Κρήτη: Ένας "Λαβύρινθος" ... με τελικό προορισμό τη μουσική
Με τελικό προορισμό τη μουσική, σε μία διαδρομή γεμάτη νότες γνωριμίες, ανάσες και χειραψίες στην παγκόσμια γειτονιά, ο "Λαβύρινθος" του Ηρακλείου, της Κρήτης αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας κατάφερε -σε μία εποχή όπου η κρίση χτυπάει την πόρτα της παράδοσης αλλά και της σχέσης μεταξύ ποιότητας και τέχνης- να ενισχύσει τα τείχη που περιφρουρούν ό,τι πιο δίκαιο υπάρχει για τον ορισμό της νομοτέλειας, αυτό της έκφρασης μέσω του πενταγράμμου, μέσω της μουσικής.
O "Λαβύρινθος" είναι κάτι περισσότερο από ένα μουσικό εργαστήρι, είναι ένας τρόπος ζωής μέσα από τη μουσική... που το 1982 σχημάτισε στη γη της Κρήτης τις πρώτες του πατημασιές από τον Ross Daly, τον διεθνή καλλιτέχνη που λάτρεψε την κρητική γη και αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στο να ταξιδέψει τους ήχους της λύρας σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά και να ταξιδέψει τις παιδικές και νεαρές ψυχές από άκρη σε άκρη της γης.
Μία δημιουργική παρέα φίλων, εξερευνητές διαφορετικών τροπικών μουσικών παραδόσεων ανά τον κόσμο, αποφάσισαν να μην επιτρέψουν στο σύγχρονο να σκεπάσει ως σύννεφο το παραδοσιακό. «Ο "Λαβύρινθος" συμβολίζει κατεξοχήν μια προσπάθεια αναζήτησης διεξόδου ή περιήγησης σε διαδρόμους που οδηγούν σε ένα τελικό προορισμό. Στη δική μας περίπτωση ο τελικός προορισμός είναι η μουσική. Οι διάδρομοι μας είναι πολλές σημαντικές μουσικές παραδόσεις, τις οποίες αντιλαμβανόμαστε ως ένα πλαίσιο που περιέχει στοιχεία διαχρονικής αξίας και αναφοράς, έναν πλούτο που ο καθένας αντιλαμβάνεται με ένα μοναδικό τρόπο στη προσπάθεια να φτάσει στον δικό του προορισμό στον κόσμο της Μουσικής», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διαχειριστής του "Λαβύρινθου", Αντώνης Αντωνακάκης.
1982, 1997, 2000- χρονολογίες διαδρομής από τη σύλληψη της ιδέας έως τις προσπάθειες δημιουργίας μόνιμης έδρας στη Κρήτη, κάτι το οποίο πραγματοποιείται τελικά σε συνεργασία με τον Δήμο "Ν. Καζαντζάκης" το 2003 σ΄ ένα αναπαλαιωμένο αρχοντικό, στο xωριό Χουδέτσι της Κρήτης 20 χλμ. νότια του Ηρακλείου. Την Άνοιξη του 2016 ιδρύεται και ξεκινά τη δράση του ο "Λαβύρινθος" της Καταλονίας, όπου διοργανώνονται σεμινάρια μουσικής και συναυλίες πλήρως εναρμονισμένα στην "φιλοσοφία" του μουσικού εργαστηρίου. Η κίνηση αυτή γίνεται η αιτία ώστε να ιδρυθεί και να λειτουργήσει για πρώτη χρονιά το 2017, ο "Λαβύρινθος" της Ιταλίας, στη συνέχεια ο "Λαβύρινθος" Οντάριο (Καναδάς - 2018) και ο "Λαβύρινθος" στη Λευκωσία (Κύπρος -2018).
Μουσική, μουσική, μουσική... ένα παγκόσμιο ταξίδι με συνεχή σεμινάρια μουσικής, για τις μουσικές παραδόσεις του κόσμου από Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, κεντρική Ασία, Ινδία, Βόρεια Αφρική, όπου μπορούν να φτάσουν οι νότες σε μια δημιουργική προσέγγιση στα παραδοσιακά μουσικά ιδιώματα από διάφορα μέρη του κόσμου. Συναυλίες, δάσκαλοι εκπρόσωποι των παραδόσεων των χωρών και μαθητές νέοι άνθρωποι, παιδιά, έφηβοι.
«Ξεκίνησε το ταξίδι το 1982 στο Ηράκλειο και σιγά, σιγά, διευρύνθηκε και μετατράπηκε σε σχολή και σε ομάδα παραγωγής μουσικών έργων. Περιπλανήθηκε αρκετά και άλλαξε μορφή πολλές φορές μέχρι να καταλήξει στη μορφή που υπάρχει σήμερα στο χωριό Χουδέτσι στην Κρήτη. Ο "Λαβύρινθος" υπάρχει για να διευκολύνει του νέους μουσικούς που θέλουν να εντρυφήσουμε στις τροπικές μουσικές παραδόσεις του κόσμου με τρόπο ταυτόχρονα βαθύ και δημιουργικό, λέει ο κ. Αντωνακάκης. Στη συζήτηση με το Πρακτορείο του τίθεται το ερώτημα, για το εάν σε σχέση με παλαιότερα χρόνια υπάρχει το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων, των παιδιών για την παραδοσιακή ή και την έθνικ -όπως πολλοί χαρακτηρίζουν τη μουσική του κόσμου, με τον Αντώνη Αντωνακάκη να ξεκαθαρίζει πως «η έννοια της έθνικ μουσικής, δηλαδή μιας προσπάθειας να αποτελέσουν οι μουσικές παραδόσεις εμπορικό προϊόν από τις μουσικές βιομηχανίες δεν αποτελεί για εμάς αποδεκτό όρο περιγραφής του πλούτου των μουσικών παραδόσεων των λαών» για να προσθέσει: «Τα νέα παιδιά, στην περίπτωση μας, αποτελούν όχι μόνο την τεράστια πλειοψηφία των μαθητών μας και του "κύκλου" μας, αλλά και τη βάση στην οποία στηρίζουμε μια διάθεση αναζήτησης νέων δρόμων και νέων τρόπων προσέγγισης αυτής της μουσικής. Από αυτά προκύπτουν πολύ ενδιαφέροντα, νέα δεδομένα που εξελίσσουν, ανανεώνουν και εμπλουτίζουν με νέα χαρακτηριστικά τις λεγόμενες "μελλοντικές" παραδόσεις».
Από το Χουδέτσι το 2002, μέχρι το 2016 οπότε και ο Μίτος του "Λαβύρινθος" ξετυλίγεται στην Κύπρο, Βόρεια Ιταλία, Σικελία, Καταλονία, και Τορόντο, η εκπαίδευση και η παιδεία που πρωταγωνιστούν στις δράσεις του, τροχοδρομούν την απάντηση στο ερώτημα για το εάν στο κόσμο που ζούμε η μουσική λιγόστευε, αν θα βιώναμε έναν πολιτιστικό δαιδαλώδη λαβύρινθο. «Η δική μας προσπάθεια στοχεύει ακριβώς στο αντίστροφο. Ο δικός μας πολιτιστικός Λαβύρινθος προϋποθέτει περισσότερη μουσική, περισσότερους μουσικούς , περισσότερη αναζήτηση, λιγότερες εφήμερες προσεγγίσεις, λιγότερη εμπλοκή του marketing. Και στη διαδρομή αυτή, η "επίσημη Πολιτεία" που αποτελεί έναν γενικό/ισοπεδωτικό όρο, "αθωώνει" κάποιους πραγματικά απόντες και αδικεί ανθρώπους με πραγματικό ενδιαφέρον και βούληση να προσφέρουν στο κόσμο της τέχνης και φυσικά της μουσικής. Το δικό μας εγχείρημα στηρίχθηκε και στηρίζεται αποφασιστικά από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενώ εσχάτως αισθανόμαστε ότι αντιμετωπίζεται με σεβασμό και ενδιαφέρον και από το κεντρικό κράτος» επισημαίνει ο Αντώνης Αντωνακάκης στον οποίο εκφράσαμε την απορία για το πώς αντιλαμβάνονται και τι λένε για την Ελλάδα, για την Κρήτη, για το σήμερά μας, οι ξένοι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στις δράσεις του Λαβύρινθου.
«Οι φιλοξενούμενοι μουσικοί μας, γνωρίζουν τη χώρα και τον τόπο μας μέσα από συγκεκριμένο φίλτρο. Αισθάνονται και βιώνουν τη καθημερινή τριβή με την τοπική κοινωνία αφού για ένα διάστημα γίνονται μέρος της, οπότε γίνονται αποδέκτες των θετικών αλλά και των αρνητικών στοιχείων της "ταυτότητάς" μας. Σε γενικές γραμμές είναι σίγουρο ότι αποτυπώνεται μια αίσθηση ασφάλειας και σεβασμού τού επισκέπτη αλλά και μια διάθεση ειλικρινούς προσέγγισής του με αμεσότητα και ανιδιοτέλεια», σημειώνει ο διαχειριστής του "Λαβύρινθου" συμπληρώνοντας πως πέρα από τους φίλους του εξωτερικού υπάρχουν όλοι όσοι ζουν και βηματίζουν στις τοπικές κοινωνίες. Στο τι χρειάζονται οι τοπικές κοινωνίες για να πάνε μπροστά και για το αν η μουσική, η παράδοση και η σύνδεση τους με μία παγκόσμια διάθεση και άποψη μπορεί να βοηθήσουν, απαντάει: «Οι τοπικές κοινωνίες σίγουρα έχουν ανάγκη να συνειδητοποιήσουν, να καλλιεργήσουν και να αναδείξουν τα ιδιαίτερά τους χαρακτηριστικά. Αυτά που καθιστούν δυνατή μια πραγματική συνοχή και μια διάθεση συνεργασίας των μελών τους για την επίτευξη συλλογικών σκοπών και στόχων. Χρειάζονται λοιπόν όραμα που να προκύπτει από κάποια δεδομένα κοινώς αποδεκτά. Η μουσική παράδοση αποτελεί ένα τέτοιο δεδομένο, που υπό προϋποθέσεις μπορεί να λειτουργήσει σε αυτή την κατεύθυνση, όπως και το γενικότερο πολιτιστικό υπόβαθρο και απόθεμα μιας περιοχής. Η δική μας άποψη είναι πως όλο αυτό θα πρέπει να συνδυάζεται με μια διάθεση προσέγγισης, διάδρασης και συνομιλίας με τους "άλλους" και όχι με σκοπό τη δημιουργία "πολιτιστικών στρατοπέδων"».
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ ρώτησε ακόμη τον Αντώνη Αντωνακάκη για το τι βρίσκεται μπροστά στο στόχαστρο του "Λαβύρινθου" στον ορίζοντα του αύριο, μετά από κάποια χρόνια. Πώς θα νιώσει δικαιωμένη μία διαδρομή δεκάδων χρόνων στα σκαλοπάτια του πενταγράμμου των τοπικών σε όλο τον κόσμο μουσικών. «Ο Λαβύρινθος "πέρα από εμάς" είναι ο στόχος. Χρονικά, σε επίπεδο προσώπων και γεωγραφικά. Και ευτυχώς αυτό χτίζεται σε σταθερά θεμέλια σήμερα. Υπάρχουν πλέον πολλοί "Λαβύρθνθοι" σε ολόκληρο το κόσμο που λειτουργούν στην ίδια φιλοσοφία υπό την έγκρισή, τη στήριξη και τη συνεργασία μας. Είναι σε φάση δημιουργίας το Labyrinth net, ένα παγκόσμιο δίκτυο που θα ενσωματώσει και τυπικά όλους αυτούς τους φορείς. Υπάρχει σε διαδικασία δημοπράτησης από τον τοπικό δήμο ένα κατασκευαστικό έργο που πρόκειται να στεγάσει το Μουσικό Εργαστήρι ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ μόνιμα και στις σύγχρονες συνθήκες που έχει ανάγκη, και φυσικά υπάρχουν πλέον εκατοντάδες μουσικοί και χιλιάδες άνθρωποι που αισθάνονται μέρος του "Λαβύρινθου"».
Ο "Λαβύρινθος" υφίσταται ως νομικό πρόσωπο ως Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία έχοντας πρόεδρο και καλλιτεχνικό διευθυντή τον Ross Daly, ενώ νόμιμος εκπρόσωπος και διαχειριστής είναι ο Αντώνης Αντωνακάκης. Δίπλα τους η Στέλλα Βασιλάκη ως υπεύθυνη Οικονομικού Τμήματος και υλοποίησης δράσεων και η Κλαίρη Κεφαλογιάννη ως υπεύθυνη προώθησης και υλοποίησης δράσεων. Όμως η δύναμη του "Λαβύρινθου" είναι οι δεκάδες εθελοντές και υποστηρικτές με καθοριστική συμμετοχή και βοήθεια από τα μέλη του Συλλόγου Φίλων του Μουσικού Εργαστηρίου ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ που εκπροσωπείται από τον Μίνω Σκουλά. Όλοι μαζί έχουν καταφέρει να πραγματοποιηθούν μέχρι σήμερα 490 μουσικά σεμινάρια, να εκπαιδευτούν 4.883 μαθητές, να δώσουν τα φώτα τους και να μεταφέρουν τη μουσική τους εμπειρία 143 δάσκαλοι από όλο τον κόσμο και χιλιάδες άνθρωποι να έχουν βρεθεί μπροστά στους ήχους και τα μουσικά σύνολα του "Λαβύρινθου" σε 119 συναυλίες.
