Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδραματίζουν ολοένα και αυξανόμενο παρεμβατικό ρόλο στην καθημερινότητά μας κατά συνέπεια η αξιολόγηση των ειδήσεων που προβάλλουν αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Ανυπόστατες ειδήσεις αποκτούν υπόσταση και γίνονται πιστευτές από μεγάλη μερίδα κοινού καθώς μεταδίδονται πολύ γρήγορα και σε ευρύ κοινό μέσω των κοινωνικών δικτύων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας σε 14.000 μαθητές από 400 σχολεία της Ελλάδας ηλικίας από 10-18 ετών που πραγματοποίησε το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου το Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2018 σε συνεργασία με το Υπουργείο παιδείας, το 58% των παιδιών ενημερώνεται από δημοσιεύσεις σε κοινωνικά δίκτυα, το 26% μαθαίνει τα νέα από δημοσιογραφικά site και ένα 16% από αλλού (τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδα, φίλους, γονείς). Το 58% των παιδιών πιστεύει ότι μπορεί να ξεχωρίσει μια ψεύτικη είδηση στο διαδίκτυο, το 30% απαντά ότι την ξεχωρίζει μόνο όταν είναι πολύ εμφανής και ένα 12% δεν μπορεί να τη ξεχωρίσει.
Η πιο πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου άλλωστε κατέδειξε το έλλειμα εμπιστοσύνης που δείχνουν οι Έλληνες για τις ειδήσεις: Περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες (ποσοστό 55%) πιστεύουν ότι κάθε μέρα ή σχεδόν κάθε μέρα έρχονται αντιμέτωποι με μια είδηση ή πληροφορία που είτε τους παραπλανά σχετικά με την πραγματικότητα είτε είναι τελείως ψευδής. Συνολικά τρεις στους τέσσερις Έλληνες (74%) λένε ότι συναντούν μια ψευδή είδηση τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα.
Ένας από τους βασικότερους τρόπους περιορισμού των ψευδών ειδήσεων είναι η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης στα παιδιά και τους νέους. Όταν τα παιδιά σκέφτονται κριτικά καταλαβαίνουν τι είδους επιρροή έχει κάτι, μπορούν να κάνουν ενημερωμένες επιλογές, γίνονται έξυπνοι «καταναλωτές» προϊόντων και πληροφοριών, μαθαίνουν να προσδιορίζουν, να αναγνωρίζουν και να κατανοούν το ρόλο των μέσων ενημέρωσης στην κοινωνία και πως μια είδηση μπορεί να επηρεάσει την κοινή γνώμη.
Το υψηλό επίπεδο παιδείας στα μέσα επικοινωνίας αποτελεί βασικό παράγοντα που επιτρέπει στους πολίτες να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις στην ψηφιακή εποχή. Υπό το πρίσμα αυτό, η παιδεία στα μέσα επικοινωνίας αποτελεί προϋπόθεση για μια ζωντανή, σύγχρονη δημοκρατία. Η εβδομάδα από 18-22 Μαρτίου είναι Ευρωπαϊκή εβδομάδα ευαισθητοποίησης για την Παιδεία στα Μέσα. Σε επίπεδο ΕΕ, το κύριο γεγονός θα είναι μια διάσκεψη υψηλού επιπέδου που θα φιλοξενηθεί από την Επίτροπο για την Ψηφιακή Οικονομία και την Κοινωνία, Mariya Gabriel.
Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου συμμετέχει στην ενημερωτική καμπάνια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Παιδεία στα Μέσα μέσω των κοινωνικών δικτύων, με ενημερώσεις σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς και σχετικό εκπαιδευτικό υλικό όπως quiz, αφίσες, ενημερωτικά φυλλάδια τα οποία μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.SaferInternet4Kids.gr και πιο συγκεκριμένα στο σύνδεσμο: https://saferinternet4kids.gr/fake-news/
Παράλληλα, σε συνεργασία με μαθητές του 5ου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου δημιουργήθηκε ένα ενημερωτικό βίντεο από νέους για νέους. Μαθητές εξηγούν τι είναι οι ψευδείς ειδήσεις και πως μπορούμε εύκολα να τις ξεχωρίζουμε.
