Η επίκαιρη ερώτηση του πρώτου κύκλου του Βουλευτή Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Νικολάου Ηγουμενίδη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σχετικά με την αντιμετώπιση επικαίρων ζητημάτων αγροτικής ανάπτυξης και αλιείας του Νομού Ηρακλείου συζητήθηκε στη Βουλή με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης βαγγέλη Αποστόλου να απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα. πιο αναλυτικά:
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΔΗΣ: Κύριε Υπουργέ, γνωρίζω από πολύ κοντά τις προσπάθειες που καταβάλλετε και εσείς και η Κυβέρνησή μας, για να σταθεί στα πόδια του ο αγροτικός τομέας. Γνωρίζετε, επίσης, καλύτερα από μένα ότι το τελευταίο διάστημα ο αγροτικός κόσμος και οι αλιείς του Νομού Ηρακλείου αγωνιούν για δυο επίκαιρα ζητήματα αρμοδιότητας του δικού σας Υπουργείου.
Το πρώτο ζήτημα αφορά την κατανομή των οριστικών δικαιωμάτων της βασικής ενίσχυσης. Ο τρόπος που κινείται και η διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, αυτήν τη στιγμή φέρνει την Κυβέρνησή μας αντιμέτωπη με το ζήτημα των ενισχύσεων. Εκκρεμεί το ζήτημα της περιβόητης «Φόρμας 6» με τον κίνδυνο της απώλειας δικαιωμάτων αγροτών, που συμπλήρωσαν στο παρελθόν τη φόρμα, η οποία τώρα δεν έγινε αποδεκτή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τον καθορισμό των δικαιωμάτων και αναγκαστικά προχώρησαν στη διαδικασία ενστάσεων.
Επιπλέον, υπάρχει το ζήτημα των εκπρόθεσμων ενεργοποιήσεων, δηλαδή περιπτώσεων που για σοβαρό λόγο δεν ενεργοποίησαν τα δικαιώματά τους, χάνοντας τους τίτλους δικαιωμάτων για την επόμενη πενταετία, ενώ είχαν και έχουν καταγεγραμμένα δικαιώματα το 2014.
Τέλος, σε σχέση με αυτό, εκκρεμεί και η υπόθεση όλων των περιπτώσεων των μη επιλέξιμων και για τις οποίες, επίσης, έχουν υποβληθεί ενστάσεις και ο κόσμος, οι αντίστοιχοι αγρότες, περιμένουν να ακούσουν κάτι νεώτερο.
Ένα δεύτερο θέμα, συναφές της επικαιρότητας, που πρέπει να απαντηθεί, είναι το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της διαβούλευσης της κοινής προκήρυξης για το μέτρο 19 CLLD/LEADER του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 και του άξονα προτεραιότητας 4 του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας και Θάλασσας 2014-2020 του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του ΕΠΑΛΘ ορίζει ως όρο ότι «η απασχόληση στον κλάδο αλιεία και υδατοκαλλιέργεια προς τη συνολική απασχόληση των περιοχών αλιείας και υδατοκαλλιέργειας πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 0,55%». Είναι ένας δείκτης που στερεί το Νομό Ηρακλείου από τη δυνατότητα διεκδίκησης πόρων από το ΕΠΑΛΘ για δεύτερη συνεχόμενη προγραμματική περίοδο.
Επειδή γνωρίζω και έχει αποδείξει στην πράξη η Κυβέρνησή μας, ότι στέκεται και θεωρεί τον αγροτικό χώρο, τον πρωτογενή τομέα, αναπόσπαστο κομμάτι της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, θα ήθελα να ρωτήσω τα ακόλουθα:
Πρώτον, ποιος είναι ο προγραμματισμός για τη «Φόρμα 6», ο χρόνος καταβολής, ο αριθμός και το εύρος των δικαιούχων; Τι θα γίνει με τις εκπρόθεσμες ενεργοποιήσεις και τι θα γίνει με τις μη επιλέξιμες;
Δεύτερον, επειδή η ανάπτυξη της αλιείας και η άσκηση όλων των διαθέσιμων αναπτυξιακών προγραμμάτων αλιείας ενδιαφέρουν άμεσα την Κρήτη και φυσικά το Νομό Ηρακλείου, για ποιο λόγο αποκλείεται ο Νομός Ηρακλείου από το πρόγραμμα αλιείας, αφού σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο δείκτης δεν καλύπτει καμία περιοχή του Νομού και η μικρότερη περιοχή που μπορεί να εφαρμοστεί είναι αυτή με τουλάχιστον δέκα χιλιάδες κατοίκους;
Επίσης, συναφές με αυτό, ποια μέτρα θα ληφθούν για την ενίσχυση της αλιείας και τη στήριξη των παράκτιων περιοχών του Νομού Ηρακλείου από το πρόγραμμα αλιείας;
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Αγαπητέ συνάδελφε, όπως ασφαλώς γνωρίζετε, βρισκόμαστε μπροστά στην εφαρμογή μιας νέας ΚΑΠ της οποίας οι κανονιστικές διατάξεις μάς δημιουργούν προβλήματα σαν και αυτά που περιγράψατε, -όντως συμβαίνουν αυτά τα προβλήματα- στην υλοποίησή τους.
Να ξεκαθαρίσουμε, όμως, ένα πράγμα από την αρχή, ότι είναι η πρώτη χρονιά που η χώρα μας δεν έχει δημοσιονομικές διορθώσεις, δηλαδή πρόστιμα, στην κατανομή των δικαιωμάτων. Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν προβλήματα. Το ζήτημα είναι ότι τα δικαιώματα 31-12-2014 έληξαν και δόθηκαν σύμφωνα με τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βεβαίως και της εθνικής νομοθεσίας.
Για τη χορήγηση των νέων δικαιωμάτων του έτους 2015 ως έτος αναφοράς ορίστηκε το 2013. Αυτή είναι η κανονιστική υποχρέωση. Ως εκ τούτου οι γεωργοί που υπέβαλαν ενιαία αίτηση ενίσχυσης το έτος 2013 και επιπλέον πληρούσαν συγκεκριμένες προϋποθέσεις είχαν άμεση πρόσβαση στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης. Σε αυτούς τους γεωργούς χορηγήθηκε αριθμός δικαιωμάτων ίσος με τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων που δήλωσαν στην ενιαία αίτηση ενίσχυσης του 2015.
Παράλληλα και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, έτος αναφοράς για τον υπολογισμό της μοναδιαίας αξίας των νέων δικαιωμάτων της βασικής ενίσχυσης έτους 2015 αποτελεί το έτος των αιτήσεων ενίσχυσης 2014.
Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό της αρχικής μοναδιαίας αξίας των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης λήφθηκε υπ’ όψιν η αξία των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης που κατείχε ο γεωργός το 2014. Σε αυτόν τον αριθμό δικαιωμάτων –προσέξτε το αυτό γιατί δημιούργησε πολλά προβλήματα- δεν περιλαμβάνονται τα μισθωμένα από άλλο γεωργό, παρά μόνον τα ιδιόκτητα δικαιώματα. Δηλαδή, υπολογίζονται μόνο τα δικαιώματα που έχουν χορηγηθεί ή μεταβιβαστεί οριστικά ως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησης ενιαίας ενίσχυσης 2014.
Η αξία των μισθωμένων δικαιωμάτων λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό της αρχικής μοναδιαίας αξίας των δικαιωμάτων του ιδιοκτήτη, εφόσον εκείνος πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησης των δικαιωμάτων και υπό την προϋπόθεση εμπρόθεσμης υποβολής της αίτησης ενιαίας ενίσχυσης του 2014.
Επιπλέον, σε περίπτωση που ο γεωργός πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησης δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα, είτε είναι γεωργός νεαρής ηλικίας είτε νεοεισερχόμενος γεωργός, και η μοναδιαία του αξία είναι χαμηλότερη του περιφερειακού μέσου όρου του έτους 2015, τότε η μοναδιαία αξία των δικαιωμάτων αυξάνεται προς τον περιφερειακό μέσο όρο του 2015. Άρα, έχουμε αυτήν τη δυνατότητα να πάμε προς αυτήν τη διόρθωση ενώ ταυτόχρονα να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι τα δικαιώματα του εθνικού αποθέματος δεν υπόκεινται στους κανόνες σύγκλισης. Αν στη διαδρομή έχουμε προβλήματα επιδέχονται διορθώσεις. Δεν είναι για το συγκεκριμένο κομμάτι πολύ αυστηρές οι προϋποθέσεις.
Όπως αντιλαμβάνεστε, το ζήτημα είναι πολύπλοκο. Στη δευτερολογία μου θα πω περισσότερα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Ευχαριστούμε τον κύριο Υπουργό.
Κύριε Ηγουμενίδη, έχετε τον λόγο.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να ξεκινήσω ανάποδα. Κατ’ αρχάς σε σχέση με την αλιεία, παρότι δεν σταθήκατε στην πρώτη σας απάντηση, νομίζω ότι θα ήταν βάσιμο ο δείκτης να καθοριστεί τουλάχιστον από το 0,55% στο 0,36%, δηλαδή στον μέσο όρο της χώρας ή τουλάχιστον να ληφθούν υπ’ όψιν τα στοιχεία της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης κάθε Περιφερειακής Ενότητας.
Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι η χώρα χρειάζεται ένα σαφές πλαίσιο καθορισμού αλιευτικών ζωνών, έτσι ώστε να μην αποκλείονται περιοχές που μπορεί να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της αλιείας. Θεωρώ την Κρήτη μεταξύ αυτών και μ’ αυτή την έννοια κάνω αυτήν την πρόταση.
Να έρθω στο θέμα των ενισχύσεων των αγροτών.
Κύριε Υπουργέ, προφανώς είναι μια επιτυχία των υπηρεσιών το ότι ήταν η πρώτη χρονιά που δεν είχαμε πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό όμως δεν παραβλέπει ούτε παραγράφει ένα σοβαρό πρόβλημα που υπάρχει. Υπήρχαν γονείς που έδωσαν την περιουσία στα παιδιά τους, υπήρχαν παππούδες που έδωσαν την περιουσία στα εγγόνια τους, υπήρχαν αγρότες που νοίκιασαν την περιουσία τους σε άλλους ανθρώπους για να χειρίζονται και να καλλιεργούν τη γη. Δεν μπορεί να είναι απάντηση και να γίνει αποδεκτή από εμάς μια απάντηση «τα χρήματα χάθηκαν». Πού χάθηκαν; Δεν «εξαϋλώθηκε» καμία περιουσία, δεν «εξαϋλώθηκε» αυτή η αγροτική περιουσία που υπάρχει και κατ’ επέκταση ούτε η αγροτική παραγωγή, η οποία θέλουμε να προκύψει απ’ αυτή την αγροτική περιουσία. Επομένως, κατά τη γνώμη μου πρέπει να παρέμβουμε σ’ αυτό.
Πιστεύω, κύριε Υπουργέ, ότι, πρώτον, πρέπει να δούμε το θέμα των ενστάσεων προφανώς με ένα χρονοδιάγραμμα και να είναι σαφές προς τους αγρότες οι οποίοι περιμένουν αυτή τη στιγμή απαντήσεις. Πιστεύω ότι ανεξάρτητα από τις ενστάσεις οι υπηρεσίες είναι σε θέση να γνωρίζουν πόσοι είναι αυτοί που δεν πήραν χρήματα φέτος, που έπαιρναν μέχρι και πέρυσι. Μπορούν οι υπηρεσίες να τους δουν όλους αυτούς και να ελέγξουν, ανεξάρτητα από το πόσοι κατέθεσαν ή όχι ενστάσεις.
Πιστεύω παράλληλα ότι εδώ, στην όλη ιστορία της περιβόητης «Φόρμας 6», ας το πω έτσι για να καταλαβαίνουμε για τι μιλάμε, προφανώς φαίνονται σοβαρές ανεπάρκειες της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κατά τη γνώμη μου, η όποια διοίκηση του όποιου οργανισμού δεν είναι για να παράγει πολιτική και να βγαίνει να λέει «τα χρήματα χάθηκαν» -στάθηκα σ’ αυτό πριν- αλλά είναι για να εφαρμόζει με τον καλύτερο τρόπο την κυβερνητική πολιτική.
Δεύτερον, η Κυβέρνηση πρέπει να στείλει ένα μήνυμα ότι δεν αφήνει αυτούς τους αγρότες και τον κάθε πολίτη αυτής της χώρας έρμαιο, μόνο του στις λογής-λογής ανεπάρκειες ή αν το θέλετε, κατά τη γνώμη μου, και πολιτικές σκοπιμότητες της όποιας διοίκησης όποιου οργανισμού. Πέρα από το θέμα τού να πάρουν τα χρήματά τους οι αγρότες που τα δικαιούνται, τα παιδιά τους, οι ενοικιαστές ή οι ενοικιάζοντες, να πάρει η περιουσία την ενίσχυση που δικαιούται, παρακαλώ να επανεξετάσετε και το θέμα των ανεπαρκειών της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ, με το ερωτηματικό, πιστεύω, της άμεσης αντικατάστασης των όποιων ανεπαρκούντων στελεχών της.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Ευχαριστούμε τον κ. Ηγουμενίδη.
Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Αγαπητέ συνάδελφε, δεν είπαμε ότι κάνουμε τέλεια τη δουλειά μας. Επαναλαμβάνω για μια ακόμα φορά ότι πρέπει απαραίτητα να τηρούμε τους κανονισμούς των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διότι έχουμε τόσα πολλά άλλα θέματα μαζί τους και δεν πρέπει να τους δίνουμε τη δυνατότητα, ειδικά για παραβιάσεις των συγκεκριμένων κανονισμών, να μας δημιουργούν πρόσθετα προβλήματα. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο αυτό. Οπωσδήποτε, μπορεί να υπάρχουν λάθη σ’ αυτή τη διαδικασία, αλλά θα προσπαθήσουμε όσο το δυνατόν να διορθώσουμε καταστάσεις.
Έχουμε πει ότι με τους νέους αγρότες υπάρχει ένα πρόβλημα μεγάλο, το οποίο προκύπτει εξαιτίας των δικαιωμάτων, για το αν μεταβιβάζονται ή δεν μεταβιβάζονται. Ξέρετε ότι είναι πολύπλοκη διαδικασία. Έχουμε ένα εθνικό απόθεμα το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε. Ταυτόχρονα ήδη έχουμε βάλει το θέμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μήπως με κάποια διαδικασία ανοχής εφαρμογής του Κανονισμού λύσουμε αυτό το μεγάλο πρόβλημα. Είναι ανοιχτό. Επαναλαμβάνω και πάλι ότι όσον αφορά στις ενστάσεις μπορούν και τώρα μέχρι 15 Ιουνίου, αν επικαλεστούν ιδιαίτερο λόγο, για να μας βοηθήσουν κι εμάς, ούτως ώστε στα πλαίσια των συνεννοήσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση να λύσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα.
Τώρα όσον αφορά το άλλο ερώτημα που έχετε σχετικά με το ΕΠΑΛ 2014-2020, μέσα στο πλαίσιο της διαβούλευσης, των προσκλήσεων που ιδιαίτερα απευθύνουμε στις τοπικές ομάδες, ήδη από πλευράς Ηρακλείου, της Αναπτυξιακής, αλλά και άλλα σχόλια έχουμε από όσους ανθρώπους και φορείς ενδιαφέρονται. Θα τα λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν. Δεν έχουμε ολοκληρώσει τη σχετική διαδικασία. Τα επεξεργαζόμαστε. Και πραγματικά αυτό που θέλουμε εμείς, βεβαίως, ιδιαίτερα όσον αφορά το κομμάτι του ΕΠΑΛ, είναι το μεγάλο ζήτημα της όχι απλά διατήρησης αλλά και ενίσχυσης των ιχθυαποθεμάτων, ενώ παράλληλα βεβαίως πρέπει να βρούμε τρόπους ιδιαίτερα για τις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές, ώστε να μπορέσουμε -αυτό που είναι το ζητούμενο- να διατηρηθεί η κοινωνική και οικονομική συνοχή.
Έχουμε, όμως, δρόμο μπροστά μας και θα το αντιμετωπίσουμε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Ευχαριστούμε τον κύριο Υπουργό.
