Μια είδηση που καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος με την αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού του και των επιτευγμάτων του, αποτελεί η αποκάλυψη που έγινε από τον κ. Γιάννη Βόντα, Ερευνητή του Iνστιτούτου Mοριακής Bιολογίας - Bιοτεχνολογίας του ΙΤΕ Κρήτης.
Μέσα από το Ράδιο Κρήτη και στη διάρκεια της εκπομπής του Μανώλη Αργυράκη ο κ. Βόντας αποκάλυψε ότι η μελέτη μιας ερευνητικής Ομάδας στην οποία μετείχε και ο ίδιος, η οποία δυνητικά θα μπορούσε να δώσει λύση στο πρόβλημα με την επέλαση του δάκου και την καταστροφή της ελαιοπαραγωγής, έχει καταλήξει σε βρετανικά και ισπανικά χέρια και ήδη έχει μπει σε φάση εφαρμογής σε πραγματικές συνθήκες.
Πρόκειται για μια ερευνητική προσπάθεια, η οποία είχε ξεκινήσει πριν από το 2010 από μια Ομάδα ερευνητών, με στόχο να βρεθεί λύση στο θέμα της δακοκτονίας. Οι ερευνητές λοιπόν είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν γενετικά τροποποιημένο δάκο, αρσενικού φύλου, ο οποίος - μέσα από τη στοχευμένη απελευθέρωση του - θα μπορούσε να εξολοθρεύσει τα θηλυκά έντομα του είδους.
Με την πάροδο των γενεών θα είχαμε μια σταδιακή και σημαντική μείωση των πληθυσμών. Σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Βόντας, το 2012-2013 η Ομάδα είχε συνεργαστεί με μια βρετανική εταιρεία σε επίπεδο εργαστηρίου, με στόχο να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα του γενετικά τροποιημένου δάκου.
Και ενώ όλα πήγαιναν καλά και διαφαινόταν ότι θα φτάναμε στο σημείο να μιλάμε για εφαρμογή σε πραγματικές συνθήκες κάτι τέτοιο δεν έγινε. Από τη μια η ατολμία του αρμόδιου Υπουργείου, από την άλλη αρνητική δημοσιότητα που πήρε το θέμα, οδήγησε στο «πάγωμα» της διαδικασίας.
Υπήρξε προβληματισμός μήπως ο γενετικά τροποποιημένος δάκος οδηγήσει σε ανεπιθύμητες συνέπειες.
Τελικά αυτό που έγινε ήταν η συγκεκριμένη Τεχνολογία να φύγει απο τα χέρια των ερευνητών και έγινε πιλοτική εφαρμογή στην Ισπανία. Μάλιστα το 2016 οργανώθηκαν μεγάλα πειράματα σε ελαιώνες με θετικά αποτελέσματα και όπως όλα δείχνουν το επόμενο διάστημα μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Το χειρότερο από όλα – όπως σχολίασε ο κ. Βόντας – είναι ότι σε περίπτωση που στο μέλλον η Ελλάδα θελήσει να εφαρμόσει τη μελέτη, θα πρέπει να πληρώσει τη βρετανική εταιρεία. Θα πρέπει δηλαδή να καταβάλλει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό για μια μελέτη, η οποία ξεκίνησε και εκπονήθηκε από το ΙΤΕ Κρήτης, αλλά «έφυγε» τα από δικά μας χέρια.
Ανδρέας Κριτσωτάκης
