργητικής δραστηριότητας σε σχέση με την τοποθεσία, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά και τυχόν μελλοντικούς κινδύνους. Από ελληνικής πλευράς συμμετέχει το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) με τα Ινστιτούτα Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) και Ωκεανογραφίας (ΙΩ).
Η μελέτη, που ξεκινά τον τρέχοντα μήνα, θα επιδιώξει να καθιερώσει μια συνολική «εργαλειοθήκη» για τη στήριξη μιας διαφανούς και αποτελεσματικής διαδικασίας χορήγησης αδειών, που θα υποστηρίζει την ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και την ασφάλεια των παραγόμενων τροφίμων, ενώ παράλληλα θα προάγει την παραγωγή και την απασχόληση.
Αξιολογώντας μονάδες σε λειτουργία ανά την Ευρώπη, το TAPAS θα αναπτύξει νέα συστήματα για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας, ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές της θαλάσσιας στρατηγικής της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι προβλεπόμενες εργασίες θα παρέχουν τη δυνατότητα για την παρακολούθηση παραμέτρων σε πραγματικό χρόνο, έγκαιρη πρόβλεψη, καθώς και νέες τεχνολογίες διαχείρισης.
Η ερευνητική ομάδα θα συνεργαστεί με τη βιομηχανία, τις ρυθμιστικές αρχές, φορείς πιστοποίησης και τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, μέσω δραστηριοτήτων εκπαίδευσης και διάχυσης αποτελεσμάτων, προκειμένου να επιτύχει τη διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα της εργαλειοθήκης που θα αναπτυχθεί.
Ο καθηγητής Trevor Telfer του Ινστιτούτου Υδατοκαλλιεργειών του πανεπιστημίου του Stirling δήλωσε: «Καθώς η Ευρώπη συνεχίζει να παράγει εκατομμύρια τόνους τροφίμων ετησίως, θέλουμε να διασφαλιστεί ότι αυτή η βιομηχανία τροφοδοτεί τον κόσμο με βιώσιμο τρόπο, ενώ παράλληλα φροντίζει και το περιβάλλον. Με την ανάπτυξη νέων, ευέλικτων και ενοποιημένων προσεγγίσεων για τον σχεδιασμό των υδατοκαλλιεργειών στοχεύουμε στην ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξής τους, τόσο στη θάλασσα όσο και στα γλυκά νερά" .
Οι ερευνητές του ΕΛΚΕΘΕ, Δρ. Νίκος Παπανδρουλάκης και Δρ. Παρασκευή Πήττα δήλωσαν: «Το εύρος της εμπειρίας των 15 εταίρων της ερευνητικής ομάδας, μας επιτρέπει να συνδυάσουμε εξελιγμένες τεχνολογίες, υπολογιστικά μοντέλα και δυνατότητες λήψης αποφάσεων σε ένα ενιαίο, βελτιωμένο σύνολο που θα χρησιμοποιηθεί από τις ρυθμιστικές αρχές και τους παραγωγούς σε όλη την Ευρώπη."
Η συνεργασία θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίτευξη έξυπνης ανάπτυξης της υδατοκαλλιέργειας στη θάλασσα όσο και στα γλυκά νερά. Βασικός μοχλός για την οικονομία, το θαλάσσιο περιβάλλον αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου 5,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και δημιουργεί μια ακαθάριστη προστιθέμενη αξία περίπου 500 δις € ετησίως.
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών
Το ΕΛΚΕΘΕ είναι ο κύριος φορές θαλάσσιας έρευνας στην Ελλάδα και από τους σημαντικότερους σε Μεσογειακό επίπεδο. Το προσωπικό του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών και του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα επιστημονικών κλάδων και μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου των υδατοκαλλιεργειών. www.hcmr.gr.
Το Ινστιτούτο Υδατοκαλλιεργειών (University of Stirling)
Το Ινστιτούτο Υδατοκαλλιεργειών είναι ένα κορυφαίο διεθνές κέντρο, από τα μεγαλύτερα του είδους του στον κόσμο. Συγκεντρώσει διεπιστημονικό, ερευνητικό προσωπικό παγκόσμιας κλάσης για την κάλυψη του ευρέως φάσματος των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι διαρκώς αναπτυσσόμενες υδατοκαλλιέργειες προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες απαιτήσεις. www.aqua.stir.ac.uk.
