Νερό: Δημόσιο κοινωνικό αγαθό που θα πρέπει να είναι υγεινό, ποιοτικό, να έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες, να τιμολογείται δίκαια, ώστε αφενός μεν να είναι σεβαστό ως προς τη χρήση του, αφετέρου δε, να υπάρχει η δυνατότητα της προσφοράς του μέσα από τη λειτουργία μιας δηοτικής επιχείρησης με ανταποδοτικό χαρακτήρα, τονίζει στο μήνυμα του για την παγκόσμια ημέρα νερού, που γιορταζεται στις 22 Μαρτίου, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΗ Νίκος Φακουρέλης:
Αυτή είναι η πολιτική που πρεσβεύει η παρούσα Δημοτική Αρχή φέρει την προσωπική σφραγίδα του Δημάρχου κου Λαμπρινού και η ΔΕΥΑΗ (Δ.Σ και εργαζόμενοι) προσπαθεί να την κάνει πράξη καθημερινά.
Η καθιέρωση της παγκόσμιας ημέρας νερού από τα Ηνωμένα Έθνη μας υπενθυμίζει την σημασία του νερού για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Το νερό, όπως γράφει, ο Αριστοτέλης είναι η ίδια η φύση και η αρχή των πάντων. Δηλαδή αναγκαία συνθήκη και για την ίδια την ανθρώπινη ζωή αλλά και την κοινωνική πρόοδο και ευημερία.
Την σημερινή όμως εποχή η αυτοματοποιημένη παροχή του νερού στις αναπτυγμένες κοινωνίες δημιουργεί υποσυνείδητα στο μέσο άνθρωπο την πεποίθηση ενός αγαθού δεδομένου και σε αφθονία. Όπως γράφει η καταξιωμένη επιστήμονας Sandra Postel: «Για πολλούς από μας, το νερό απλώς τρέχει από μια βρύση και ελάχιστα το φανταζόμαστε πέρα απ’ αυτό το άμεσο σημείο επαφής. Έχουμε χάσει την αίσθηση του σεβασμού για το άγριο ποτάμι, για τις σύνθετες λειτουργίες ενός υγρότοπου, για τον πολύπλοκο ιστό της ζωής που συντηρείται από το νερό»
Oσοι δραστηριοποιούμαστε με αυτό στην ΔΕΥΑΗ, γνωρίζουμε πολύ καλά τις δαπάνες, την νυχθημερόν εργασία, τις ανθρώπινες προσπάθειες και θυσίες, τον αγώνα που χρειάζεται για να φτάσει το αγαθό αυτό από τα έγκατα της Κρητικής γης, τα βουνά μας και τα διυλιστήριά μας διανύοντας δίκτυα δεκάδων χιλιομέτρων, στη βρύση του κάθε συμπολίτη μας.
Η παγκόσμια ημέρα νερού έρχεται για να υπενθυμίσει σε όλους μας την αδήριτη ανάγκη για την σωστή διαχείριση και χρήση του πολύτιμου αυτού αγαθού, το οποίο οφείλουμε να καταναλώνουμε ορθολογικά αποφεύγοντας την αλόγιστη σπατάλη.
Παράλληλα ο κάθε δημόσιος πάροχος νερού έχει συνταγματική αλλά και κοινοτική νομική υποχρέωση να φροντίζει για την αδιάλειπτη παροχή νερού καλής ποιότητας και με τιμολόγηση ανταποδοτική. Υιοθετώντας την αρχή της κοινωνικής μη εμπορικής αξίας του νερού η οδηγία – πλαίσιο διαχείρισης των Υδατικών πόρων (60/2000/ΕΕ) ορίζει στο 1ο άρθρο ότι: «Το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν, όπως όλα τα άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο»
Αυτές είναι και οι κατευθυντήριες αρχές που οφείλουν να διέπουν και την λειτουργία κάθε Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης: Αειφορία, Ορθολογικότητα, Ανταποδοτικότητα, Ποιότητα, Συνέχεια, Εμπιστοσύνη.
Στην πόλη μας αν και έχει επιτευχθεί πρόοδος στα θέματα υδροδότησης εξαιτίας :
της κάλυψης μέρους των αναγκών μας μέσω της υδροδότησης από το φράγμα Αποσελέμη,
της διακοπής της λειτουργίας υφάλμυρων γεωτρήσεων και χρήση μόνο ποιοτικών πηγών ,
του καθαρισμού και της εξυγίανσης των κεντρικών δεξαμενών,
της λειτουργίας του νέου διυλυστηρίου Σκαλανίου,
ακόμα δεν καταφέραμε να απαλλαγούμε από τις αντλίες «μοτεράκια» που δουλεύουν όλη νύχτα καθώς και τις μεταλλικές ή πλαστικές δεξαμενές «τεπόζιτα» που αλλοιώνουν την φυσική γεύση του νερού. Έτσι οι πολίτες δεν είναι σε θέση να αξιολογήσουν το πολύ υψηλής ποιότητας νερό που η επιχείρηση μας διαθέτει το τελευταίο διάστημα.
Η παρούσα Δημοτική Αρχή από τις πρώτες ημέρες διενήργησε μία ολοκληρωμένη, τεχνοκρατική και επιστημονική προσπάθεια καταγραφής των προβλημάτων της ύδρευσης στην πόλη μας με αποτέλεσμα να έχουμε ένα ολοκληρωμένο οδικό χάρτη και σχέδιο, το οποίο υλοποιείται ήδη.
Από την πρώτη στιγμή εστιάσαμε στα μείζονα ζητήματα:
στην αντιμετώπιση των απωλειών του δικτύου και στην βελτίωση των υποδομών, ώστε να μειωθούν άσκοπες διαρροές και να εξασφαλίζεται περισσότερη ροή,
στην βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της ΔΕΥΑΗ, ώστε να εξασφαλισθούν περισσότεροι πόροι για τον εκσυγχρονισμό δικτύων και εγκαταστάσεων,
στην κατάρτιση ενός κεντρικού σχεδίου (master plan) για την πλήρη εκμετάλλευση των διαθέσιμων υδατικών πόρων.
Το Φράγμα του Αποσελέμη ενώ παρέχει ήδη μεγάλες ποσότητες ποιοτικά καλύτερου νερού στο Ηράκλειο δεν απομακρύνει διόλου τον κίνδυνο λειψυδρίας και της εκ περιτροπής υδροδότησης των περιοχών της πόλης μας. Για το λόγο αυτό η ΔΕΥΑΗ στο πλαίσιο ενός κεντρικού σχεδιασμού, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις αναζητά και νέες πηγές υδροδότησης.
Ειδικότερα η ΔΕΥΑΗ με δεδομένο το ευμετάβλητο των καιρικών συνθηκών που δεν επιτρέπουν την σταθερή συμπεριφορά του φράγματος Αποσελέμη, προχωρά:
σε ανόρυξη 5 γεωτρήσεων σε γνωστά ασφαλή υδροφόρα πεδία και ποιοτικά και ποσοτικά, ώστε να διατηρηθεί η συνεχής ροή στα δίκτυα της πόλης
στην εκπόνηση της μελέτης για την κατασκευή υδρομαστευτικής στοάς στην πηγή ‘’Αλμυρός’’ , η οποία σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα θα έχει εξαιρετικά αποτελέσματα, χωρίς να αποκλείομε σε καμία περίπτωση την ανύψωση της στάθμης με φράγμα, που αρκετά σοβαροί επιστήμονες θεωρούν ότι είναι η λύση του προβλήματος και που δεν αντικρούει καμία άλλη λύση.
την σύνδεση της πηγής ‘’Αλμυρός’’ με το δίκτυο Τυλίσου , ώστε να έχομε την δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τα ‘’γλυκά’’ νερά της πηγής (60-70-80 ημερών) την χειμερινή περίοδο, με ταυτόχρονη παύση των αντλήσεων και ως εκ τούτου ανάκαμψη των γεωτρήσεων Κέρης – Τυλίσου. Η αποταμίευση μέρους του ‘’γλυκού νερού’’ (5 εκ. m3) θα μπορούσε να γίνει με την κατασκευή μικρού ταμιευτήρα κοντά σχετικά στην πηγή , ώστε να υπάρχει πάντα εφεδρεία στο μέλλον.
Στα άμεσα σχέδια της ΔΕΥΑΗ είναι και η μελέτη εμπλουτισμού της λεκάνης Θραψανού με χειμερινά απορρέοντα νερά , αλλά και η διενέργεια μιας βαθειάς ηλεκτρικής τομογραφίας , προκειμένου να εντοπιστούν οι υποκείμενοι πλακώδεις ασβεστόλιθοι. Αν το βάθος είναι προσιτό στην διάτρηση , θα έχομε εξαιρετικά αποτελέσματα από άποψη υδροφορίας και μάλιστα σε περιοχή με έτοιμη υποδομή. Ήδη η εργασία αυτή έχει ανατεθεί στο Πολυτεχνείο Κρήτης.
Πέραν όμως των ως άνω, εξετάζονται οι δυνατότητες παραγωγής νερού με την μέθοδο της αφαλάτωσης αφενός από την υφάλμυρη πηγή του Αλμυρού σε συνεργασία με τον Δήμο Μαλεβυζίου και αφετέρου με μικρές αποκεντρωμένες μονάδες για την συμπλήρωση σε πόσιμο νερό περιοχών του δήμου μας που είναι δύσκολο να υδροδοτηθούν από τους ήδη υπάρχοντες αγωγούς.
Για να ολοκληρωθούν όλα τα παραπάνω απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εξεύρεση και χρηματοδοτικών εργαλείων, πέρα από αυτά που θα διαθέσει η ΔΕΥΑΗ.
Για την ορθή και πλήρη διαχείριση των υδατικών πόρων του νησιού μας όμως δεν αρκούν οι μεμονωμένες προσπάθειες σε επίπεδο δήμων αλλά θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί η Δ/νση Υδάτων , αφού βέβαια στελεχωθεί άμεσα από το κατάλληλο επιστημονικό κ.λ.π προσωπικό.
Πέρα από την στοχευμένη αξιοποίηση των υδατικών πόρων, κύριο μέλημα της Επιχείρησης αποτελεί και η αντικατάσταση του πεπαλαιωμένου εσωτερικού δικτύου και των κατεστραμμένων υδρομέτρων – εργασίες που ήδη έχουν αρχίσει με σταδιακές προμήθειες νέων υδρομέτρων και υλικών δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες θα ενταθούν το παρόν έτος παρά τα προσκόμματα της γραφειοκρατίας στη διαδικασία των προμηθειών . Στο πλαίσιο αυτό έχουν γίνει επαφές και σε κεντρικό κυβερνητικό επίπεδο για την εξασφάλιση κρατικής επαρκούς χρηματοδότησης, ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
Στο πλαίσιο της επεξεργασίας των λυμάτων, όπως είναι γνωστό ήδη λειτουργεί αποτελεσματικά η παροχή τριτοβάθμιων επεξεργασμένων λυμάτων ως νερού άρδευσης σε αγροτικές περιοχές και ο απώτερος στόχος μας, ο οποίος εναρμονίζεται πλήρως και με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, είναι η επαναχρησιμοποίηση του συνόλου των επεξεργασμένων λυμάτων.
Σε δύο μήνες ολοκληρώνουμε ένα κομβικό έργο για την αναβάθμιση του βιολογικού καθαρισμού του Ηρακλείου, το οποίο θα συμβάλει ακόμα περισσότερο στην ποιότητα της επεξεργασίας αλλά και στην απόσμηση των αερίων εκπομπών αυτής, που ταλανίζουν χρόνια τώρα τους παρακείμενους συνδημότες μας. Ίδια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που θα καλύπτει τουλάχιστον το 30% της καταναλισκόμενης στην ΕΕΛ ηλεκτρικής ενέργειας.
Παράλληλα με την χρήση μικροοργανισμών έχουμε μειώσει ήδη την παραγωγή της λυματολάσπης σε ποσοστό 90% σχεδόν, μειώνοντας ανάλογα και το κόστος από τις εργασίες μεταφοράς και αποθήκευσης αυτής.
Εντός του επόμενου μήνα θα δημοπρατηθεί το έργο των δικτύων αποχέτευσης του Αγίου Σύλλα και εντός των επόμενων 3 περίπου μηνών θα δημοπρατηθεί το έργο κατασκευής της Μονάδας Επεξεργασίας Λυμάτων .
Σημειωτέον ότι όλες αυτές οι προσπάθειες λαμβάνουν χώρα χωρίς αύξηση των τιμολογίων μας χωρίς την επιβολή νέων επιβαρύνσεων στους Δημότες μας παρά την κατακόρυφη αύξηση του κόστους λειτουργίας μας, ιδίως ως προς την δαπάνη της ηλεκτρικής ενέργειας.
Με γνώμονα την αρχή της ανταποδοτικότητας και τον κοινωνικό χαρακτήρα του νερού, η ΔΕΥΑΗ παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν από την παρατεταμένη περίοδο της κρίσης , κατάφερε να λειτουργεί απρόσκοπτα, αφού κυρίως τα δύο τελευταία χρόνια ρύθμισε τις οφειλές της στο Δημόσιο και την ΔΕΗ, αποπλήρωσε σχεδόν όλους τους προμηθευτές της -παλαιές χρονίζουσες οφειλές- , διευκόλυνε τους δημότες στην πληρωμή των οφειλών τους και κατάφερε να παρουσιάσει μια μικρή κερδοφορία τα δύο τελευταία χρόνια. Επίσης στον τομέα της Κοινωνικής πολιτικής εφάρμοσε σχεδόν μηδενικό τιμολόγιο στους δημότες που αδυνατούν να καλύψουν το κόστος αυτό.
Έχοντας επίγνωση της σπουδαιότητας της αποστολής και των καθηκόντων που μας έχουν ανατεθεί, σας διαβεβαιώνουμε ότι είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στο έργο μας και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες μας ώστε οι δημότες μας αλλά και οι επόμενες γενιές μας, να είναι σε θέση να απολαμβάνουν φθηνό και ποιοτικό νερό. Οι δημότες άλλωστε είναι και οι κύριοι αρωγοί στο έργο μας, καθώς με την δική τους ενίσχυση και την ολοένα αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίησή τους μας επιτρέπουν να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια.
O Πρόεδρος του Δ.Σ
της ΔΕΥΑΗ
Νικόλαος Φακουρέλης
