Δεν θα αγοραστεί τελικά το σπίτι όπου έζησε ο Νίκος Καζαντζάκης, στην Αντίμπ, μία προσπάθεια που είχε ξεκινήσει πριν από λίγους μήνες, ώστε να περιέλθει σε ελληνικά χέρια το μνημείο. Οπως διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, η επιτροπή, η οποία επισκέφθηκε την Αντίμπ, το εσωτερικό του σπιτιού έχει τροποποιηθεί ριζικά από τους διαδοχικούς ιδιοκτήτες, και δεν θυμίζει σε τίποτα, πια το σπίτι όπως το είχαν διαρρυθμίσει ο Νίκος και η Ελένη Καζαντζάκη.
Σε ανακοίνωση αναφέρεται:
Το Μάιο του 1948, ο Νίκος Καζαντζάκης παραιτείται από την ΟΥΝΕΣΚΟ και εγκαθίσταται στην Αντίμπ, μια πόλη που ιδρύθηκε από τους αρχαίους Ίωνες και που του θύμιζε με το κλίμα της το νησί όπου είχε γεννηθεί. Στην αρχή κατοικεί σε σπίτια που ενοικιάζει, στη Βίλα Ρόζα (από το Μάιο του 1948 έως τον Απρίλιο του 1949) και στη Βίλα Μανωλίτα (από τον Απρίλιο του 1949 έως τον Ιούνιο του 1954). Σ’ αυτά τα σπίτια έγραψε τις τραγωδίες Σόδομα και Γόμορα, Κούρος και Χριστόφορος Κολόμβος, καθώς και τα μυθιστορήματά του Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Καπετάν Μιχάλης, Ο τελευταίος πειρασμός, Ο Φτωχούλης του Θεού και Οι αδερφοφάδες. Ακολούθως, τον Ιούνιο του 1954, αγοράζει ένα μικρό σπίτι (που το ονομάζει «Κουκούλι») στην παλιά πόλη της Antibes, οδός Bas Castelet 8. Εκεί θα τελειώσει τη συγγραφή της Αναφοράς στον Γκρέκο, που είχε αρχίσει να γράφει το 1955, κατά τη διαμονή του στο Tessin της Ελβετίας. Θα μείνει στο «Κουκούλι» έως τον Ιούνιο 1957, οπότε αναχωρεί για την Άπω Ανατολή. Δε θα ξαναγυρίσει πια. Έφυγε από τη ζωή στις 26 Οκτωβρίου 1957, στην πανεπιστημιακή κλινική του Freiburg im Breisgau, στη Γερμανία.
Το 1963, η Ελένη Καζαντζάκη πούλησε αυτό το τελευταίο σπίτι και εγκαταστάθηκε στη Γενεύη. Το σπίτι άλλαξε έκτοτε πολλές φορές ιδιοκτήτες. Ο τελευταίος ιδιοκτήτης το πωλεί σήμερα έναντι του ποσού των 540.000 ευρώ.
Αυτή η πώληση έχει προκαλέσει ζωηρό ενδιαφέρον στην Ελλάδα. Έγιναν πολλές προτάσεις. Μία πρόταση ήταν να αγοραστεί το σπίτι από το Ελληνικό Κράτος (το Υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη απαντήσει αρνητικά). Προτάθηκε επίσης να συνεισφέρουν στην αγορά του σπιτιού τράπεζες, ιδρύματα και ιδιώτες, ώστε να περιέλθει σε ελληνικά χέρια.
Για να δώσουν λύση σ’ αυτό το ζήτημα, το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, οι Εκδόσεις Καζαντζάκη, ο Δήμος Ηρακλείου και η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ) ήλθαν σε συνεννόηση μεταξύ τους. Συμφώνησαν να μελετήσουν την κατάσταση από πιο κοντά. Πρότειναν, λοιπόν, στο Γενικό Πρόξενο της Ελλάδος στη Μασσαλία, κ. Στυλιανό Γαβριήλ, καθώς και στον Πρόεδρο της ΔΕΦΝΚ, κ. Γιώργο Στασινάκη, να μεταβούν στην Αντίμπ και να συζητήσουν με τις δημοτικές αρχές και τον υπεύθυνο του μεσιτικού γραφείου.
Έτσι, στις 15 Νοεμβρίου 2014, οι ανωτέρω συναντήθηκαν με το Δήμαρχο της Αντίμπ, κ. Jean Leonetti (τέως Υπουργό επί των ευρωπαϊκών υποθέσεων και νυν βουλευτή των Alpes-Maritimes), καθώς και με το Γενικό Γραμματέα του Δήμου, κ. Stéphane Pintre.
Η υποδοχή ήταν θερμή. Ο κ. Leonetti είναι φιλέλληνας και έχει πλήρη γνώση του φακέλου «Καζαντζάκης», δεδομένου ότι, πριν εκλεγεί Δήμαρχος, υπήρξε Αντιδήμαρχος, με την ειδική αρμοδιότητα του Πολιτισμού για την πόλη της Αντίμπ.
Ύστερα από εμπεριστατωμένη συζήτηση, συμφωνήθηκαν τα εξής:
1. Το σπίτι δεν κινδυνεύει από οποιουδήποτε είδους παρέμβαση καθώς βρίσκεται σε προστατευόμενη πολεοδομικά ζώνη.
2. Θα τοποθετηθεί αναμνηστική πλάκα στην πρόσοψη που θα θυμίζει ότι ο Νίκος Καζαντζάκης και η σύζυγός του Ελένη είχαν κατοικήσει εκεί.
3. Μπορεί να υπογραφεί, με την έγκριση των δημοτικών συμβουλίων των δύο πόλεων, «Σύμφωνο φιλίας» μεταξύ του Δήμου Ηρακλείου και του Δήμου της Αντίμπ. Η συμφωνία αυτή θα προβλέπει συνεργασία σε οικονομικό, πολιτιστικό και τουριστικό επίπεδο.
4. Η τοποθέτηση της πλάκας, καθώς και η υπογραφή του «Συμφώνου φιλίας», προβλέπεται να πραγματοποιηθούν τον Ιούνιο 2015.
Ως προς την πώληση του σπιτιού, η απόφαση ανήκει στον πωλητή και τον αγοραστή (όποια κι αν είναι η εθνικότητά του). Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατόν να εγκατασταθεί «Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη», διότι η γαλλική νομοθεσία θέτει δρακόντειους όρους για τα ιδρύματα που υποδέχονται κοινό (κυρίως για λόγους ασφαλείας).
Το μεσιτικό γραφείο μας πληροφόρησε ότι όποιος επιθυμεί να αγοράσει το σπίτι μπορεί να απευθυνθεί κατευθείαν ηλεκτρονικά σ’ αυτό το γραφείο, στα γαλλικά ή στα αγγλικά: [email protected].
Διαπιστώθηκε, πάντως, ότι το εσωτερικό του σπιτιού έχει τροποποιηθεί ριζικά από τους διαδοχικούς ιδιοκτήτες. Τίποτα δε θυμίζει πια το σπίτι όπως το είχαν διαρρυθμίσει ο Νίκος και η Ελένη Καζαντζάκη.
Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη
Δήμος Ηρακλείου
Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη
Εκδόσεις Καζαντζάκη
