Υπάρχουν κτήρια που έγραψαν ιστορία για έναν τόπο και πρέπει να μείνουν άρρηκτα δεμένα μ' αυτόν; Η απάντηση είναι "ναι" όταν μιλάμε για περιπτώσεις όπως αυτή του σπιτιού του Νίκου Καζαντζάκη στην Αντίμπ της Γαλλίας. Ο αγαπημένος συγγραφέας της Κρήτης το αγόρασε κι έζησε εκεί την τελευταία τριετία της ζωής του. Ο ίδιος το αποκαλούσε "κουκούλι" δείχνοντας με την έκφραση αυτή πόσο προστατευμένος κι ασφαλής ένοιωθε σ' αυτό το χώρο.
Σήμερα το "κουκούλι" του Νίκου Καζαντζάκη πωλείται κι η πόλη που τον φιλοξενεί στο ύψωμα του Μαρτινέγκο, οφείλει να ενδιαφερθεί για το κατάλυμα του συγγραφέα που την κάνει διάσημη στα πέρατα του πλανήτη.
Σήμερα το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη που βρίσκεται στη Μυρτιά εξέδωσε μία ανακοίνωση, που δείχνει πως ήδη ξεκίνησαν οι πρώτες επαφές για να δείξει ο τόπος και οι φίλοι του Νίκου Καζαντζάκη το ενδιαφέρον τους για το "κουκούλι" του. Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε, που το Ηράκλειο ανταποδίδει την αγάπη του στον συγγραφέα του "Καπετάν Μιχάλη" και του "Ζορμπά".
Η κηδεία του Νίκου Καζαντζάκη ήταν η παλιά τρανή απόδειξη. Άλλωστε διαχρονικά, η πόλη έχει αποδείξει πως ξέρει να τιμά τους μεγάλους της συμπατριώτες, όπως έπραξε πριν λίγα χρόνια με τον πίνακα του Γκρέκο που έβγαινε στο σφυρί και το Ηράκλειο τον απόκτησε με ... έρανο.
Τώρα μία νέα ευκαιρία δίνεται εν μέσω κρίσης να αρθούμε και πάλι στο ύψος των περιστάσεων. Το "κουκούλι" του Καζαντζάκη είναι το έναυσμα. Κι η ανακοίνωση της Διοίκησης του Μουσείου του αναφέρει τα εξής:
Με αφορμή τον θόρυβο που προκλήθηκε από την ανακοίνωση της πώλησης της τελευταίας κατοικίας του Νίκου Καζαντζάκη, θα θέλαμε να αναφέρουμε τα εξής:
Τον Μάιο του 1948, ο Νίκος Καζαντζάκης παραιτείται από την Ουνέσκο και εγκαθίσταται στην Αντίμπ (στη Νότια Γαλλία, κοντά στις Κάννες). Στην αρχή κατοικεί σε σπίτια που ενοικιάζει, στη Βίλα Ρόζα (από το Μάιο του 1948 έως τον Απρίλιο του 1949) και στη Βίλα Μανολίτα (από τον Απρίλιο του 1949 έως τον Ιούνιο 1954). Ακολούθως αγοράζει ένα μικρό σπίτι στην οδό Bas Castelet (Παλιά Πόλη) και κατοικεί εκεί από τον Ιούνιο του 1954 έως τον Ιούνιο του 1957.
Η τελευταία αυτή κατοικία, το «Κουκούλι», όπως την ονόμαζε ο μεγάλος Κρητικός, πωλείται σήμερα. Μετά το θάνατο του Καζαντζάκη, η Ελένη το πούλησε και εγκαταστάθηκε στη Γενεύη. Το σπίτι άλλαξε άλλες δύο φορές ιδιοκτήτες. Το 2011, η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ) πληροφορήθηκε ότι το σπίτι πωλείται ξανά. Η Εταιρεία απευθύνθηκε στο Δήμο της Αντίμπ, στον Πρόεδρο του Γενικού Συμβουλίου του νομού Alpes Maritimes, καθώς και στον Πρόεδρο της περιφέρειας Provence-Alpes-Côte d’Azur, για να ζητήσει τη βοήθειά τους ώστε να αγοραστεί το «Κουκούλι» και να γίνει «Οίκος Συγγραφέων», με δεδομένο ότι στην Αντίμπ είχαν ζήσει και άλλοι γνωστοί συγγραφείς εκτός από τον Καζαντζάκη, όπως ο Audiberti.
Η προσπάθεια αυτή όμως δεν ευοδώθηκε τότε λόγω πολύ μεγάλης τιμής πώλησης του σπιτιού αυτού.
Το Σεπτέμβριο του 2014, ο δικηγόρος Αθηνών κ. Στέλιος Ξηρουχάκης, μας ειδοποίησε και θερμά τον ευχαριστούμε γι’ αυτό, ότι είδε, περνώντας από την Αντίμπ, αγγελία για την πώληση του σπιτιού αυτού, σε τιμή πολύ χαμηλότερη από την αρχική. Πήρε πληροφορίες και έγραψε σε πολλούς φορείς στην Ελλάδα προτείνοντας την αγορά του σπιτιού από κάποιο ελληνικό φορέα.
Ακολούθησαν διάφορες πρωτοβουλίες και προτάσεις, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, γι’ αυτό το ζήτημα. Ορισμένα ιδρύματα, μη κερδοσκοπικοί φορείς και ιδιώτες εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους. Ύστερα από μεταξύ μας συνεννόηση, το Μουσείο Καζαντζάκη, ο Δήμος Ηρακλείου, η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη και οι Εκδόσεις Καζαντζάκη συμφωνήσαμε τα εξής:
1. Να εξετάσουμε όλες τις δυνατές περιπτώσεις απόκτησης και προοπτικές αξιοποίησης της τελευταίας κατοικίας του Νίκου Καζαντζάκη. Για το λόγο αυτό, στο τέλος Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος της ΔΕΦΝΚ στη Γενεύη, κ. Γιώργος Στασινάκης και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στη Μασσαλία θα συναντήσουν στην Αντίμπ τον υπεύθυνο του μεσιτικού γραφείου και τη Δημοτική Αρχή της Αντίμπ.
2. Να προσκληθούν όλα τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα και φορείς που έχουν συγκεκριμένες προτάσεις για την αγορά και την αξιοποίηση της εν λόγω κατοικίας να απευθυνθούν στο Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, στη Μυρτιά (Κρήτη, τηλ. 2810741689, [email protected]).
Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη
Δήμος Ηρακλείου
Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη
Εκδόσεις Καζαντζάκη
