Το Ηράκλειο ετοιμάζεται για μία ακόμα χρονιά να τιμήσει τον Πολιούχο του Μεγαλομάρτυρα Άγιο Μηνά στις 11 Νοεμβρίου.
Η πόλη, μέσα από την επίσημη τοπική της αργία θα θυμηθεί και πάλι τα θαύματα του Καβαλάρη του Μεγάλου Κάστρου και θα ανάψει ένα κερί στη Χάρη του. Και οι εκδηλώσεις θα κορυφωθούν με τη λιτανεία, στους κεντρικούς δρόμους.
Πως όμως θα υποδεχθεί ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Μηνά αυτή τη μεγάλη γιορτή; Πληγωμένος και ...σιδηρόφρακτος είναι η απάντηση, καθώς οι φθορές από το πέρασμα των χρόνων, οι αποκολλήσεις πετρών από τα καμπαναριά (κυρίως) αλλά και άλλα σημεία του κτίσματος έχουν αναπόφευκτα οδηγήσει στη λήψη μέτρων ασφαλείας, προκειμένου να διαφυλαχθεί η σωματική ακεραιότητα των περαστικών.
Η μελέτη του ΕΜΠ
Ο κίνδυνος κατάρρευσης τμημάτων του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Μηνά και τα έντονα προβλήματα που παρουσιάζει, χρήζουν άμεσης παρέμβασης, όπως έχει δείξει και η σχετική μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Τα κυριότερα ζητήματα που έχουν προκύψει είναι τα εξής:
- Στη στάθμη του τυμπάνου παρατηρείται εκτεταμένη ρηγμάτωση σε όλους τους πεσσούς των προφητών, τόσο στον πόδα όσο και σε αρκετά σημεία καθ’ ύψος αυτών.
- Στη βάση του τυμπάνου και πιο συγκεκριμένα στα μεγάλα κεντρικά κύρια τόξα στήριξης του ναού υπάρχουν ίχνη συσσωρευμένης υγρασίας, γεγονός που προκαλεί βλάβες στις αγιογραφίες, με συνοδευόμενη αποκόλληση τμημάτων σοβά, που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμούς προσκυνητών, σε περίπτωση πτώσης τους λόγω του σημαντικού ύψους από το έδαφος (τουλάχιστον 8 μέτρα). Επιπρόσθετα, στο ανατολικό και στο δυτικό κύριο τόξο είναι εμφανής η ρηγμάτωσή τους στην περιοχή του “κλειδιού”, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη περαιτέρω έρευνας για το βάθος των ρωγμών αυτών, καθώς και για την ενδεχόμενη σχεδίαση μέτρων ενίσχυσης του συστήματος “κύρια τόξα-τύμπανο-τρούλος”.
- Δεδομένης της σημερινής ύπαρξης επιχρίσματος, που δυσχεραίνει την παρατήρηση και την εξαγωγή συμπερασμάτων σε βάθος των βλαβών των δομικών μελών και λαμβάνοντας υπόψη ότι στο παρελθόν έχουν πραγματοποιηθεί εργασίας ανακατασκευής του τρούλου, κρίνεται απαραίτητη η αναγνώριση των περιοχών του τυμπάνου στις οποίες έχει χρησιμοποιηθεί οπλισμένο σκυρόδεμα και στη συνέχεια η εξέταση της κατάστασης (οξειδωμένος ή μη) του οπλισμού στο εσωτερικό του και του βάθους ενανθράκωσης.
- Στο ύψος του γυναικωνίτη και γενικότερα σε όλα σχεδόν τα τόξα που συγκρατούν την υπόλοιπη θολοδομία διαπιστώνονται ρωγμές που θέτουν ζήτημα αντοχής τους σε μελλοντικό σημαντικό σεισμό. Επισημαίνεται ακόμη ότι σήμερα υπάρχουν δοκοί διαστάσεων 4,53 εκ. x 4,5 εκ. και 4,5 εκ. x 9,0 εκ., οι οποίες, εκτός της μικρής τους διατομής, έχουν τοποθετηθεί χαμηλότερα από τη στατική γένεση των τόξων κι επομένως είναι απαραίτητος ο έλεγχος της αποτελεσματικότητάς τους».
Κάγκελα και προβληματισμός
Παρά το γεγονός πως η άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων αναγνωρίζεται απ όλους τους τοπικούς φορείς (εκκλησία, περιφέρεια κλπ) πως είναι επιτακτική, εντούτοις η γραφειοκρατία και τα αργά αντανακλαστικά των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού, καθυστερούν την υπόθεση.
Αξίζει να σημειωθεί, πως παρά την σοβαρότητα της κατάστασης, η υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη που βρέθηκε πρόσφατα στο Ηράκλειο, δεν επισκέφθηκε τον ΙΜΝ του Αγίου Μηνά, αν και πολλοί τοπικοί παράγοντες το θεωρούσαν πιθανό...
Σύμφωνα με πληροφορίες πάντως, πριν από λίγα μόλις 24ωρα προχώρησε η διαδικασία για την περίδεση των καμπαναριών (όχι για εργασίες αλλά για τον περιορισμό των πιθανών επιπτώσεων από καταρρεύσεις τμημάτων κλπ). Ωστόσο, όλοι περιμένουν με αγωνία την ολοκλήρωση των μελετών και διαδικασιών που θα σηματοδοτήσουν την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης, κάτι που θα έπρεπε να είχε γίνει ...χθες.
Ο Ναός σήμερα, στις τρεις από τις τέσσερις πλευρές του έχει ουσιαστικά αποκλειστεί με κάγκελα που τοποθετήθηκαν μετά τις σχετική άδεια της αρχαιολογικής υπηρεσίας, ενώ ένα μικρό μόνο τμήμα έχει παραμείνει ανοικτό από την πλευρά της πλατείας της Αγίας Αικατερίνης, προκειμένου να εξυπηρετείται η πρόσβαση.
Ο ΙΝ του Αγίου Μηνά θα κλείσει!
Αυτό που τονίζεται από τις εμπλεκόμενες πλευρές είναι το γεγονός πως για την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης του ναού και αντιμετώπισης όλων των προβλημάτων που υπάρχουν, θα απαιτηθεί πολύς χρόνος και προσπάθεια, γεγονός που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε κλείσιμο του ναού για μεγάλο χρονικό διάστημα, έως ότου αποκτήσει και πάλι την εικόνα που πρέπει. Ξεκαθαρίζεται πάντως πως πρόβλημα στατικότητας αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει, ωστόσο οι φθορές και οι ρηγματώσεις που υπάρχουν είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν το συντομότερο δυνατόν.
"Είναι πρακτικά αδύνατον να λειτουργεί ο ναός όταν θα εκτελούνται οι εργασίες κυρίως στο εσωτερικό του", λένε άνθρωποι που γνωρίζουν το μέγεθος του προβλήματος αλλά και τον όγκο των εργασιών που απαιτούνται για να αποκατασταθεί πλήρως ο ΙΜΝ του Αγίου Μηνά.
Γιώργος Λαμπράκης
