Το έργο LIFΕ 13 με τίτλο: «Οι οικολογικές υπηρεσίες, τα κοινωνικά οφέλη και η οικονομική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις περιοχές του δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη» έχει διάρκεια 4 χρόνια (Ιούλιος 2014 – Ιούνιος 2018) και συνολικό προϋπολογισμό που ανέρχεται σε 1.085.171 €. Το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE+ έχει ως στόχο τη διάδοση πληροφοριών και την ευαισθητοποίηση γύρω από διάφορα περιβαλλοντικά θέματα και την παροχή στήριξης για συνοδευτικά μέτρα, όπως η ενημέρωση και οι εκστρατείες επικοινωνίας – επιμόρφωσης, που σχετίζονται με την εφαρμογή, επικαιροποίηση και ανάπτυξη της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας. Συντονιστής δικαιούχος του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και συνδικαιούχοι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης – Γενική Δ/νση Δασών & Αγροτικών Υποθέσεων, Δ/νση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Αντικείμενο του έργου είναι η υλοποίηση εκστρατείας περιβαλλοντικής ενημέρωσης του πληθυσμού που κατοικεί και δραστηριοποιείται εντός των περιοχών NATURA 2000 (αγρότες, κτηνοτρόφοι, κυνηγοί, εργαζόμενοι στον τουριστικό τομέα, υπάλληλοι δημόσιων υπηρεσιών και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, μηχανικοί, μαθητές, φοιτητές, επισκέπτες), αλλά και του ευρύτερου πληθυσμού της Κρήτης για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική αξία των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000. Έμφαση θα δοθεί στα είδη χαρακτηρισμού των περιοχών του δικτύου NATURA 2000, κύρια στην ορνιθοπανίδα της Κρήτης. Απώτερος σκοπός του έργου είναι η ανάδειξη της πολύτιμης συνεισφοράς των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στην κοινωνική ευημερία και οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, η προώθηση εναλλακτικών – περιβαλλοντικά ωφέλιμων – οικονομικών δραστηριοτήτων και η καλλιέργεια δεξιοτήτων του τοπικού πληθυσμού, έτσι ώστε να εμπλακεί ενεργά στην προστασία της βιοποικιλότητας στην Κρήτη.
Σε αυτό το πλαίσιο εργασίας προβλέπεται η διοργάνωση ημερίδων και ανοιχτών εκδηλώσεων ενημέρωσης για τα οικοσυστήματα και την ορνιθοπανίδα των περιοχών του δικτύου NATURA 2000 σε κάθε έναν από τους 24 Δήμους της Περιφέρειας Κρήτης, καθώς και σεμιναρίων για την οικολογική κατάρτιση συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων (επαγγελματίες του τουρισμού, δημοσιογράφοι του τοπικού τύπου και φοιτητές), εκστρατεία περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των μαθητών σε περιοχές του δικτύου NATURA 2000 και συμμετοχή σε τοπικά φεστιβάλ και εκδηλώσεις σε όλη την Κρήτη για τη διάδοση των μηνυμάτων του έργου. Οι δράσεις του προγράμματος περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: α) δημιουργία έντυπου (εκλαϊκευμένα επιστημονικά βιβλία, δύο τεύχη του περιοδικού «Οιωνός» της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας αποκλειστικά αφιερωμένα στην αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων και την ορνιθοπανίδα, αφίσες, T-shirts, ημερολόγια κ.ά.) και οπτικοακουστικού υλικού (ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά μηνύματα) ενημέρωσης για τη βιοποικιλότητα και την αξία των υπηρεσιών των ορεινών, αγροτικών και παράκτιων οικοσυστημάτων εντός των περιοχών του δικτύου NATURA 2000 του νησιού, β) συνεντεύξεις και δελτία τύπου, γ) δημιουργία μιας κινητής φωτογραφικής έκθεσης με σκοπό την προσέλκυση ευρύτερου κοινού, και δ) δημιουργία ενός ξεχωριστού χώρου (NATURA HALL) μέσα στις εγκαταστάσεις της Έκθεσης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης με πληροφορίες για τα οικοσυστήματα και την ορνιθοπανίδα των περιοχών NATURA 2000 στη Κρήτη.
Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος θα πραγματοποιείται αξιολόγηση των δράσεών του, έτσι ώστε η εκστρατεία ενημέρωσης να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Μέσα από δύο έρευνες με τη μορφή ερωτηματολογίων, οι οποίες θα γίνουν στην αρχή και στο μέσο του προγράμματος αντίστοιχα, θα πραγματοποιηθεί μια ποιοτική αποτίμηση των αλλαγών στις στάσεις του πληθυσμού απέναντι στη βιοποικιλότητα και στις περιοχές NATURA 2000, αλλά και εκτίμηση της επιθυμίας τους να αναπτύξουν και να υποστηρίξουν περιβαλλοντικά ωφέλιμες οικονομικές δραστηριότητες, ως απόρροια των δράσεων του έργου.
Στόχοι του έργου
Κύριοι στόχοι των δράσεων περιβαλλοντικής επικοινωνίας που θα αναπτυχθούν στα πλαίσια του έργου, είναι:
-
η ενημέρωση για την οικολογική αξία των περιοχών NATURA 2000 στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή του Δικτύου NATURA 2000 και την ενσωμάτωσή τους σε δραστηριότητες σε αγροτικές περιοχές, καθώς και τις δυνατότητες χρηματοδότησης για την ανάπτυξη «πράσινης» οικονομίας στον αγροτικό χώρο,
-
η αλλαγή στάσης του τοπικού πληθυσμού απέναντι στις προστατευόμενες περιοχές, έτσι ώστε να μην θεωρούνται ανασταλτικός παράγοντας, αλλά κίνητρο για ισόρροπη τοπική ανάπτυξη, και
-
η καλλιέργεια δεξιοτήτων σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (εργαζόμενοι στον τουρισμό, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, φοιτητές) για να συμμετέχουν στην προστασία της βιοποικιλότητας και να αναγνωρίζουν τη διατήρηση και την προστασία του περιβάλλοντος ως ευκαιρία για τοπική ανάπτυξη.
Το έργο αποσκοπεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για την ανάπτυξη και άλλων πρωτοβουλιών περιβαλλοντικής επικοινωνίας σε άλλες περιοχές της χώρας που εντάσσονται στο Δίκτυο NATURA 2000. Για το λόγο αυτό, στα πλαίσια του έργου, θα εκδοθεί ένας Οδηγός Επικοινωνίας για την οικολογική, κοινωνική και οικονομική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων των περιοχών του δικτύου NATURA 2000.
Αναμενόμενα αποτελέσματα
Τέλος, τα αποτελέσματα του έργου αναμένεται να είναι τα ακόλουθα:
-
80% του πληθυσμού που κατοικεί και δραστηριοποιείται επαγγελματικά σε περιοχές εντός του δικτύου NATURA 2000 στη Κρήτη, αλλά και 80% των απασχολούμενων στο δημόσιο τομέα, καθώς και εξειδικευμένοι επιστήμονες στο νησί, να είναι ενήμεροι για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική αξία των οικοσυστημάτων στις περιοχές εντός του Δικτύου NATURA 2000 στη Κρήτη
-
65% του ευρύτερου πληθυσμού της Κρήτης, να είναι ενήμεροι για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική αξία των οικοσυστημάτων στις περιοχές εντός του Δικτύου NATURA 2000 στη Κρήτη.
-
Κατάρτιση τουλάχιστον 160 επαγγελματιών του τουρισμού, 450 φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Πολυτεχνείου Κρήτης και 40 δημοσιογράφων για την απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων έτσι, ώστε να επιτύχουν την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής αξίας των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις επαγγελματικές τους δραστηριότητες με περιβαλλοντικά ωφέλιμο τρόπο και να συμβάλλουν τα μέγιστα στη προστασία της βιοποικιλότητας.
-
Τουλάχιστον 50% του πληθυσμού να αναπτύξει φιλοπεριβαλλοντική συμπεριφορά.
-
Κατ’ ελάχιστο 30% μείωση στις ανθρωπογενείς πιέσεις σε ευαίσθητα οικοσυστήματα και στην ανθρωπογενή θνησιμότητα συγκεκριμένων προστατευόμενων ειδών.
-
Ενσωμάτωση της οικολογικής αξίας του δικτύου NATURA 2000 στην τοπική οικονομία και κοινωνία των λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών της ΕΕ.
-
Σχέδιο για τη μετάβαση σε μια «πράσινη» οικονομία, μέσα από τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας και ανάπτυξη δεξιοτήτων.
