Η Κρήτη του 1942 μέσα από το βιβλίο του Lidio Cipriani
Το βιβλιοπωλείο Αναλόγιο διοργανώνει εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου «Κρήτη 1942: Οι φωτογραφίες του Lidio Cipriani» την Τετάρτη 15 Απριλίου στις 7 μ.μ., στην αίθουσα Καστελάκη του Εμπορικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου. Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι οι: Μανώλης Δρακάκης –προϊστάμενος των Γενικών Αρχείων του Κράτους, τμήματος Ηρακλείου, ο ιστορικός ερευνητής Κωνσταντίνος Μαμαλάκης, ο γεωπόνος Μιχάλης Παπαηλιάκης. Την συζήτηση θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Νίκος Ψιλάκης.
Ο Ιταλός ανθρωπολόγος Lidio Cipriani φτάνει στην Κρήτη το 1942 με σκοπό να μελετήσει ανθρωπολογικά τους Κρητικούς. Στη διάρκεια του καλοκαιριού περιδιάβηκε το νησί από την μια άκρη μέχρι την άλλη κι έκανε μετρήσεις σε 2.375 άνδρες και γυναίκες. Τους περισσότερους τους φωτογράφισε. Ταυτόχρονα απαθανάτισε δραστηριότητες και εργασίες, τελετές και συνήθειες του πληθυσμού, σπίτια, τοπία, την χλωρίδα και την πανίδα, αρχαιολογικούς χώρους. Τον Μάιο του 1943 δημοσίευσε στη Φλωρεντία τη μελέτη του «Η Κρήτη και η μεσογειακή προέλευση του πολιτισμού». Πρόκειται για μια εσπευσμένη δημοσίευση που τα «προαποφασισμένα» συμπεράσματα της δεν άντεξαν στο χρόνο, αλλά ωστόσο εξυπηρετούσε τους στόχους της πολιτικής του Μουσολίνι στην ευρύτερη περιοχή.
Όταν ο Παύλος Κόρπης ανακάλυψε την ύπαρξη του Cipriani, το πέρασμα του από την Κρήτη και το μικρό δείγμα δουλειάς του στο βιβλίο που εξέδωσε τότε, αποφάσισε να αναζητήσει το σύνολο του αρχείου του για την Κρήτη. Η ανεύρεση και η αξιοποίηση του δημιούργησαν την έκδοση «Κρήτη 1942 Οι φωτογραφίες του Lidio Cipriani», που εκδόθηκε πριν από λίγες μέρες από το βιβλιοπωλείο Αναλόγιο. Στον τόμο περιλαμβάνονται κείμενα του επιμελητή της έκδοσης Παύλου Κόρπη, καθώς και κείμενα των Κωνσταντίνου Μαμαλάκη και Μιχάλη Παπαηλιάκη που συνεισέφεραν αποφασιστικά στην ολοκλήρωση της έρευνας για τον Cipriani, καθώς και για τις συνθήκες εργασίας του στην υπό κατοχή Κρήτη του 1942 και για τον τρόπο που τον είδε και τον αντιμετώπισε ο τοπικός πληθυσμός.
Το μέγιστο μέρος της έκδοσης καλύπτεται από το φωτογραφικό έργο του Ιταλού ανθρωπολόγου. Ακολουθεί την πορεία του στο νησί, όπως έχει καταγραφεί ημερολογιακά από τον ίδιο και παρουσιάζονται όλα τα πρόσωπα που ήθελε και μπόρεσε να φωτογραφίσει. Φυσικά, τα συμπεράσματα του Cipriani για την καταγωγή των Κρητικών μας είναι πλέον επιστημονικά αδιάφορα. Αυτό, όμως, που μας ενδιαφέρει και έχει τεράστια αξία για εμάς είναι το «πρόσωπο της Κρήτης», που αποτυπώνεται χαρακτηριστικό, αφτιασίδωτο, αυθεντικό στις εκφράσεις, στα βλέμματα, στα σώματα των ανθρώπων της εποχής. Τα πρόσωπα των ανθρώπων ζωντανεύουν το κλίμα της εποχής, όπως λέει ο επιμελητής της έκδοσης, «γράφουν» στην ουσία αυτό το εξαιρετικά σημαντικό για την ιστορία του τόπου μας βιβλίο.
