Κρήτη: Οι πυρκαγιές κατέστρεψαν μια ολόκληρη περιοχή

Το επαναλαμβανόμενο φαινόμενο των πυρκαγιών, σε βάθος δεκαετιών, στην περιοχή Μελάμπων, Κρύας Βρύσης, Σαχτουρίων, Αγία Γαλήνης  και Ορνές καθιστά την περιοχή πανελλαδικά  ως την πρώτη σε επαναληπτικότητα, και στις πρώτες  θέσεις σε σοβαρότητα περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων.

Μετά όμως και τις τελευταίες μεγάλες πυρκαγιές του 2011 και 2016  διαφάνηκε όσο ποτέ άλλοτε η ανάγκη  εκπόνησης ειδικής ερευνητικής  προσέγγισης του φαινομένου. Υπό το πρίσμα αυτό, εισηγήθηκα στο Δημοτικό  Συμβούλιο πριν δυο χρόνια  την σύνταξη ειδικής μελέτης. Στόχος της η  επίσημη και ολοκληρωμένη αποτύπωση των επιπτώσεων στο τοπικό οικοσύστημα αλλά και ο προσδιορισμός λύσεων και δράσεων τόσο για τον περιορισμό του φαινομένου, όσο και για την αποκατάσταση και την αναπτυξιακή  αναβάθμιση της περιοχής.

Η μη ύπαρξη έως τώρα, επίσημης, ολοκληρωμένης σχετικής στρατηγικής μελέτης είχε δύο πολύ σοβαρές επιπτώσεις . Αφενός δημιουργούσε έλλειμα  συστηματικής παρακολούθησης και ανάλυσης των δεδομένων και αφετέρου οδηγούσε στη διόγκωση των συναισθημάτων απογοήτευσης, αγανάκτησης και απελπισίας των κατοίκων, οι οποίοι αποζητούσαν εντατικοποίηση των προσπαθειών λήψης μέτρων πρόληψης, καταστολής, απόδοσης ευθυνών, καθώς και οικονομικής ανάκαμψης.

Για το λόγο αυτό ο Δήμος Αγίου Βασιλείου με αίσθημα ευθύνης προς τους δημότες του, προχώρησε πριν ενάμιση χρόνο, στη σύναψη συνεργασίας µε καταξιωμένους ερευνητές από τον πανεπιστημιακό χώρο, συστήνοντας επιστημονική Ομάδα Μελέτης των ζητημάτων της Πρόληψης, της Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης και της Οικονομικής Αναβάθμισης της περιοχής των παραπάνω πέντε χωριών.

Έχοντας αφιερώσει ένα χρονικό διάστημα εντατικής δουλειάς , συλλογής, αξιολόγησης και επεξεργασίας στοιχείων φτάνουμε σήμερα στο σημείο, να παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα, διαπιστώνοντας πως οι εργασίες της μελέτης, μας επιτρέπουν πλέον έστω και καθυστερημένα, να έχουμε µια εμπεριστατωμένη συνολική εικόνα των συνεπειών, καθώς και απόλυτα τεχνοκρατικά άρτιες προτάσεις, μέτρα και δράσεις, ιεραρχημένες τόσο κατά βαθμό σπουδαιότητας όσο και  κατά σειρά υλοποίησης τους.

Οι επιπτώσεις των πυρκαγιών όπως προκύπτουν μέσα από τη μελέτη, για όλους τους τομείς της τοπικής  οικονομίας είναι αρνητικές και, σε πολλές περιπτώσεις, εξαιρετικά αρνητικές. Ανακύπτει μείωση (αν όχι ευρύς περιορισμός) της αφθονίας των ειδών και της βιοποικιλότητας γενικότερα. Εκτιμάται ότι οι πυρκαγιές, έχουν σημαντικές επιπτώσεις και για τον τοπικό τουρισμό. Οι δε συνέπειες στο κοινωνικό εν γένει πεδίο, στο βιοτικό επίπεδο των δημοτών, στη μεταβολή των δημογραφικών τους χαρακτηριστικών (γήρανση, εσωτερική μετανάστευση), στην εκπαίδευση και στην απασχόληση, καθώς και σε άλλους τομείς είναι σημαντικές.

Θα ήθελα να τονίσω με έμφαση και να επισημάνω πως  το πόνημα αυτό δεν αποτελεί απλά ένα κείμενο ευρημάτων/συμπερασμάτων και προτεινόμενων μέτρων, αλλά πρόκειται για ένα σχέδιο δράσης που  ενσωματώνει και την γνώση, που εκπορεύεται από την κοινωνία των πολιτών της περιοχής , η οποία ήταν και παραμένει ουσιαστικός αρωγός της όλης προσπάθειας σύνταξης της μελέτης.

Εδώ έγκειται και η ιδιαιτερότητα της μελέτης. Συγκεκριμένα αποτελεί προϊόν συν διαμόρφωσης τόσο των θεωρητικών και τεχνικών γνώσεων της ομάδας των μελετητών από τη μια, όσο  και της εμπειρίας και της  γνώσης των τοπικών ιδιαιτεροτήτων της περιοχής από τους ίδιους τους κατοίκους της . Αξιοθαύμαστη -εάν όχι πρωτόφαντη στα ελληνικά χρονικά εκπόνησης συναφών μελετών- είναι η επώνυμη, ενεργός συμμετοχή διακοσίων και πλέον κατοίκων και φορέων της περιοχής, με την συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου.
 
Τέλος, όντας εφικτά όλα εκείνα τα μέτρα που παραθέτει η μελέτη, σε συνδυασμό με την προτεινόμενη δέσμη έργων από την ομάδα εργασίας, οι κάτοικοι της περιοχής, ουσιαστικά συνυπογράφουν την παρούσα μελέτη, αιτούμενοι την όσο το δυνατόν ταχύτερη προώθηση των προτεινόμενων ενεργειών.
Η παρουσίαση της μελέτης θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 13 Απριλίου 2019 στις 11:00 π.μ. στις Μέλαμπες και στην αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου.