"Ο Νίκος Καζαντζάκης και η μουσική"

Το 3ο Φεστιβάλ «Κρήτη, μια ιστορία  5+1 πολιτισμοί» του Δήμου Ηρακλείου συνεχίζεται την Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου, με μια ιδιαίτερη συναυλία, αφιερωμένη στον μελοποιημένο λόγο του Νίκου Καζαντζάκη αλλά και στις μουσικές του προτιμήσεις. Κατά τη διάρκεια της συναυλίας  μάλιστα θα ακουστεί  για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια η σύνθεση  του Λευτέρη Αλεξίου «Τραγουδάκι χωρίς λόγια».

Ο Νίκος Καζαντζάκης έχει τόσο απασχολήσει την παγκόσμια κοινότητα, ώστε να γνωρίζουμε πλέον περίπου τα πάντα για τη ζωή και την προσωπικότητα του. Πανεπιστημιακές έδρες σε όλον τον κόσμο, διδακτορικές διατριβές, άρθρα και μελέτες, βιβλία από ανθρώπους του στενού του περιβάλλοντος, που αναφέρονται στη ζωή του, έχουν σχεδόν εξαντλήσει τον βίο του ανεξάντλητου, μεγάλου Κρητικού συγγραφέα. Και όμως ! Κάτι που δεν είναι γνωστό, στο ευρύ κοινό τουλάχιστον, είναι η σχέση του με τη μουσική. Πόσο την αγαπούσε; Τι του άρεσε να ακούει; 
Η έρευνα της μουσικολόγου Μαρίας Χναράκη, μας δίνει τις απαντήσεις. Ο Νίκος Καζαντζάκης αγαπούσε τη μουσική και τα τραγούδια. Μα και η μουσική αγάπησε το έργο του. Καλομοίρης, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Μαρτινού, Κουναλάκης, έντυσαν τον λόγο του με εξαίσιες μελωδίες. Όσο δε για τις μουσικές του προτιμήσεις, εκπλήσσεται κανείς, όταν διαπιστώσει την τεράστια γκάμα των επιλογών του. Αμανέδες, ριζίτικα και βυζαντινοί ήχοι, Μότσαρτ, Μοντεβέρντι, Κώστας Σφακιανάκης και ασφαλώς Λευτέρης Αλεξίου. 
Η συναυλία που θα παρακολουθήσουμε περιλαμβάνει δύο μέρη. Στο πρώτο θα ακούσουμε τον μελοποιημένο λόγο του Καζαντζάκη, ενώ στο δεύτερο θα απολαύσουμε τις μουσικές του προτιμήσεις. Η έκπληξη όμως  της βραδιάς,  βρίσκεται αλλού. Για πρώτη φορά, μετά από πολλά-πολλά χρόνια, το Ηράκλειο θα έχει την ευκαιρία να ακούσει τη σύνθεση Τραγουδάκι χωρίς λόγια για σόλο πιάνο, του Λευτέρη Αλεξίου. Η πολυσχιδής προσωπικότητά του -homo universalis τον χαρακτηρίζει ο γιός του Στυλιανός Αλεξίου-, άφησε στην περίοδο του μεσοπολέμου, αλλά και πριν, ανεξίτηλο το στίγμα της στην πόλη. Τον Φεβρουάριο του 1926, ο Δημήτρης Μητρόπουλος κατέβηκε στο Ηράκλειο και έπαιξε τα Είκοσι τέσσερα πρελούδια για πιάνο. Μουσικός, άνθρωπος της διανόησης, συγκέντρωνε στο Πατάρι του, το γνωστό Studio, όλη την αφρόκρεμα του πνεύματος. Παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Άρθουρ Μίλερ, όπως γράφει στο βιβλίο του Ο Κολοσσός του Μαρουσίου, κατέβηκε στο Ηράκλειο και ζήτησε να τον συναντήσει. Δυστυχώς το μουσικό του έργο δεν σώζεται. Ευχαριστούμε θερμά τον γυναικάδελφο του Στυλιανού Αλεξίου, κ. Γιώργο Χατζάκη, χάρις στην επιμέλεια του οποίου βρήκαμε την παρτιτούρα  του τραγουδιού που θα ακούσουμε απόψε.
Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε και στο Μουσείο Ν. Καζαντζάκη, καθώς και στην κ. Βαρβάρα Τσάκα, για τη διάθεση του υλικού και την αμέριστη συμπαράσταση.